Vergi incelemelerinde genellikle; defter ve belgeler ile gerçek durum arasındaki tutarsızlıklar ile karşılaşılmaktadır. Bazı mal, makine ve demirbaşlar fiilen işletmede olmalarına karşın, muhasebe kayıtlarında yer almamakta ya da mal, makine veya demirbaş eşyalar kayıtlarda olmasına karşın, işletmede fiilen bulunmamaktadır. Bu hususun varlığı durumunda, ilgili yıllar için takdire sevk, takdir komisyonu kararına dayalı olarak vergi tarhiyatı ve ceza kesilmesi gündeme gelmektedir. Kanun kapsamında; işletmelere, kayıtlarla gerçek durum arasındaki tutarsızlıkların düzeltilmesi ve kayıtların fiili duruma uygun hale getirilmesine imkan sağlanmıştır.
İlgili düzenleme kapsamında;
- İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar,
- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallar,
fiili duruma uygun hale getirilebilecektir.
Özel Tüketim Vergisi’nin konusuna giren mallarda stok affı…
Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) konusuna giren malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan Özel Tüketim Vergisi’nin 6736 sayılı Kanun’un 6’ncı Maddesi’nin (1-d) bendinde belirtilen, beyanname verme süresi içinde ayrı bir beyanname ile beyan edilerek aynı süre içinde ödenmesi halinde; bu mallar bakımından 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 4’üncü Maddesi’nin (3) numaralı fıkrasında yer alan hükümler uygulanmayacaktır. Bu şekilde beyan edilerek ödenen Özel Tüketim Vergisi için vergi cezası da kesilmeyecektir.
Dolaysıyla 6736 sayılı Kanun’un 6’ncı Maddesi’nin (1-d) bendi hükümlerine göre beyanda bulunan mükelleflere, ÖTV Kanunu’nun yukarıda yer alan hükmü uyarınca, tarhiyat yapılmayacaktır.
Özel Tüketim Vergisi’ne tabi mallar üzerinden maktu ve nispi orana göre ÖTV alınmaktadır. Hangi maldan ne şekilde ÖTV alınacağına dair düzenlemeler, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli listelerde yer almaktadır. Beyan edilecek olan Özel Tüketim Vergisi’ne tabi mal listelere göre maktu vergiye tabi ise; miktarı ile maktu vergi çarpılmak suretiyle ÖTV hesaplanacaktır. Beyan edilecek mallar nispi ÖTV’ye tabi mal ise bu malların beyan tarihindeki emsal bedelleri tespit edilecektir. Emsal bedel ise, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 267’nci Maddesi’ne göre belirlenecektir.
Kanunun 6’ncı maddesinde dikkat çeken husus; kanun maddesi kapsamında beyan edilecek mallara ilişkin olarak, söz konusu malların defter kayıtlarına alınması ve üzerinden Katma Değer Vergisi (KDV) ödenmesinde rayiç bedel esas alınırken, bu mallara ilişkin Özel Tüketim Vergisi hesaplanıp beyan edilmesinde emsal bedel esas alınmasıdır.
Ayrıca 6736 sayılı Kanun’un 6’ncı Maddesi’nin (1-d) bendine göre beyan edilecek ÖTV tutarları, aynı maddenin üçüncü fıkrasına göre beyan edilecek KDV matrahını oluşturan rayiç bedelin tespitinde dikkate alınmış olacağından, bu şekilde beyan edilen ÖTV’nin KDV matrahına ayrıca dahil edilmesi söz konusu değildir.
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan mallar…
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan ve Özel Tüketim Vergisi konusuna giren, bir anlamda faturasız olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların Kanun maddesi kapsamında beyan edilmesi halinde, bu mallar üzerinden hesaplanan ve beyan edilen özel tüketim vergilerini; bilanço esasına göre defter tutan mükellefler kayıtlara alınan malların maliyet bedellerine dahil edilecek şekilde , kayıtlarına alacaklardır.
İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri kıymetleri, defterlerinin gider kısmına satın alınan malın bedeli olarak kaydedeceklerdir.
Örneğin; Gelir vergisi mükellefi (B), stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan kristal avizeleri kanun kapsamında kayıtlarına almak için başvuruda bulunmuştur. Söz konusu kristal avizelerin mükellef tarafından tespit edilmiş olan rayiç bedeli 280.000 TL, emsal bedeli ise 320.000 TL’dir. IV sayılı ÖTV listesine göre söz konusu avizelerin ÖTV oranı yüzde 20’dir. Mükellef bu malları kayıtlarına beyan ettiği rayiç bedel üzerinden almasına rağmen bu mallar için ÖTV tutarını emsal bedel olan 320.000 TL üzerinden hesaplayacak olup ÖTV tutarı (320.000 TL X yüzde 20 = ) 64.000 TL olacaktır.
Ayrıca, bu malın satılması halinde; kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 320.000 TL’nin altında olmayacaktır.
Başvuru ve ödeme esasları nelerdir?
Mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar için; beyan tarihindeki miktarları ve emsal bedelleri ile uygulanmakta olan vergi oranı, maktu ve asgari maktu vergi tutarlarını dikkate alarak, ÖTV beyannamesini kağıt ortamında düzenleyecek ve 30.11.2016 tarihine (bu tarih dahil) kadar ÖTV (ÖTV mükellefiyeti bulunmayan ithalatçılar KDV) yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine verecek, hesaplanan ÖTV’yi de bu süre içinde ödeyecektir. 4760 sayılı Kanun ekindeki her bir liste [(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi araçların her biri] için ayrı beyanname verilecektir.
Kamuoyunda Vergi Barışı olarak bilinen yasa; faturasız ÖTV’li mal bulunduran mükelleflere de büyük bir imkan sunmuştur. Başvurular için 23 günlük bir zaman söz konusudur ve bu durumda bulunan mükelleflerin Kanundan yararlanmasında fayda görmekteyim. Keza Maliye Bakanlığı tarafından yapılacak bir ‘fiili envanterde’ faturasız mallar tespit edilecek ve cezalı tarhiyatla muhatap olunacaktır.
