Foto: ShutterstockTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksi (TEPE) verilerine göre Eylül ayında bir önceki aya ve geçen yılın aynı dönemine oranla azaldı. Perakende güveninde Türkiye, Avrupa Birliği’nin (AB) gerisinde kaldı.
Önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş ve istihdam beklentileri hem Eylül 2014’e hem de Ağustos 2015’e göre artarken; geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu hem Eylül 2014’e göre hem de Ağustos 2015’e göre azaldı. Türkiye, geçen yıla göre AB-28’den daha kötü performans sergiledi. Eylül ayında eksi 11,4 puan değerini alan TEPE, bir önceki aya göre 0,4 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 0,6 puan azaldı. TEPE değerinin azalmasında geçtiğimiz 3 aya göre işlerdeki azalma etkili oldu. Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Eylül 2015’te eksi 3,8 puan değerini aldı. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 6,1 puan artarken, bir önceki yılın aynı ayına göre ise 7 puan azaldı.
Eylül 2015’te TEPE anketi katılımcılarının yüzde 24,8’i önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, işlerinde kötüleşme bekleyenlerin oranı yüzde 39,1 düzeyinde oldu. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 36,1 olarak belirlendi. Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinde hem Türkiye’de hem de AB-28’de bir önceki aya ve geçen yılın aynı dönemine göre artış yaşandı.
İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu Eylül 2014’e göre 1,4 puan, Ağustos 2015’e göre 16,8 puan arttı. Böylelikle işlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumunun denge değeri Eylül 2015’te eksi 32,8 puan oldu. Eylül 2015’te TEPE anketi katılımcılarının yüzde 22,5’i geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 53 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise yüzde 24,5 oldu.
Perakende güveni en fazla mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri sektöründe arttı. Perakende güvenine alt sektörler itibariyle bakıldığında Eylül 2015’te, geçen yılın aynı dönemine göre en fazla artış mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri sektöründe gerçekleşti. Bu sektörü yiyecek, içecek ve tütün ürünleri, elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar, birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar ve motorlu taşıtlar sektörleri takip etti. Bu beş sektördeki artış ortalamanın üzerinde gerçekleşti. 'Diğer' ve 'tekstil, hazır giyim ve ayakkabı' sektörlerinde ise azalma belirlendi.
TEPE anketine soru bazında bakıldığında Eylül 2015’te, hem Eylül 2014’e göre hem de Ağustos 2015’e göre geçen 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış fiyatı beklentisi göstergeleri geriledi. Buna karşın gelecek 3 ayda tedarikçilerden sipariş ve istihdam beklentisi ve işlerin geçen yıla göre durumu göstergelerinde hem Eylül 2014’e göre hem de Ağustos 2015’e göre artış yaşandı. gelecek 3 ayda satış beklentisi geçen aya göre artarken, geçen yılın aynı dönemine göre azaldı. Gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi ise geçen aya göre azalırken, geçen yılın aynı dönemine göre arttı.
AB’DE PERAKENDE GÜVENİ ARTIŞINI SÜRDÜ
AB-28 Perakende Güven Endeksi, Eylül 2015’te 9,3 puan değerini aldı. AB-28’de bir önceki aya göre 1,8 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 10,7 puan artış oldu. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-28’den ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergiledi. AB-28 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında Malta, eylül ayında geçen yıla göre en fazla artış yaşanan ülke oldu. Malta’yı; Fransa, Hırvatistan ve İtalya takip etti. Endeks değeri geçen yıla göre en fazla düşen ülkeler ise Yunanistan, Macaristan, Danimarka ve Letonya oldu. Bir önceki aya göre en fazla artış Yunanistan’da yaşandı. Perakende Güven Endeksi’nde, Eylül 2014’e göre değişim hem Euro Bölgesi’nde hem de AB-28’de 10,7 puan oldu. Ağustos 2015’e göre değişim incelendiğinde ise AB-28’in Euro Bölgesi’nden daha iyi bir performans sergilediği görüldü.
KONYA’DA PERAKENDE GÜVENİ DÜŞÜŞÜ SÜRDÜ
TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) kapsamında Şubat 2012’den bu yana Konya’da faaliyet gösteren 300 perakendeci ile her ay yüz yüze anketler yapılıyor. Eylül ayında TEPE, eksi 11,4 puan değerini alırken KOPE eksi 4,6 puan değerini aldı. KOPE, geçen yılın aynı dönemine göre 3,7; TEPE 0,6 puan azaldı. KOPE değeri bir önceki aya göre de 1,9 puan azaldı. Konya perakendesi, Eylül ayında AB-28’in gerisinde kalırken, Türkiye’den daha iyi performans sergiledi. (CİHAN)
