Özgür düşünce

Herkes seçtiği hayatı seçtiği gibi yaşar. Kendinize yapabileceğiniz en büyük iyilik, özgür düşünme alışkanlığı kazanmanızdır. Yaşamda kendi farkındalığımızla ve hür irademizle yaptığımız seçimler, her zaman en doğru seçimler olmayabilir ama kendi seçimlerimiz olacaktır. Kararlarınızı siz istediğiniz için almalısınız, eylemlerinizi siz istediğiniz için yapmalısınız, istekleriniz siz istediğiniz için olmalı, düşünceleriniz siz gerçekten de o şekilde düşündüğünüz için öyle olmalı. Bu yaşamda ne seçiyor ve istiyorsanız, mümkün olduğu kadarıyla sizin seçiminiz ve sizin isteğiniz olmalı. Bu özgürlük öncelikle kendinize karşı en büyük sorumluluğunuzdur...



Hangi sebeple olursa olsun, içinde bulunduğumuz çevrenin doğrudan ya da dolaylı baskıları nedeniyle isteklerimizi, hedeflerimizi, düşüncelerimizi, değerlerimizi, doğrularımızı, tutkularımızı değiştirirsek kendimiz olmaktan çıkarız ve bir daha kendi özümüze dönebilmemiz çok zor olur. Kendi isteğiniz dışında çevrenin sizi değiştirmesine, kendine benzetmeye çalışmasına izin verirseniz, başka birisi olursunuz ve hep içinizde bir şeylerin eksikliği kalır. En kötüsü de, bir yerden sonra kendinizi buna alıştırabilirsiniz ve bu artık eksik bir hayat olur...



“Seni diğerlerinden farksız yapmaya, bütün gücüyle gece, gündüz çalışan bir dünyada kendin olarak kalabilmek, dünyanın en zor savaşını vermek demektir. Bu savaş bir başladı mı artık hiç bitmez” der, E. E. Cummings...
Özgürlük sorumluluktur.



İ̇nsanların yaptıklarından sorumlu olmasının sebebi, diğer canlılardan farklı olarak akla ve hür iradeye sahip olmasıdır. Bu seçim özgürlüğü sonuçlardan sorumlu olmayı ve ona katlanmayı da beraberinde getirir. Her istediğini yapmakla özgürlüğü karıştırmamak gerekir. İ̇çinde sorumluluk olmayan özgürlük, özgürlük değil başıboşluktur ve bu tür bir özgürlüğe sadece doğadaki hayvanlar sahiptir. Davranışlarını akıl ve zekâlarıyla, hür iradeleriyle değil içgüdüleriyle belirledikleri için de yaptıklarından sorumlu değillerdir, çünkü onların doğası öyledir, başka türlü davranamazlar. Oysa insan her yaptığını bir amaç için yapar...



İ̇nsanoğlunu diğer türlerden ayıran temel özelliklerden biri beynimizin ön lobu ve bu lobun beynin geri kalanına oranıdır. Bu lobun gelişmişliği özgür irademizi oluşturan şeylerden biridir. Bu sayede daha önceki kararlarımızdan farklı kararlar alabilir, farklı seçimler yapabiliriz. İ̇nsana en yakışan, bilinçli tercihlerinden kaynaklanan her düşünce ve eylemin, sonuçlarıyla birlikte sorumluluğunu da üstlenebilen özgürlüktür. Sorumluluğuyla birlikte özgürlüğü taşıyabilmek ve gereğini yaşayabilmek özveri ve cesaret ister ama karşılığı muazzamdır. Bizi asil ya da sıradan kılan da bu tercihtir...
Atatürk, öğretmenlere hitaben yaptığı konuşmada onlardan fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür nesiller yetiştirmelerini ister. Çünkü hür irade, yaptıklarının sonuçlarının farkında ve sorumluluğunu bilen iradedir. Büyük önderimizin tüm sözlerini severim ve hepsini bir yaşam düsturu olarak kabul ederim ama çalışma masamda, kişisel müzemin girişinde yalnızca bir sözü yazılıdır:
Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir.



Atatürk, özgürlüğü hepimiz için ister, çünkü özgür bir millet ancak özgür bireylerle var olur ve özgür olabilmek bir varoluş meselesidir.
“Mutluluğun sırrı özgürlüktür. Özgürlüğün sırrı ise cesarettir” der Tukidides. Ancak özgürlük bedava değildir. Gerçek özgürlük, hem zihinsel hem de fiziksel olarak büyük bir mücadele gerektirir ve özgürlük onu korumasını bilenlerin hakkıdır. Özgür düşünce, birey olmanın ve kendimiz olabilmenin olmazsa olmazıdır. Bu yaşamda değerli olan, herkes gibi değil kendi gibi olmaktır çünkü herkes gibi olan sıradan, kendi gibi olan değerli...
“En büyük başarı, seni kendinden başka bir şey yapmaya sürekli çalışan bir dünyada kendin olarak kalabilmektir” der Ralph Waldo Emerson.
Bu nedenle kendiniz olun, siz olun, neyseniz o olun ve mutlaka gerçek olun çünkü ancak bu şekilde özgün, biricik ve değerli olabilirsiniz. Her tercihiniz, her düşünceniz, her eyleminiz, her şeyiniz size uymalı, bir eldiven gibi, bir elbise gibi üzerinize oturmalı, üzerinize yakışmalı. Sizi her açıdan ifade etmeli, siz olmalı.
Mevlânâ’nın dediği gibi; ya olduğumuz gibi görünmeli ya da göründüğümüz gibi olmalıyız...



İnsanın hak ve onuruna yaraşır bir düzen içinde yaşamını sürdürebilmesi özgür olmasıyla mümkündür. Sadece bedenen değil, ruhen de zihnen de düşünceleriyle de özgür olmalıdır. Özgür düşünce akıl ve bilimi rehber kabul etmekle oluşur. İyiden daha iyiye, en iyiye gitmek, kötüden daha az kötüye, yanlıştan daha az yanlışa ulaşmak ancak özgürlükle, özgür düşünceyle, akıl ve bilimle mümkün olur. Hayatın en büyük değeri her an yeni olasılıklara gebe olmasıdır. Hayat her an değişir, her an değişebilir, her an değiştirilebilir. Tüm yapmamız gereken sadece yapmaktır…
İnsan; yaşamının her anında, William Ernest Henley’nin ünlü INVICTUS, yenilmez, fethedilemez şiirinin son dizelerindeki gibi şunu söyleyebilmelidir:
Kendi kaderimin efendisi benim
Kendi ruhumun kaptanı benim