Yapılan araştırmalara göre İstanbul'daki binaların yüzde 90'ı deprem yönetmeliğine uygun değil. İnşaat Mühendisleri Odası tarrafından 1030 projeyle yapılan araştırmaya göre yapıların önemli bir kısmının zemin etüdü düzgün şekilde yapılmamış. Bugün ise sosyal medya kullanıcıları depremle ilgili tepkilerini dile getirirken evlerinden sesler duyduklarını ifade etti.

Öte yandan deprem araştırması yapan Fransız Le Suroit gemisinin raporuna göre İstanbul'da olası bir şiddetli depremde en çok etkilenecek ilçe Bakırköy olacak.

Olası bir şiddetli depremde denizdeki dalgaların büyüklüğünün 7-8 metreye kadar çıkabileceği belirtiliyor. Adaların bu dalgalardan çok etkilenmesi bekleniyor.

Radikal Gazetesi'nden Serkan Ocak'ın 2010 yılında yayımlanan bir haberinde 11 soruda deprem gerçeği kaleme alınmış;

1- Beklenen deprem ne zaman olabilir?

Uzmanların bu konudaki tahminleri çeşitli; 30 ila 50 yıl içinde olur diyenler de var, 2016’ya, 2029’a veya 2034’e kadar olacak diyenler de.

2- Hangi büyüklükte olacak?

Tahminler net: ‘7’den az olmayacak.’ Bu da 9-10 şiddetinde bir depreme eşdeğer.

3- Olası bir depremde kaç kişi ölecek, zararın boyutu ne olacak?

Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi’nce hazırlanan deprem senaryosuna göre, 52 ila 87 bin arasında kişi ölecek. İstanbul’daki 1.5 milyon binanın yüzde 60’ı hasar görecek.

4- 17 Ağustos 1999 depreminin sonuçları ne olmuştu?

Resmi kayıtlara göre, 17 bin 480 kişi öldü, 23 bin 781 kişi de yaralandı. 285 bin konut, 42 bin bina hasar gördü. 16 milyon insan depremden dolaylı etkilendi.

5- Evinizin depreme dayanıklı olup olmadığını nasıl tespit edersiniz?

İnşaat Mühendisleri Odası veya bu konuda uzman firmalara başvurulabilir. Başvurunun ardından uzmanlar binanın deprem yönetmeliğine göre yapılıp yapılmadığını, doğru malzemelerle yapılıp yapılmadığını inceliyor. Yapıda kolon kesme, taşıyıcı duvarların yıkılması gibi bir tahribat yapılıp yapılmadığına bakılıyor.

6- Yeni binaları kim denetliyor?

Yeni yapılan binaların yapı denetim şirketlerince denetlenmesi yasal bir zorunluluk. Bu denetim yapılmadığı takdirde binalar kaçak duruma düşüyor ve ilgililer tarafından yıkılabiliyor. Ancak TOKİ gibi kamu tarafından yapılan konutlarda bu zorunluluk aranmıyor. Kendi denetimini kendi yapıyor.

7- İstanbul’daki binalarla ilgili hangi önlemler alındı?

Beklenen Marmara depremi ile ilgili 2009’da yapılan son çalışmaya göre 10 riskli ilçe belirlendi. Bu ilçeler arasında da 6’sında binalar tarandı. Toplam 146 bin 987 binanın yaklaşık yüzde 30’unun riskli olduğu tespit edildi. Yani olası bir depremde bu ilçelerdeki her 3 evden birinin yıkılma ihtimali var.

8- İstanbul’da depreme hazırlık için neler yapıldı?

İstanbul Halk Ekmek stoklarında 10 günlük hammadde, su ve LPG’yi hazır bulunduruyor. İtfaiye araç ve personel sayısı artırıldı, 2 milyon 50 bin kişiye ilk yardım eğitimleri verildi. İstanbul’un 2 yakasında oluşturulan afet depolarında 2 bin 500 adet sağlık seti bulunuyor. Sokaklara 4 bin 450 yangın musluğu konuldu. Günde 20 bin kişiye iki çeşit yemek verebilecek seyyar mutfak ve 25 bin gıda paketi hazır. 71 helikopter pisti yapıldı. Feribotlar ise hastane olarak kullanılmak için hazır hale getirildi.

9 - Deprem hazırlık bütçesi ne kadar?

Dünya Bankası’ndan alınan 322 milyon 150 bin doların 138 milyonu deprem için kullanıldı. Maliye Bakanlığı’nın 2009 verilerine göre, deprem için 30 milyon 119 bin TL vergi toplandı. Ancak bu vergiler deprem için özel bir fona değil, genel bütçeye aktarıldı.

10- Deprem öncesinde neler yapılmalı?

Her ailenin bir deprem planının olması şart. Aileden en az bir kişinin deprem ve ilk yardım konusunda eğitim alması hayat kurtarabilir. Evin depreme karşı güçlendirilmesi, eşyaların sabitlenmesi zararı azaltacaktır. Yangın söndürücü, ilk yardım çantası, el feneri, battaniye, düdük, kürek gibi malzemelerin evde ve işyerinde bulundurulmalı.

11 - Deprem olduğunda neler yapılmalı?

Deprem anında önce başın korunması gerekiyor. Uzmanlar deprem geçene kadar en yakın masa veya sıranın altına girilmesini öneriyor. Deprem anında kapılar sıkıştığından deprem hissedildiğinde hemen kapılar açılmalı. Uyurken deprem olursa yuvarlanarak yatağın kenarına geçilmesi gerekiyor. Kolonların altında durmak ve merdivenlere gidilmesi ise çok tehlikeli. Deprem sonrasında tsunami tehlikesine karşı denizlerden uzak durulması hayati önem taşıyor. Araba kullanırken deprem olursa aracın durdurulması ve içinden çıkılması gerekiyor.