Erdoğan SÜZER/ANKARA
Hükümetin 2 yıl önce sendikalara kabul ettirdiği toplu sözleşmeye, üstü örtülü ifadelerle madde koyup, ilk 6 ayda ödenmesi gereken enflasyon farkını yıl sonunda verme hakkı aldığı ortaya çıktı
Hükümet, memur sendikalarıyla 2013 yılında imzaladığı toplu sözleşmede memurun enflasyon farkı hakkını geriye götüren iki kritik değişiklik yaptı. İlk değişikle 2014 yılı için enflasyon farkı uygulanmadı. Böylece 2014 yılı sonunda TÜFE yüzde 8,17 düzeyinde gerçekleşince memurların tamamına yakınının maaşı enflasyon karşısında net bir şekilde eridi. İkinci operasyonla, enflasyon farkının hesaplamasında kullanılan yöntem değişti. Buna göre geçmiş yılların aksine bu yıl enflasyon farkının hesabında temmuz ayında ilk 6 aylık zam oranı, yıl sonunda ise yıllık kümülatif zam oranı baz alınacak.
“VEYA” KELİMESİNE DİKKAT
Ancak, enflasyon farkı hesaplama yönteminin açıklandığı toplu sözleşmenin 7’nci maddesinde yer alan “veya” kelimesinin bu yıl ilk 6 aylık dönemde ödenmesi gereken enflasyon farkını yıl sonunda ödeyebilmesi için hükümete yetki verdiği belirtiliyor. Sendikacıların, “Maliyeci cinliği” diye ifade ettiği bu maddeye göre, hükümet ilk 6 ayda oluşacak enflasyon farkını temmuz ayında ödeyebileceği gibi, yıl sonunu bekleyip ocak ayında kümülatif zam oranını baz alarak da ödeyebilecek. Hükümetin, yılın ilk 6 ayında aşırı artan, ikinci yarıda ise düşüşe geçen enflasyon karşısında fazladan fark ödememek için böyle bir değişikliğe gittiği belirtiliyor.
2015’te uygulanacak toplu sözleşmede, enflasyonun ilk 6 ayda yüzde 3 ve ikinci 6 ayda yüzde 3’lük zammı aşması halinde maaşların “6 aylık veya 12 aylık” dönemlere ilişkin enflasyonun ilan edildiği ayın 1’inden geçerli olmak üzere artırılacağı ifadesi yer alıyor. Toplu sözleşmede “ve” yerine “veya” kelimesinin kullanılması nedeniyle hükümetin enflasyon farkını ilk 6 ayda ödeme zorunluluğundan kurtulduğu belirtiliyor. Buna karşın, seçimlerden sonra iş başına gelecek hükümet isterse temmuz ayında enflasyon farkını memura verebilecek.
KÜMÜLATİF HESABIN FARKI
Toplu sözleşmeye ilk kez konulan “kümülatif zam” yöntemi özellikle yılın ilk 6 ayında düşük seyreden, ikinci 6 ayında yükselen enflasyon dönemlerinde memurun aleyhine işleyecek. Örneğin memura yüzde 3 artı 3 zammın verildiği 2015’in ilk 6 ayında
enflasyonun yüzde 2, ikinci 6 ayında yüzde 4 gerçekleştiğini varsayalım. Yeni hesaplama yöntemi nedeniyle memur ve memur emeklileri ilk 6 ay ve ikinci 6 ayın sonunda hiçbir enflasyon farkı alamayacak. Oysa bugüne kadar kullanılan eski hesaplama sistemi kalmış olsaydı, memur ilk 6 ayda fark alamayacak, ancak ikinci 6 ayda 1 puan enflasyon farkını hak edecekti.
