2007-2011 arası kredi çekenlere dava yolu

Bazı bankaların 2007 - 2011 arasında aralarında anlaşarak kredi faizlerini sabitlediği ortaya çıkmıştı. Rekabet Kurulu, mevduat, kredi ve kredi kartı konularında birlikte fiyat tespit etmek amacıyla kartel oluşturdukları ve rekabeti engelledikleri gerekçesiyle 12 bankaya 1 milyar 116 milyon TL idari para cezası kesti. Bu tarihlerde kredi çeken, kredi kartı faizi ödeyen ya da mevduat sahibi olan yaklaşık 33 milyon kişiye zarara uğradıkları gerekçesiyle dava açma hakkı doğdu.

12 bankanın birlikte hareket ederek faiz oranlarını yükselttikleri, vatandaşların daha yüksek faiz oranı ile kredi kullanmak zorunda bırakılarak, zarara uğratıldığı tespit edildi. 21.08.2007 – 22.09.2011 tarihleri arasında bu bankalardan kredi çekenler uğradıkları zararın 3 katına kadar tazminat kazanma imkanına sahip olabileceği ifade edildi.

TAZMİNAT KAZANMAK KESİN DEĞİL

Ancak Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Genel Başkanı Avukat İbrahim Güllü, dava açan herkesin tazminat kazanamayabileceğine dikkat çekti. Güllü, 3 kat tazminat talebiyle dava açan kişiye hakimin 1 kat tazminat verilebileceğine hükmedebileceğini de belirterek, "Hiç vermeyebilir de. Sadece uğradığı zararın ödenmesine de karar verebilir. Böylece talepten farklı bir karar çıkması halinde ise tüketiciye vekalet ücreti yüklenebilir. Bu riskler ve elde emsal karar olmamasından dolayı dava açacak tüketicilerin dikkatli olması lazım." dedi.

Hakimlerin, 12 bankanın dışında kalan diğer bankaların farklı faiz oranlarından hangisini kriter veya baz alacağının da bilinmediğini vurgulayan Güllü, "Geçen yıl tüketici mahkemelerine toplamda 276 bin başvuru yapıldı. 33 milyon tüketicinin yüzde 10'u yargıya başvurduğu takdirde geçen yılki başvurunun 12 katı olacaktır." ifadelerini kullandı.

'YENİ MAĞDURLAR ORTAYA ÇIKABİLİR'

Güllü, 33 milyon tüketicinin yüzde 10'unun dava açması halinde sistemin tıkanabileceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Kamu otoritesinin 12 bankayla görüşerek ortak akılda birleşip çözüm bulması gerekmektedir. Yani Adalet Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, BDDK, TBB, TOBB ile tüketici örgütleri ve konuyla ilgili otorite kurumlardan oluşan bir komisyon teşkil edilir. Komisyon, yaptıracağı yazılım veya programla, tüketicilerin o tarihler aralığında, hangi bankadan ne kadar kredi kullandığını ve aradaki zararı belirleyebilir. Daha sonra bu rakamlar, başvuran tüketicinin hesabına alacak olarak geçirilir. Hiç değilse başvuran tüketicilere yargıya gitmeden, mahkemeleri meşgul etmeden ve hakem heyetlerini tıkamadan çözüm yolu açılmış olur. Bu yapılmadığı takdirde çok yakında yeni mağdurlar ortaya çıkacak."

KİMLER TAZMİNAT DAVASI AÇABİLİR?

Çitil Avukatlık Ortaklığı’nın Yönetici Ortağı Avukat Şule Alagöz Çitil, kartel mağduru vatandaşları ve işletmeleri sevindiren gelişmenin detayları hakkında şu bilgileri verdi:

21.08.2007 – 22.09.2011 tarihleri arasında Vadeli Mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri alanların dava açma hakkı bulunuyor. Bu tarihler arasında 12 bankada mevduat hesabı bulunan, ihtiyaç kredisi – konut kredisi – taşıt kredisi- ticari kredi kullanan, kredi kartı alan tüm kişiler uğradıkları zararın tazmini için dava açabilme hakkına sahip.

Belirtilen tarihlerde hizmet almış tüketicilerin, tacirlerin, özel kişilerin, şirket-dernek ve diğer tüm tüzel kişilerin dava açma hakkı bulunuyor. Uygulanan faizler, sadece tüketici kredisi değil; taşıt kredisi, konut kredisi, ticari kredileri de kapsadığından, bu tür kredileri kullanan tüm kişilerin dava açma imkanı bulunuyor. Kartel tazminatı davalarında 10 yıllık zamanaşımı süresi bulunmaktadır.

İŞTE O BANKALAR

Rekabet Kurulu, 12 bankanın 21.08.2007 ve 22.09.2011 tarihleri arasında kartel (uyumlu eylem/uzlaşma) oluşturduğunu tespit etti. Bu bankalar şunlar:

“Akbank, Denizbank, Finans Bank, HSBC Bank, ING Bank, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (Garanti Ödeme Sistemleri A.Ş. ve Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık A.Ş.), Türkiye Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Ziraat Bankası.”

NE KADAR TAZMİNAT ALINABİLECEK?

Rekabet Kurulu’nun yaptığı tespite göre;

Konut kredilerinde 15 baz puanlık (0,15)
İhtiyaç kredilerinde 10 baz puanlık (0,10)
Taşıt kredilerinde 5-20 baz puan arasında (0,5-0,20) bir kartel uzlaşması (ortak faiz artırımı) söz konusu.

Bu uzlaşma sonucu zarara uğrayan banka müşterileri ise, 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 58.Maddesi uyarınca açacakları tazminat davalarında, bankaların oluşturduğu kartel karşısında uğradıkları zararın üç katına kadar maddi tazminat talebinde bulunabilecek.

Örneğin, 21/08/2007 – 22/09/2011 tarihleri arasında 300 bin TL’lik 120 ay vadeli konut kredisi çeken bir kişi yüzde 1.0 faizle (serbest piyasa için kabul ettiğimiz faiz oranı) toplamda 516 bin 330 TL ödemesi gerekirken, kartelden dolayı suni faiz oranlarının yüzde 1.15 faiz olarak ayarlanması sonucu 554 bin 638 TL ödemek zorunda kalmıştır. Bu durumda, bankaların kartel oluşturması sebebiyle ortalama bir konut kredisinde müşteri 38 bin 308 TL zarara uğratılmış oluyor. 38 bin 308 TL olarak belirlenen zararın üç katına kadar tazminat talep edilebileceği, yani 300 bin TL kredi çeken bir müşterinin 114 bin 924 TL’ye kadar tazminat hakkı doğuyor.