Budizm’in etkileyici, mistik cham danslarını Ladakh’da ve Bhutan’da izleme şansım oldu. Himalaya kültürü olan bu maskeli ve kostümlü dansları Tibet, Bhutan, Sıkkım, Ladakh, Dharamsala ve Moğolistan’da izlemek mümkün.
Tantrik Budizm’in bir yansıması olan ilk cham performansı, MS 8’inci yüzyılda, Tibet Kralı Trishong Detsen tarafından kötü ruhları yok etmek için davet edilen, Guru Rinpoche olarak da bilinen Hintli aziz Padmasambhava tarafından ilk tantrik Budist manastır olan Tibet’in Samye Manastırı’nda gerçekleştirilir...
Tantrik Budizm’in dansları
Padmasambhava, tantrik güçlerini çağıran ve kötü ruhlar tarafından aşılamayan, onları bütün yönlerde durduracak çizgiler çizer.
Zemini beş renkli ipliklerle kaplar, kutsal seremoni elbisesini giyer ve tantrik el ve vücut hareketleriyle dans ederek tanrıları yardıma çağırır. Geleneksel cham dansları tüm diğer Tibet manastırlarına ve diğer Budist kültürlere bu başarılı performanstan sonra yayılır...
Kötülüğü merhametle yok etmek
Cham dansçılarının giydiği kıyafetler, çeşitli tanrıları, iblisleri ve hayvanları temsil eder. Dansçılar parlak renkli ipekten süslemeli kıyafetler giyerler ve detaylı hazırlanmış maskelerle ritüellerde kullanılan eşyalar kullanırlar. Bir grup rahip geleneksel müzik aletleriyle onlara eşlik ederler. Rahipler, cham danslarıyla, kötülüğü sevgiyle ve merhametle yok etmeye çalışırlar...
Korunmasına rağmen risk altında
Cham, rahiplerin birbirlerine öğreterek yoğun pratik çalışmalarla aktarılan derin ve hipnotik bir dans formu…
Hem Tibet hem de Bhutan’da güçlü şekilde kültürel anlamda korunmasına rağmen yazılı kayıtları olmadığından ve bilen rahiplerin de sayısı her geçen gün azaldığından, bu ritüel sanat formunun ne yazık ki çok uzak olmayan bir gelecekte kaybolma tehlikesi de var...
Bu dans formu manastır hayatına da çok iyi uyar çünkü sadece el ve vücut hareketleri değil, aynı zamanda tanrılara adanmış bir meditasyon ve sunu biçimidir de...
Budist rahipler aydınlanmaya çalışıyorlar
Efsaneye göre bugün uygulanan cham danslarının Budist ustalara çok detaylı mistik görüntüler ve rüyalarla iletildiği söylenir. Performans gösteren manastırın mezhebine, manastır geleneklerine, performansın bulunduğu bölgeye ve performansın gerçekleştiği dini bayrama bağlı olarak danslarda çeşitlilikler görülür.
Bu danslar genellikle bilinçli varlıklar için merhametle ilgili ahlaki talimatları, Tibet ve Bhutan kültürünün efsanelerini ve değerlerini aktarır. Budist rahipler bu danslar aracılığıyla aydınlanmaya çalışır.
Danslara izleyici olarak tanık olanların bile aydınlanmaya yaklaştığını söylerler...
