Dünya piyasaları Çin ile yatıp kalkıyor. Çin’de ne oldu? Bum! Balon patladı! Bakın, 18 Haziran tarihinde ne yazmışım?
“Hemen herkesin hemfikir olduğu Çin Borsası’ndaki balondan bahsedeceğim... Şöyle söyleyeyim, son bir yılda Çin Borsası’ndan hisse alanlar paralarını üçe katladı. Tabii bu ortalama kazanç... Fazlası da var... Şirketleri bu fiyatları hak ediyor mu? Kimin umurunda? Şimdilik her alan kazanıyor...”
Ve beklenen son, Çin Borsa’sı taklaya geldi. İşin saçma tarafı Çin Hükümeti hâlâ borsa düşmesin diye, borsanın doğasına aykırı önlemler alıp düşüşü engellemeye çalışıyor. Açığa satışı yasakladılar, utanmasalar satışı da tamamen yasaklayacaklar.
Birkaç kez paralarının değerini düşürdüler ki, hisse senetleri yabancı yatırımcılar tarafından ucuz bulunup talep görsün. İşe yaramadı.

Çin günü kurtardı

Bu durum dünyayı da, bizi de sarstı. Dünya çapında hisseler, Çin’in 11 Ağustos’ta yaptığı devalüasyondan beri 5 trilyon dolardan fazla değer kaybetti. Dünyada emtia fiyatları 16 yılın en düşük seviyesine indi.
Dün, Çin Merkez Bankası tekrar beklenen müdahaleyi gerçekleştirdi ve faizlerde 25 baz puanlık indirime gitti.
2014 Kasım ayından bugüne kadar beşinci faiz indirimi bu... Amaç hisse senedi piyasasındaki düşüşü ve ekonomik yavaşlamayı frenleme... Kısacası beyhude ve geçici önlemlerle durumu atlatmaya çalışıyorlar.
Muhtemelen bugün borsası hızlı bir yükseliş yaşayacak ve kısa bir süre de böyle gidecek. Sonrasında kaçınılmaz olarak kafayı yine aşağı çevirecek. Piyasalar tarihini incelerseniz yapılan her suni hamle geri dönmüştür. Bu sefer de öyle olacak.

Türkiye’nin neyi eksik?

Türkiye’nin hikâyesi ise Çin değil, bambaşka... Kısa vadede etkilenir sonrasında özümüze yani belirsizliğe geri döneriz.
İşin aslına bakarsanız bu durumun bizim işimize yarıyor olması gerekiyor. Düşünsenize biz her daim emtia ithal eden bir ülkeyiz ve fiyatlar 16 yılın dibinde, sudan ucuz! Döviz fiyatları yükselince ister istemez ithalat daha da azalacak. Bu durum cari açık sorunumuzu çözebilir.
İyi de Türkiye’nin daha çok sorunu var. Ekonomide ciddi zaafları var. Bölgesinde savaş var. Ülkesinde çatışmalar var. Terör var. İki milyon mültecisi var. İhracat pazarlarında istikrarsızlık var. Para kaçışı var. Karşılıksız çekler, ödenemeyen krediler, döviz bazında 400 milyar dolar borç var. Düşen büyüme, artan durgunluk var.
Ne yok derseniz, hükümet yok!