Almanya'daki Alman Jeolojik Araştırmalar Merkezi’nin (GFZ) Jeomekanik ve Reoloji Bölümü Başkanı Bohnhoff'un açıklamalarından öne çıkan detaylar şu şekilde:
- Araştırmamızı şu anda Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın belirli bir bölümü üzerinde, direkt olarak İstanbul girişinde Marmara Denizi altında yoğunlaştırmış durumdayız. Bunun nedeni, son on yıllardaki deprem dizisine baktığımızda yakın zaman içerisinde Marmara Denizi'nin altındaki bölgede oldukça kesin bir biçimde bir deprem olacağını varsayıyor olmamız.
- Maksimum deprem şiddetini tahmin etmek için çeşitli yöntemler var. Türkiye özelinde buradaki önşartlar oldukça iyi, zira burada çok uzun süredir bir yerleşim tarihi var; geride kalan depremlere ilişkin son derece iyi bir tarihi resme sahibiz. İstanbul etrafındaki bölgede son 2 bin 300 yıl içerisinde yaklaşık 20 deprem meydana geldi. Bu bilgi ve bu depremlerin büyüklükleri bizim bölgede beklenen en şiddetli depremin 7,4 büyüklüğünde olacağı sonucuna varmamızı sağlıyor.
Alman profesör, Bodrum'da son dönemde sıklıkla deprem meydana gelmesini de değerlendirdi.- Pratikte deprem olasılığıyla ilgili yüzde verebiliyoruz. Ancak her şeyden önce bunu, determinist bir deprem tahmininden ayırt etmek gerekir. Eğer bunu yapabiliyor olsaydık, gelecekteki bir depremi kesin zamanını belirterek önceden söyleyebiliyor olurduk. Günümüzde bunu yapamıyoruz. Bunu yapabilmek için çalışmalar sürüyor ancak daha uzun bir süre bu imkânsız olmaya devam edecek. O nedenle en iyi tahmin aslında bir yüzde vererek olabiliyor. Buna 'olasılıkçı tehlike tahmini' deniyor. Ve İstanbul bölgesi için elimizdeki bilgiler, modele göre önümüzdeki 30 yıl içinde 7 ve daha üzeri büyüklüğünde bir depremin olma olasılığının yüzde 70 düzeyinde olduğunu söylüyor ve bu da çok yüksek bir değer.
- Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın hangi bölümünün bir sonraki büyük depreme maruz kalacağını tahmin edebiliyoruz ve bunun 1999'daki büyük depremin batısındaki bölüm olacağı oldukça kesin. Gölcük depremi İstanbul'un başladığı yerde, Adalar’ın güneyinde sona ermişti. Bu bölgeden Marmara Denizi'nin tamamı boyunca Tekirdağ’a kadar olan bölge ya da bu uzunluk muhtemelen bir sonraki büyük depremde aktif hale gelecek. Bir deprem, haberlerde gördüğümüz gibi bir nokta değildir; bir depremde iki yüzey birbirlerinin tersine doğru kayarlar. Söz konusu durumda bu bölgenin uzunluğu yaklaşık 100 ila 140 kilometreyi buluyor ve yüzeyden yaklaşık 20 kilometre derinliğe erişiyor.
TSUNAMİ MEYDANA GELMEYECEK
- Marmara Denizi'nin altında meydana gelecek bir depremde tsunami ihtimali genel olarak her zaman vardır. Ancak tahminlere göre 2011 yılında Japonya ya da 2005 yılında Sumatra'da olduğu gibi bir tsunami meydana gelmeyecek. Eğer yerel bir tsunami oluşacak olursa -ki geçmişte oluştuğuna dair tarihi bilgiler var- muhtemelen birkaç metrelik dalgalar oluşacak ve ilk etapta Boğaz’ın sahil kesimini etkileyecek.
- Tarihi deprem bilgilerinden de çıkardığımız sonuç, ortalama tekerrür periyodu. Bu, iki deprem arasındaki ortalama zaman aralığı demek ve bölgede büyük depremler arasındaki ortalama zaman aralığı yaklaşık 250 yıl. Bu her 250 yılda bir mutlaka bir deprem olacağı anlamına gelmez. Bu bazen 200 yıl olur bazen 300 ama ortalamada 250 yıldır. Ve eğer bu bölgedeki son büyük depremin 1776 yılında meydana geldiğini akla getirecek olursak, bu bir sonraki depremin muhtemelen o kadar da uzak bir gelecekte meydana gelmeyeceğine işaret eder.
- İki hafta önce Bodrum'daki gibi 6,4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiğinde, bunun istatistiksel sonuçlarını, bu depremin bir dizi küçük depreme sebebiyet vermesi üzerinden pekâlâ görebiliriz. Ancak bunun muhtemel İstanbul depremi gibi büyük bir depremin olma ihtimalini yükseltip yükseltmediğini söylemek, sanıyorum hata sınırları içinde hareket etmek olur. Buna kesin bir evet ya da hayır yanıtı verilemez.
