[caption id="attachment_1334788" align="alignnone" width="880"]AKUT’u AKUT yapan liderleri, ekipleri, gönüllüleri 2012’de Bursa’da 3. Beyin Fırtınası’nda. AKUT’u AKUT yapan liderleri, ekipleri, gönüllüleri 2012’de Bursa’da 3. Beyin Fırtınası’nda.[/caption]

Hangi başarılı kurumu, yapıyı gözünüzün önüne getirirseniz getirin, işin içinde sıra dışı, nitelikli, becerikli bir lider vardır. Aynı şekilde her tür övgüyü hak eden iyi bir de ekip. Takımı takım yapan lideri, lideri lider yapan da takımıdır. Lider takımsız, takım da lidersiz olmaz. Lider ve takım karşılıklı olarak birbirlerini var ederler ve güçlendirirler...
Lider, birlikte çalıştığı kişileri etkileyen ve belirlenen amaç doğrultusunda davranışlara yönelten kişidir. Liderin ekip içinde iki çok önemli fonksiyonu vardır. İlki insanları etkilemek, heyecanlandırmak, hareketlendirmektir, durağan – pasif halde bulunan insanlar topluluğunu harekete geçirmektir. İkincisi de heyecanlandırdığı ve hareketlendirdiği insanların, ekibinin davranışlarını ulaşılmak istenen hedefe yönlendirmektir...
Lider gücünü yetkilerinden, sahip olduğu bilgi birikiminden, ekibindekilerin ona duyduğu güven, sevgi, bağlılıktan ve sahip olduğu özgün kişisel karizmasından alır. Bu unsurlar, her liderlik modelinde farklı oranlarda harmanlanır.

[caption id="attachment_1334789" align="alignnone" width="880"]Atalarımızın diyarı Moğolistan’ın uçsuz bucaksız çayırlarını, çöllerini 12 motosikletli arkadaş geziyoruz. Atalarımızın diyarı Moğolistan’ın uçsuz bucaksız çayırlarını, çöllerini 12 motosikletli arkadaş geziyoruz.[/caption]

Liderlik doğuştan gelebilir. Bazılarımız doğuştan atılgan ve çevresinde etki bırakan bir karakterle dünyaya geliriz. Küçük çocuklar bile oynarken aralarından bazıları daha önde, daha yönlendiricidir. Kendi aralarında doğal olarak oluşturdukları bir hiyerarşiyle hareket ederler.
Liderlik öğrenilebilir, geliştirilebilir. Liderlikle ilgili sayısız kitap, eğitim, program, kurs hatta üniversite seviyesinde, akademik programlar mevcut, sonuçta liderlik geliştirilebilir bir davranış biçimidir.
Lider olunabilir. İçinizden hiç bu tür bir kapasite çıkmamış olabilir, ihtiyaç olmamıştır. Ama bazen öyle bir an gelir ki herkesin donup kaldığı, birisinin bir şey yapmasını beklediği bir anda o adımı ilk atan siz olursunuz ve o anda, o topluluğun, o hareketin durumsal liderliğini üstlenirsiniz. Sonuç olarak bu üç saptama da kendi içinde, kendi yerinde doğrudur.

[caption id="attachment_1334790" align="alignnone" width="880"]20. yılını geride bırakan AKUT’un başarısının sırrı, her seviyede liderlik modeli. 20. yılını geride bırakan AKUT’un başarısının sırrı, her seviyede liderlik modeli.[/caption]

LİDER VE EYLEM

Liderlik aksiyonla, hareketle ilgilidir. Bir olayda, bir süreçte liderlik olup olmadığını anlamak istiyorsanız, bakacağınız ilk yer harekettir. Hareket varsa liderlik var demektir. Çünkü liderler, hareket üretirler. Durağan haldeki kitleleri harekete geçirirler ve enerjilerini yönlendirirler.
Liderlik bir makam ya da mevki değildir, bir fonksiyondur, işlevsel bir süreçtir. Grup içerisinde, beklenen işlevsel görevi yerine getirme konusunda en yüksek niteliğe, en yüksek avantaja kim sahipse liderliği onun üstlenmesi en doğrusudur. Lider de bir takım oyuncusudur. Diğer takım oyuncularından farkı, kullanma hakkına sahip olduğu yetkileri ve üstlendiği sorumluluktur.
Liderin çok önemli bir diğer gücü ise ileri görüşlülüktür. Lider bu gücü öncelikle analitik düşünme yetisinden alır. Durumların sebep ve sonuçlarını belirlemek için sistematik olarak analiz eder ve bugünün sonuçlarının yarının sebepleri olduğunu, yarının sebeplerinin de bir sonraki günün sonuçlarına dönüşeceğini bilerek hareket eder. Diğeri, kavramsal düşünce yetisidir. Başkaları için açık olmayan bağlantıları, tutarsızlıkları ve karşıtlıkları, karmaşık ve soyut kavramlar arasındaki ilişkileri ve dengeleri görerek karar verir.
İyi bir lider öncelikle vizyon sahibidir, pro-aktif düşünür ve ilham verir. İnsanları cesaretlendirir, güçlendirir, sorumluluğuyla birlikte yetkilendirir ve lider kılar. Yetkiyi ve gücü paylaşarak katılımı ve katkıyı kolaylaştırır ve herkesin kolektif enerjisini süreçlere dahil ederek daha başarılı ve sürdürülebilir sonuçlar alır. Yaratıcılığı artırmak için çeşitliliği ve farklılığı destekler. Amaç odaklığıyla insan odaklığı arasında denge kurar. Koruyucu ve geliştiricidir, öğretir, deneyimlendirir ve işaret ettiği yolun en iyi örneği olur. Bağlılığı kendine değil, kuruma, misyona, vizyona ve değerlere ister...

[caption id="attachment_1334791" align="alignnone" width="880"]Camel Trophy elemelerinde, görmediği ince köprüyü geçen sürücüyü el işaretleriyle yönlendiriyorum.   Camel Trophy elemelerinde, görmediği ince köprüyü geçen sürücüyü el işaretleriyle yönlendiriyorum.[/caption]

LİDER VE GELECEK

Liderin asıl değeri gelecekle ilişkisindedir. Gelecek kendi kendine gelir ama nasıl geleceği bizim bugünkü seçimlerimize bağlıdır. Liderler geleceklerini, kendi beklentileri ve ihtiyaçları doğrultusunda şekillendirmek için bugünden stratejiler, planlar ve hamleler yaparlar. Geleceklerini kendileri yaratırlar. Artık geleceği tahmin etme dönemi sona ermiştir, yaşadığımız şey, geleceği yaratma rekabetidir...

[caption id="attachment_1334792" align="alignnone" width="880"]Buzul çatlağı riskine karşı dağcılar birbirine bağlı halde emniyet alarak ilerliyor.  Buzul çatlağı riskine karşı dağcılar birbirine bağlı halde emniyet alarak ilerliyor[/caption]

21. yüzyılın liderlik ihtiyaçları küreselleşmeyle birlikte değişiyor. Geçmişin uçsuz bucaksız dünyası artık küresel bir köy. Ulaşım ve iletişim baş döndürücü hızda. Her şey teknolojiyle ve dijital ortamla iç içe. Her şey birbirine daha yakın ve birbirini itiyor, çekiyor, etkiliyor. Rekabet her alanda ve her seviyede en üst düzeyde. Sürekli değişen, gelişen ve ilerleyen bir çağdayız. Her alanda değişimin, değişen koşulların, değişen bilgilerin, değişen ihtiyaçların varlığı, kendini geliştirebilen ve sürekli öğrenen liderleri zorunlu kılıyor...
21. yüzyılın ihtiyacı her seviyede etkin, hızlı ve doğru çözümler üretmektir. Yöntemi, her seviyede liderlik modelidir. Yolu da lider vasıflı bireyler yetiştirmektir. Herkes kendi pozisyonunda, kendi yetki ve sorumluluk alanında bir lider gibi davranmalı, inisiyatif almalı, gerektiğinde risk üstlenebilmeli, krizleri yönetebilmeli ve kritik süreçlerde doğru kararlar verebilmelidir.
Liderlikle ilgili herkesin anlaması gereken en önemli şeyse, liderliğin iyi ya da kötü insan olmakla ilgili olmadığıdır. Liderlik bir etkidir, çok kuvvetli bir etkidir ve bu etkiyi kendi içinde tutarlı bir değerler kültürüyle kullanmaktır. Bu değerler iyi, doğru, adil, topluma, çevreye, doğaya faydalı, sürdürülebilir değerler de olabilir, kötü, bencil, çıkarcı, acımasız, kendinden başka kimseyi düşünmeyen, geleceği çıkarı için manipüle eden bir değerler kültürü de olabilir. Liderlerin gücünden ziyade hangi değerler kültürüyle iş yaptığına çok iyi bakılmalıdır. Atatürk bu yüzden, ‘Saygıdeğer ulusuma şunu öneririm ki; sinesinde yetiştirerek başının üstüne kadar çıkaracağı adamların kanındaki ve vicdanındaki öz cevheri, çok iyi tahlil etmek dikkatinden bir an vazgeçmesin’, der.