Nu­man Kur­tul­muş...
21 ya­şın­day­dı. İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si İş­let­me Fa­kül­te­si öğ­ren­ci­siy­di...
Ta­rih: 4 Ka­sım 1979
Hu­mey­ni­’nin “Bü­yük Şey­ta­n” ola­rak ni­te­len­dir­di­ği AB­D’­nin Tah­ran Bü­yü­kel­çi­li­ği İran­lı öğ­ren­ci­ler ta­ra­fın­dan ba­sıl­dı. 52 Ame­ri­ka­lı­yı esir al­dı­lar. Re­hi­ne­ler göz­le­ri ve kol­la­rı bağ­lı şe­kil­de Tah­ran so­kak­la­rın­da gez­di­ril­di ve bu­nun gö­rün­tü­le­ri tüm dün­ya­ya yayıl­dı.
İran İs­lam Dev­ri­mi dün­ya­da ol­du­ğu gi­bi Tür­ki­ye­’de­ki Müs­lü­man genç­li­ği de de­rin­den et­ki­le­di.
Nu­man Kur­tul­muş bir grup ar­ka­da­şıy­la ABD İs­tan­bul Kon­so­los­lu­ğu­’nu iş­gal et­mek is­te­di. Nu­man Kur­tul­mu­ş’­un ba­şın­da ol­du­ğu İran dev­ri­mi­ne sem­pa­tiy­le ba­kan Müs­lü­man genç­le­ri po­lis zor dur­dur­du.
“Ka­yıp Si­ci­l” ki­ta­bım­da ay­rın­tı­la­rıy­la yaz­dım; Tür­ki­ye­’de­ki Müs­lü­man genç­ler ara­sın­da­ki İs­lam Dev­ri­mi­’ne sı­cak ba­kan an­ti-em­per­ya­list olan­lar ya öl­dü­rül­dü ya da dö­nüş­tü­rül­dü.
Dö­nü­şü­me uğ­ra­yan­lar­dan bi­ri de Nu­man Kur­tul­muş ol­du; 1980’ler­de AB­D’­de Temp­le Üni­ver­si­te­si Scho­ol of Bu­si­ness - Ma­na­ge­men­t’­da; 1990’lar­da AB­D’­de Cor­nell Üni­ver­si­te­si New York Sta­te Scho­ol of In­dus­tri­al - La­bor Re­la­ti­on­s’n­da bu­lun­du!..
Ve dört gün ön­ce şu­nu söy­le­di:
“Bir ta­raf­ta Irak, bir ta­raf­ta Su­ri­ye­’nin da­ğıl­mış ha­li ve bu böl­ge­de­ki yak­la­şık en az 10-15 yıl­dır sür­dü­rül­me­ye ça­lı­şı­lan İra­n’­ın ba­şı­nı çek­ti­ği bir Şi­i ile; ona kar­şı Tür­ki­ye­’nin ön­der­lik yap­tı­ğı Sün­ni kuv­vet­ler ara­sın­da bir böl­ge­sel ça­tış­ma­yı or­ta­ya çı­kar­ma­ya ça­lı­şan bir pers­pek­tif­le kar­şı kar­şı­ya­yız.”
Nu­man Kur­tul­mu­ş’­un dö­nü­şü­nü/ gel­di­ği ye­ri an­la­dık da...
La­ik Tür­ki­ye ne za­man­dan be­ri “Sün­ni Kuv­ve­t” ol­du?
O hal­de IŞİD de bi­zim müt­te­fi­ki­miz olu­yor!..
Pe­ki ya bi­zim Mu­sul re­hi­ne­le­ri? On­lar ne olu­yor? Ya­za­lım...

Kar­tal Pen­çe­si Ope­ras­yo­nu

Tah­ra­n’­da­ki re­hi­ne­ler kri­zi­ne dö­ne­lim...
ABD Baş­ka­nı Jimmy Car­ter idi.
Ame­ri­kan ka­mu­oyun­da Cum­hu­ri­yet­çi­le­rin oluş­tur­du­ğu “sa­va­şa­lım, gi­dip re­hi­ne­le­ri kur­ta­ra­lı­m” da­yat­ma­la­rı­na kar­şın; De­mok­rat­lar sa­va­şa kar­şıy­dı. De­mok­rat Car­ter, re­hi­ne­le­rin ser­best bı­ra­kıl­ma­sı­nı sağ­la­mak için, İra­n’­a eko­no­mik yap­tı­rım­lar uy­gu­la­dı (dün­ya ban­ka­la­rın­da­ki 8 mil­yar do­la­rı­nı don­dur­du vs); son­ra iki el­çi­si­ni; Ram­sey Clark ve Wil­li­am Mil­le­r’­ı Tah­ra­n’­a gön­der­di. Hu­mey­ni gö­rüş­me­di bi­le. Bu­nun üze­ri­ne İran ile olan tüm dip­lo­ma­tik iliş­ki­le­ri kes­ti.
Hu­mey­ni re­hi­ne pa­zar­lı­ğı­na bi­le ya­naş­mı­yor­du. Car­ter as­ke­ri ope­ras­yo­na ik­na edildi.
Ka­ğıt üze­rin­de ba­şa­rı­lı gö­zü­ken (film­le­re ko­nu olan) Kar­tal Pen­çe­si Ope­ras­yo­nu fi­yas­koy­la bit­ti. Bir C-130 Her­cu­les uça­ğı ve 2 Ame­ri­kan he­li­kop­te­ri­nin in­fi­lak et­me­si so­nu­cu, se­kiz as­ke­rin ölü­mü­ne ne­den ol­du.
Si­ya­si ha­ya­tı­nın en zor za­man­la­rı­nı ge­çi­ren Car­ter, ikin­ci as­ke­ri ha­re­kat em­ri­ni ver­mek­te ge­cik­me­di. Baş­ka bir se­çe­ne­ği yok­tu. Ope­ras­yo­nun da­ha ilk aşa­ma­sın­da YMC-130H Her­cu­les ad­lı ABD uça­ğı İra­n’­a iniş es­na­sın­da ye­re ça­kıl­dı.
Al­lah!.. Al­lah!.. Bu ka­dar şan­sız­lık da ol­maz­dı. Ba­şa­rı­sız­lık­lar, Hu­mey­ni­’nin ru­ha­ni ya­nı­nın halk ara­sın­da yay­gın­laş­ma­sı­na ve onun du­ala­rıy­la “Bü­yük Şey­ta­n”­ın boz­gu­na uğ­ra­tıl­dı­ğı söy­lem­le­ri­ne yol aç­tı.
Bu es­na­da...
Sad­dam Hü­se­yi­n’­in; tüm bun­la­rı fır­sat bi­le­rek ve Ame­ri­ka­n’­ın da des­te­ği­ni ala­rak, İra­n’­a sal­dır­ma­sıy­la, re­hi­ne kri­zi da­ha da kar­ma­şık bir hal al­dı.
Re­hi­ne kri­zi da­ha ne­re­le­re yol aça­cak­tı...
Eko­no­mik yap­tı­rım­lar ve sa­vaş yü­zün­den zor gün­ler ge­çi­ren Hu­mey­ni, ABD ile dip­lo­ma­tik iliş­ki ku­rul­ma­sı­na onay ver­mek zo­run­da kal­dı. Yal­nız ta­lep­le­ri var­dı; re­hi­ne­ler kar­şı­lı­ğın­da, ölen Şa­h’­ın don­du­rul­muş mal var­lı­ğı­nın ül­ke­ye ia­de edil­me­si­ni is­te­di. Ay­rı­ca, Irak sa­va­şı ne­de­niy­le zor du­rum­day­dı ve el al­tın­dan giz­li­ce si­lah ve­ril­me­si ta­le­bin­de bu­lun­du. (İkin­ci ta­lep ABD ta­ri­hin­de “I­ran­ga­te­” di­ye bi­li­nen skan­da­lın doğ­ma­sı­na ne­den ol­du. işin için­de­ki ba­zı isim­le­rin şüp­he­li ölüm­le­ri; CI­A- MOS­SAD bağ­lan­tı­la­rı; Uni­on Bank of Swit­zer­land (UBS) gi­bi ban­ka­lar ol­du­ğu gi­bi, Türk işa­dam­la­rı­nın bi­le adı ka­rış­tı. Ya­sa­dı­şı ope­ras­yo­nu­nu mi­ma­rı Yar­bay Oli­ver North, 3 yıl ha­pis ce­za­sı­na çarp­tı­rıl­dı.)
Ge­le­lim so­nu­ca...

Re­hi­ne me­se­le­si­ni doğ­ru oku­mak

Ta­rih: 4 Ka­sım 1980.
ABD se­çim­le­ri so­nu­cu, Cum­hu­ri­yet­çi­le­rin ada­yı Ro­nald Rea­gan, re­hi­ne kri­zin­de ba­şa­rı­sız­lık­lar ya­şa­yan De­mok­rat Par­ti­nin ada­yı Jimmy Car­te­r’­ı ez­di geç­ti.
Car­ter se­çi­me ka­dar hep İra­n’­dan ge­le­cek te­le­fo­nu bek­le­di; re­hi­ne­le­rin bı­ra­kıl­ma­sı­nı umut et­ti; ama ol­ma­dı. Pe­ki...
Re­hi­ne­ler ne za­man bı­ra­kıl­dı: 20 Ocak 1981...
Ye­ni baş­kan Rea­gan ye­min tö­re­ni ko­nuş­ma­sın­da “re­hi­ne­le­ri­miz kur­ta­rıl­mış­tı­r” müj­de­si­ni ver­di! Ne te­sa­düf; tam da o gün bı­ra­kıl­mış­lar­dı! Çi­çe­ği bur­nun­da baş­kan Rea­gan bu açık­la­ma­yı ya­par­ken ye­ni baş­kan yar­dım­cı­sı olan -CI­A es­ki baş­ka­nı- Ge­or­ge H.W. Bush gü­lüm­sü­yor­du!..
ABD ve iti­ba­rıy­la dün­ya­da ye­ni bir dö­nem baş­lı­yor­du...
Sos­yal dev­le­ti terk eden ABD, ik­ti­sa­di ola­rak ne­oli­be­ra­liz­me ge­çiş ya­par­ken, dip­lo­ma­si­de şid­det yan­lı­sı/sal­dır­gan bir dış po­li­ti­ka iz­le­di. Bu­nun ilk uy­gu­la­ma­sı­nı Af­ga­nis­ta­n’­da Bin La­din­le­ri, Hik­met­yar­la­rı, El Ka­ide­’le­ri des­tek­le­ye­rek gös­ter­di. Di­ğer yan­da İs­ra­il, he­men Go­lan te­pe­le­ri­ni top­rak­la­rı­na ka­tı­ver­di. Lüb­nan Sa­va­şı baş­la­dı. ABD Or­du­su Vi­et­nam Sa­va­şı­’n­dan son­ra ilk kez Ka­ra­yip­le­r’­de­ki Gre­na­da­’ya çı­kar­ma ya­pa­rak sol­cu hü­kü­me­ti de­vir­di. Vs.
444 gün­lük re­hi­ne kri­zi kı­sa za­man­da unu­tul­du git­ti.
Dün­ya şim­di, Mar­ga­ret Thatc­her ya­ni “De­mir lad­y”­nin Ar­jan­ti­n’­in elin­de­ki sö­mür­ge­si Falk­land ada­la­rı­nı kur­tar­ma­sı­nı ko­nu­şu­yor­du...
Ya­ni de­mem o ki:
Siz siz olun re­hi­ne kri­zi­ni kü­çüm­se­me­yi­niz...
Mu­sul re­hi­ne­le­ri ko­nu­sun­da ne di­yor­du; bir dö­ne­min kon­so­los bas­kın­cı­sı Nu­man Kur­tul­muş?
Her şey çok açık as­lın­da, gör­me­si­ni bi­le­ne...