Türkiye’deki 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonlarının kilit ismi olan ve tutuklandıktan 40 gün sonra tahliye edilen İranlı iş adamı Reza Zarrab (Rıza Sarraf) ABD'nin Miami eyaletinde "İran yaptırımlarını baypas ederek ABD’yi dolandırmak, bankacılık sahtekârlığı ve karapara aklama" suçlamalarından New York savcısı Preet Bharara tarafından yürütülen soruşturma kapsamında tutuklandı.

FOTO:Reuters - Reza Zarrab'ı tutuklatan ABD'li savcı Preet Bharara dünya çapında ünlü bir isim.

İŞTE O SAVCI


BBC Türkçe'de yer alan habere göre, İran'a yönelik uygulanan yaptırımları ihlal etmekle suçlanan Zarrab aleyhindeki iddianameyi hazırlayan Bharara, ABD'de adını diplomatları, siyasileri ve 2008 küresel krizinin ardından 100'e yakın bankacıyı soruşturarak duyurmuş bir isim.

48 yaşındaki Hindistan asıllı Bharara, 2009'da New York savcısı olduktan sonra 25 farklı ülkeye gönderdiği güvenlik güçleriyle silah ve uyuşturucu ticaretiyle suçlanan kişileri New York'a getirtmiş ve hakim karşısına çıkartmıştı. 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından ABD yargısının suç örgütlerine karşı daha proaktif bir tutum izlemesi gerektiğini savunan Bharara, Washington ve Moskova arasındaki ilişkilerin gerilmesine de yol açmıştı.

RUSYA-ABD ARASINDA GERGİNLİK


New York savcısı Bharara, 2011'de Moskova'da yaşayan ve 'terörist gruplara silah satmak' suçundan Interpol tarafından Tayland'da gözaltına alınan Viktor Bout adlı Rus vatandaşını New York'a getirtmiş, Bout yapılan yargılamanın ardından 25 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Rusya o dönemde Bout'un ABD'ye gönderilmesini uluslararası hukuka aykırı olarak nitelemiş ve kararı protesto etmişti.

TIME DERGİSİNE KAPAK OLMUŞ


Bharara'nın kamuoyunda tanınan bir isim haline gelmesi ise ABD'deki üst düzey bankacıları yargılamaya başlamasıyla gerçekleşti. Time dergisi 2012'de savcıya "Wall Street'i suç üstü yakalayan adam" başlığıyla kapağında yer vermişti. 'Sokak Savaşçısı' başlığıyla verilen yazıda, "Savcı Preet Bharara şimdiden Wall Street'in önemli isimlerini saf dışı bıraktı. Daha yeni başlıyor" deniyordu. İçeriden bilgi alınarak yapılan yasadışı piyasa işlemlerini (Insider trading) inceleyen Bharara ve ekibi, finans şirketi Galleon Group'tan yöneticiler Raj Rajaratnam, Rajat Gupta ve Anil Kumar dahil 60 kişi hakkında dava açmıştı.

WALL STREET'İ YARGILAYAN ADAM


Reza Zarrab'ın dosyasına bakacak olan Amerikalı Savcı Preet Bharara, "Wall Street'i yargılayan savcı" olarak da tanınıyor. 1968 doğumlu, Hint asıllı Savcı'nın tam adı Preetinder Singh Bharara. Ancak kendisi "Preet" kısaltmasını kullanmayı tercih ediyor. Suça karışan diplomatları ve 100'ü aşkın Wall Street yetkilisini yargıladığı, ABD'nin üç büyük bankası, Citibank, JP Morgan Chase, Bank of America ceza ödemeye mahkum ettiren Savcı, bu nedenle "savaşcı" olarak anılıyor. Ancak Savcı'nın sicilinde, Amerikan medyasına koyduğu bir "yayın yasağı" da var.

NEW YORK EYALET MECLİS BAŞKANI'NI YARGILAMIŞTI


Savcı Bharara'nın yargıladıkları arasında pek çok Amerikalı tanınmış siyasetçi de bulunuyor. Bharara, daha önce New York eyalet Meclis Başkanı Sheldon Silver'ı, Senato Çoğunluk Lideri Dean Skelos'u yargılamıştı.

TOYOTA'YI MAHKUM ETTİRDİ


Savcı Bharara'nın büyük davalarından biri de Toyota'ya karşı açtığı dava oldu. Savcı, 2014 yılında Toyota'ya "müşterilerine ürettiği araçların güvenliği konusunda iki ayrı yalan söylediği" gerekçesiyle açtığı davada şirketi 1.2 milyar dolar ceza ödemeye mahkum ettirmişti.

O DA YAYIN YASAĞI KOYMUŞTU...


Bhara'ya yönelik en büyük eleştiri ise, ifade özgürlüğü konusunda geldi. Savcı 2015 yılında Reason adlı bir dergiye, internet sitesinde yer alan yorumlar nedeniyle soruşturma açmıştı. Bhara, yapılan yorumlarda New York'tan bir savcı hakkında tehditler olduğunu öne sürmüş, yorumcuların kimliklerini dergiden istemişti.
Dergi yorumcuların kimliklerini açıklamayı reddetmiş, ancak Savcı'nın talebi diğer Amerikan gazete ve televizyonlarında eleştiri konusu olmuştu. Yapılan eleştiriler üzerine de Savcı Bharara, konu hakkında "yayın yasağı" koşmuştu.