Türkiye’de gazetelerin pek çoğu okuyucuyu ve reklam verenleri şişirilmiş tirajlarla yanıltıyor. Bu medya kuruluşları, ucuzluk marketlerinde, otobüslerde, dershanelerde, sitelerde, hastanelerde, akaryakıt istasyonlarında, taksi duraklarında balya balya bedava gazete dağıtımı yapıyor. Bunu da gerçek satış gibi tiraj rakamlarında gösteriyor. Halkı, reklamverenleri ve devletin Basın İlan Kurumu’nu kandırıyorlar. Haksız kazanç elde ediyorlar. Bu yola başvuranların içinde, bayi satışı 5 bin olup da kağıt üzerinde 140 bin gösterenler bile var.



 

BAĞIMSIZ DENETİM...


Oysa, başta Avrupa ve ABD olmak üzere medeni ülkelerde, bu tür tiraj oyunlarının önüne geçmek için gazeteler bağımsız kuruluşlar tarafından denetlenir.

SÖZCÜ de, Türkiye’deki gerçek gazete satışlarının ortaya çıkması için dünyanın en saygın medya denetleme kuruluşu olan BPA Worldwide’a tirajlarını denetletti.

HAFTALARCA ÇALIŞILDI


Merkezi ABD’de bulunan şirketin uzmanları Türkiye’ye geldi. Uz manlar, SÖZCÜ’nün tirajını, matbaadan bayiye kadar olan süreçte haftalarca inceledi. BPA bu denetimin sonucunu şöyle açıkladı: “SÖZCÜ Gazetesi’nin sponsorlu, bedava dağıtılan, düşük ücrete satılan tek bir nüshasının olmadığı anlaşılmıştır.”

Tiraj rakamlarını, bayi satışları gerçekte düşük olduğu halde çeşitli yöntemlerle şişiren, basmadıkları gazeteleri bile satış raporlarına ekleyen gazeteler de bu denetimi yaptırsın. Kimin tirajının gerçek, kimin tirajının sahte olduğu ortaya çıksın. Halk da, reklam veren de, devlet de gerçeği görsün. Kimse kandırılmasın, medyaya adalet ve dürüstlük gelsin.


SÖZCÜ, 9 yıldır sadece bayi satışıyla okurlarına ulaşıyor. SÖZCÜ, 9 yıldır sadece bayi satışıyla okurlarına ulaşıyor.

Gazeteler neden denetlenir?


Düşen satış adetleri ve buna bağlı olarak düşen satış gelirleri ve artan maliyetler reklam gelirlerini artırmayı, gazetelerin varlığını sürdürebilmeleri için vazgeçilmezi haline getirmiştir.

Bu durum bazı gazetelerin satışlarını daha yüksek göstermek için farklı yollara başvurmasına neden olmuştur. Reklam verenlere ve devlet kurumlarına satışlarını daha yüksek beyan ederek hak ettiklerinin üstünde reklam alan firmaların başvurdukları yöntemlerin bazıları;

Kurum içi firmalara kurum içi ödeme karşılığında satılan toplu adetler,

Marketlerde, taksi duraklarında, benzin istasyonlarında, sitelerde ücretsiz dağıtılan ve satış olarak gösterilen gazeteler,

Bir kişi tarafından bedeli ödenerek kapı altından atılan ücretsiz gazeteler,

Ücreti alınamadığı halde sürdürülen abonelikler,

Satış bedelinin çok altında cüzi bir bedelle belli kurumlara satılan gazeteler...

Yukarıdaki nedenlerden dolayı, Avrupa’da ve dünyada gazeteler haksız rekabeti önlemek için sıkı bir şekilde denetlenirler. Bu denetlemeler bağımsız firmalar tarafından yapılır.

Ülkemizde yukarıdaki haksız uygulamalar yaygın olmasına rağmen gazetelerin engellemesi sonucu bu denetlemeler yapılamıyordu.

SÖZCÜ uluslararası denetim firması BPA Worldwide’ı mayıs ayında Türkiye’ye davet ederek bu denetlemenin kendisi için yapılmasını sağladı.


BPA Worldwide nedir?



BPA Worl­dwi­de dün­ya­nın li­der med­ya de­net­le­me kuru­lu­şu­dur.

1931’de ku­ru­lan BPA Worl­dwi­de med­ya sa­hip­le­ri, rek­lam ajans­la­rı ve rek­lam­ve­ren­ler­den olu­şan üç­lü bir yö­ne­tim ku­ru­lu ta­ra­fın­dan yö­ne­til­mek­te­dir.

Mer­ke­zi Shel­ton, Con­nec­ti­cut AB­D’­de olan BPA Worldwi­de­’ın Lon­dra, Du­ba­i, Pe­kin ve To­ron­to­’da bölge­sel ofis­le­ri bu­lun­mak­ta­dır. 30’dan faz­la ül­ke­yi kap­sa­yan en ge­niş med­ya - de­ne­tim or­ga­ni­zas­yo­nu üye ağı­na sa­hip­tir.

Wall Stre­et Jo­ur­nal Asi­a, Dow Jo­nes, John­ston Press, Po­li­ti­co, To­ron­to Star, Gulf News gi­bi ga­ze­te­ler ve Por­ter, Ti­me Inc., News­we­ek gi­bi der­gi­le­ri de denetle­yen BPA WW, Go­og­le, Ado­be, Mic­ro­soft & App­Ne­xus gi­bi ön­de ge­len fir­ma­lar­la iş­bir­li­ği yapmakta­dır.

BPA Worl­dwi­de­’ın dün­ya ge­ne­lin­de 2 bin üye­si var­dır.




 

Denetleme nasıl yapılıyor?


Dağıtımı yapılan tüm noktalara giden adetler tek tek incelenip toplu satış olup olmadığı araştırılmaktadır. Ayrıca;

Dağıtım yapılan baş bayilere giden adetlerdeki hareketler,

Matbaalardan dağıtım firmasına (YAYSAT) gönderilen irsaliyelerin kontrolü,

Dağıtım firmasından (YAYSAT) baş bayilere gönderilen irsalatların kontrolü,

YAYSAT’tan baş bayilere kesilen dağıtım ve iade faturalarının kontrolleri,

YAYSAT'tan Sözcü’ye kesilen dağıtım ve iade faturalarının kontrolleri,

Satışlarla ilgili yapılan bütün ödemelerin kontrolleri,

Matbaa baskı raporlarının denetimleri,

Baskı raporlarında belirtilen kağıt kullanımı kadar kağıt satın alınıp alınmadığı ve bu kağıt faturalarının kontrolü,

Satılan gazetelerin tahsilatının yapılıp yapılmadığı, varsa abonelikler, bunların tahsilatları ve abone listeleri...

İşte SÖZCÜ’nün satışlarını gösteren denetim raporu


SÖZCÜ’nün BPA Worldwide kuruluşuna üye olduğunun belgesi


tablo



BPA Worldwide, SÖZCÜ’nün satış denetimini abonelik, bireysel, grup, toptan ve perakende satış üzerinden denetledi. SÖZCÜ’nün sadece perakende satış yaptığı ortaya konuldu. Raporda; sponsorlar üzerinden ya da sokak promosyonu ve toplu alım yoluyla bedava dağıtım gerçekleştirilmediği de yer aldı.



 

SÖZCÜ, BPA Worldwide’ın bir üyesidir. Kuruluşun içtüzüğü ve kurallarının öngördüğü kapsamda bütün imtiyazlara hak kazanmıştır. SÖZCÜ, BPA Worldwide’ın bir üyesidir. Kuruluşun içtüzüğü ve kurallarının öngördüğü kapsamda bütün imtiyazlara hak kazanmıştır.

İŞTE DENETLEME SONUCU:


SÖZCÜ Gazetesi’nin sponsorlu, bedava dağıtılan, düşük ücrete satılan tek bir nüshasının olmadığı anlaşılmıştır.