Güneydoğu sigorta pazarında son durum

Hürriyet Gazetesi'nden Noyan Doğan'ın yazısına göre; Yıllardır Doğu ve Güneydoğu’da, terör sigortası satarken temkinli hareket eden, bu nedenle de sürekli eleştirilen sigortacılar, en büyük darbeyi terör sigortasından yedi. Nedeni ise son aylarda özellikle operasyon bölgelerinde yoğun satılan konut sigortaları. Öyle ki, bu yıl başına kadar sigortalılık oranı yüzde 3’leri bile geçmeyen; başta Nusaybin olmak üzere Çukurca, Yüksekova, Şırnak, Sur’daki konutların neredeyse yüzde 90’ı sigortalanmış. İşin en ilginç tarafı ise tüm sigortaların, operasyonlardan bir gün önce yaptırılması ve sigorta şirketlerinin genel merkezlerinin bu durumun farkına varamaması. Bölgeden gelen toplu hasar ihbarları karşısında şaşıran sigortacılar, yaptıkları araştırmada; içinde sigorta acentelerinin de olduğu bazı grupların yönlendirmesi ile operasyon öncesi konutların toplu olarak sigortalandığını, hatta camilerden, ‘yarın operasyon başlıyor sigortanızı yaptırın’ şeklinde sürekli anonslar yapıldığını öğrenmişler.

ÜÇ SİGORTA YAPTIRMIŞ

Sigorta şirketlerinin operasyonlarda oluşan hasar nedeniyle en 5 milyar liraya yakın tazminat ödemesi ile karşı karşıya kaldığı öne sürülürken, henüz hasar tespiti yapılamadığından bu rakamın daha artmasından endişe duyuluyor. Bir sigorta şirketi yöneticisi, “İki-üç sigorta şirketinden poliçe alan da var, şirketler durumu fark edip de sigorta satışını durdurduktan sonra evini amcasının üzerine geçirip, amcasına bankadan kredi aldırıp, kredi ile bağlantılı konut sigortası yaptıran da var” diyerek, yaşananları şöyle anlatıyor: “İşin içinde bazı sigorta acenteleri var. Bölge halkını organize etmişler. Öyle organizasyon yapmışlar ki, bölgedeki sigortaları 30 şirkete pay etmişler. O nedenle duruma uyanamadık. Sadece bir-iki şirkete yaptırsalar, hemen anlaşılacak. Oysa 200 poliçe bir şirkete, 100 poliçe bir şirkete, 50 poliçe diğer şirkete dağıtılmış.

İşin ilginci sigortalar o bölgedeki acentelerden de yapılmamış. Ankara, Elazığ, Kayseri gibi başka illerdeki acenteler Nusaybin, Sur, Yüksekova’daki konutları sigortalamış. Bakıyoruz, daha önce sigorta ile hiç alakası olmamış kişiler, operasyonu duyup, sigorta yaptırmış. Camilerden bile gün içinde anonslar yapılmış, ‘yarın operasyon var, sigortanızı yaptırın’ şeklinde. Öyle sigortalar var ki, Nusaybin’de; 150 lira prim ödeyip, evi için 200 bin lira, eşyası için de 400 bin lira sigorta teminatı almış. Bunların hepsini tek tek tespit ettik.”

BAZI BÖLGELERDE PKK YÖNLENDİRMİŞ

BİR başka sigorta şirketinin yöneticisi ise yaptıkları araştırma sonucunda, PKK’nın yönlendirmesi olduğunu tespit ettiklerini ileri sürerek, “Sadece acentelerden değil, internet üzerinden de sigorta yapılmış. Sabah operasyon olacağı bilgisi gelmiş, gecenin 3’ünde internetten konutunu sigortalamış. Operasyon olmuş, konut yıkılmış, hasardan sonra sigortalanmış konutlar da var” diyor.

ÖDEME DEVLETİN ALACAĞI KARARA BAĞLI

Bölgedeki bu gelişmeler sonrasında sigorta şirketleri ise henüz hiçbir hasarı ödemiyor, bekletiyor. Ödememelerinin ise birkaç nedeni var. Birincisi, bölgeye girilemediği için hasar tespit edilemiyor. İkincisi ise devletin, terörden zarar görenlere TOKİ’den ev verileceğini söylemesi. Sigortacılar, ‘devlet konut verecekse o zaman hasar ödemememiz lazım’ diyor. Bir başka neden ise, boşaltılan mahalleleri devletin kamulaştıracak olması. Kamulaştırma halinde de sigorta hasarı ödenmeyecek. Ancak beklenmeyen bu durum sigortacılar arasında da görüş farklılığı yaratmış durumda. Kimileri, hasarın her şart altında ya devlete ya da sigortayı yaptıran kişiye ödenme zorunluluğu olduğunu söylerken; kimileri ise, suiistimal olduğunu ve şirketlerin kandırıldığını öne sürerek, hasar ödemeyeceğini belirtiyor.

Operasyon dönemlerinde sigortalanan konut sayısı

Diyarbakır 16.283
Mardin 6.703
Şanlıurfa 15.087
Şırnak 1.771
Tunceli 1.465
Muş 1.480
Bingöl 1.557
Iğdır 1.634
Kars 4.255
Hakkari 980
Batman 3.174
Van 4.903
Ağrı 2.199
Erzincan 5.603
Erzurum 9.271
Kilis 1.202
Gaziantep 28.320
Siirt 1.953