Avrupa ve Amerika’nın tarihten gelen Rus korkusu söz konusudur. Adamlar Kırım’ı ilhak ettiler, kimse gıkını çıkaramadı.
Jeopolitik riskler
Sizce bu kâbusu yatırımları üzerinde yaşamaya devam ederler mi? Çoğu dünü bir milat olarak kabul eder ve yavaştan sıyrılmaya başlar. İşin enerji boyutuna hiç girmiyorum! Kim Suriye’de yangın varken sınır komşusuna sempati ile yaklaşır? Kim İŞID gibi örgütle temasa sıcak bakar? Kim iki milyon mültecinin oturduğu ülkeye gözü kapalı yatırım yapar? Öncelikle bütün bunları bir kenara yazalım.
Negatif faizli Avrupa
Sonrasında kuvvetlenen doların etkilerini inceleyelim. Sadece Türkiye değil, bütün ülkelerin para politikası yaklaşımındaki en önemli belirsizlik Amerikan Doları’nın değeri olarak karşımıza çıkacak. İki kere iki, dört! Mesela Avrupa; Daha uzun süre parasal genişlemesini devam ettireceğini gerekirse bunu artırabileceğini söyleyip duruyor. Avrupa bonoları arasında Alman bonosu negatif faiz getirirken Amerikan bonolarının yüzde 1.70 gibi getirisi var.
Dolara endeksli Çin
Amerikan Doları daha da değerlenebilir ancak ortalık dolardan geçilmiyor. Dile kolay Amerika tarihi boyunca piyasaya sürdüğü paranın beş katını yani 4,5 trilyon doları son 6 yılda tedavüle çıkardı. Nerede bolluk orada değer kaybı demek...
Yine de dolardaki değerlenme devam ederse ki öyle görünüyor, paralarını dolara endeksleyen başta Çin olmak üzere bütün ülkeler devalüasyona yol verecek. Dolar ile borçlu ülkeler ise altlarındaki dikeni hissedecek.
Amerika Dolar ihraç ediyor
“Dolar değerlenirse Amerika’nın ihracatı pahalı hale gelir ve bu sürdürülemez. Dolayısıyla Amerika yeniden faiz düşürmek zorunda kalır!” tezine hiç katılmıyorum. Değerli dolar, Amerika’nın en önemli ihracat kalemidir. İşine gelir.
Türkiye’ye geri dönelim. Doların değerlenmesi hiç işimize gelmez. Kırılganlıklarımızı aldırmış da değiliz. Bunun yanı sıra yönetimin faize karşı olan alerjisi nedeniyle neler yapabileceklerini kestirmek zor.
Dolar düşer mi? Çıkar mı?
Hem içeride hem dışarıda alayına belirsizlikle karşı karşıyayız. Paranın en sevmediği ortam belirsizlikse şu sıralar uğramayacağı ülke de Türkiye’dir.
Gidip de dolar 2.50’ye, 2.60’a düşecek söylentilerine prim vermeyin. Olamaz mı? Olur! At yarışlarında bile bazen sonuncu beygir bayrağa ilk ulaşıyor. Olursa büyük sürpriz olur.
