Yılın son yazısı... Yıla damgasını vuran ise doların fiyatı... Nasıl bu kadar hızlı yükseldi? Dünyadan kaynaklanıyor deyip geçemeyiz çünkü dünyada bu durumdan açık ara en fazla etkilenen iki gelişen ülkeden biriyiz.
Hani bizimle aynı grupta sayılan Güney Afrika, Brezilya ve Rusya vardı ya... Tamamı dolar karşısında değer kazandı. Bunlar yüzde 10 ve üzerinde değer artışları...
Türk Lirası ise yüzde 20’nin üzerinde değer kaybıyla yılı kapıyor. Yani 100 liralık dolar borcu alan bugün geri ödemek için 120 lira bulmak zorunda...
Böyle yazınca insanın cepten 20 lira verip konuyu kapatası geliyor. Gel gör ki Türkiye’nin dış borcunun 425 milyar dolar... Bu borcun yüzde 73’ü özel sektöre ait... Özel sektörün döviz borcu 312 milyar dolar. Rakamlarla yazalım; 312.000.000.000 dolar... Hadi bunun 98 milyar doları kasalarda duruyor. Açıktan bulmamız gereken rakam 214 milyar dolar.
Özel sektörün sırtına ekstradan yüklenen sadece kur farkı yükü 130 milyar lira... Döviz borçlusu şirketlerin kârından bu rakamı düşünce geriye zaten bir şey kalmıyor.
2017’de bu geri ödemeler başlayacak. Özellikle bahar aylarında yoğunlaşacak. Bir kısmı döndürecek, bir kısmı döndüremeyecek. İşte o döndüremeyenlerin piyasa ile ilişkileri zincirleme bir etki yaratacak.

2017 nasıl olacak?

Maalesef bu gerçek bağırmakla, sesini yükseltmekle, tehdit etmekle, suçlamakla değişmeyecek. Neden değişmeyecek? Durum ağırlıklı olarak siyasetten kaynaklanıyor. 2017 yılında da siyasette sert iklim devam edecek, piyasalar ve hatta ekonomi çok daha belirgin bir şekilde etkilenecek.
Yüzleşeceğimiz sorunlar bu sefer sadece içeriden de kaynaklanmayacak! Yabancı parasını Türkiye’ye getirir mi? Dünya genelinde yatırımcılar riskten kaçıyor. Amerika ve Rusya it dalaşına başladı bile... Trump’ın görevi devralmasıyla bu değişir mi? Dünya şimdilik bunu umut ediyor.
Yine de Trump gibi sağı solu belli olmayan biri, politikalarıyla sadece Amerika’yı değil dünyayı etkileyecek. Hele Müslümanlığa düşmanlığı henüz konuşulmadı. Nitekim daha fiyatlanmayan bu gibi sürprizler, bizim gibi riskli ülkeler için geniş kapsamlı ve uzun soluklu korkuyu tetikleyebilir.
Bu durum yeterince riskliyken Türkiye’ye para getirip risklerini katlamak isteyen kaç çılgın çıkar ki?
Bütün bir 2017 boyunca dolarda mevcut seviyeleri bile korusak işimiz hiç de kolay değil! Dolar 3.30 liranın üzerinde durduğu her gün hasar vermeye devam ediyor.
Peki, bütün bunlarla 2017’de ekonomi nasıl iyi olacak? Ben olsam bu soruyu siyasilere sorardım çünkü mucizelere onlar inanıyorlar.