D vitamininin öneminin bugüne kadar bilinenden çok daha fazla olduğu, bu vitaminin insandaki 200’den fazla geni etkilediği, bu genler arasında kanser ve bağışıklıkla ilgili hastalıklarla bağlantılı olanların da bulunduğu anlaşıldı. Bu bulgular, D vitamini eksikliğinin ne kadar ciddi bir durum olduğunu da ortaya koydu…
Eksikliği nelere yol açar?
Kemik ve diş gelişimi bakımından önem taşıyan kalsiyumun vücutta kullanılmasını ve depolanmasını sağlayan D vitamini yetersizliğinde, özellikle hızlı kemik uzamasının olduğu ilk iki yaşta kemik mineralizasyonu bozulur. Vücudun kalsiyum ihtiyacı bağırsaklardan emilim yerine kemik dokusundaki kalsiyum deposundan sağlanır. Bu durumda raşitizm hastalığı meydana gelir. Hamilelerde D vitamini yetersizliği anne karnındaki bebeklerin beyin ve kemik gelişimini olumsuz yönde etkilemekte, doğumsal katarakt hastalığı ve enfeksiyon risklerini de beraberinde getirmektedir. Bu vitaminin yüksek doz kullanımında ise bulantı, kusma, iştah azalması, güçsüzlük ve kilo kaybı gibi problemlerle karşılaşılır.
Balık, süt ve peynir zengin kaynaklardır
· Gebe ve emziren tüm kadınların, bebeklerin ve çocukların, yaşlıların haftada iki-üç kez 10-15 dakika süreyle öğle saatleri dışında güneşten yararlanmaları çok önemlidir.
· Doğal olarak D vitamini içeren çok az sayıda besin vardır. Morina balığı yağı ile somon, sardalya gibi yağlı balıklar en iyi kaynaklardır. Haftada üç-dört kez yağlı balık yemek yetişkin bireyin D vitamini gereksinimini karşılayabilir. Süt, yumurta, karaciğer gibi besinlerin normal tüketimiyle D vitamini gereksinmesi karşılanamaz. Birçok ülkede süt D vitaminiyle zenginleştirilmiştir. Ülkemizde ise henüz bu tip bir uygulama yoktur.
Günün lezzeti: Balkabağı
Balkabağı yemek yapıldığı zaman sebze, kabak tatlısı yapıldığında da meyve olarak nitelendirilir… A, C vitamini, potasyum, mangan, posa bakımından zengin olan balkabağı mükemmel aromasıyla hem ziyafet hem de diyet sofralarının vazgeçilmezleri arasında yer alır. Aynı zamanda akciğer sağlığı için de önemlidir. Özellikle sigara içenlerin çok tüketmesi gerekir. Folat, omega 3, B1, B3 vitaminleriyle sağlığa genel olarak faydaları olduğu gibi antioksidan içeriğiyle de kanser türlerine karşı koruma sağlayabilir. Diyabetiklerde kalp hastalıkları riskine ve serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı koruyucu olabilir.
Çekirdeği de çok faydalı
Turuncu rengiyle zengin beta karoten içeren balkabağı, lifli yapısıyla da uzun süre tokluk hissi sağlayabilir. Çorbalarınızda rahatlıkla kullanabileceğiniz bir sebzedir. Lifli yapısıyla çorbaya tokluk kazandırabilir, farklı aromasıyla yeni lezzetler yaratabilirsiniz. Birçok kanser çeşidini, damar sertleşmesini önlemeye yardımcı balkabağı, antioksidan içeriğiyle de vücudun enfeksiyonlara karşı direnmesine yardımcı olabilir. Meyvesi dışında çekirdeklerinden de yararlanılabilen kabağın yağı, çinko ve doymamış yağ asidi içeriğiyle prostat problemlerine yardımcı olabilir.
