Ekonomi Bakanlığı, yurtdışından getirilen diş fırçalarına yönelik aldığı ithalatta koruma önlemlerini düzenleyen tebliği yayınlandı. Buna göre, artık yurtdışından ithal edilen diş fırçalarından adet başına birinci yıl 0.23 dolar (23 dolar cent), ikinci yıl 0.22 dolar ve üçüncü yıl da 0.21 dolar ek vergi alınacak. Ek mali önlem, Türkiye üretiminin yüzde 97’sini tek başına karşılayan Banat firmasının başvurusu üzerine getirildi. 1947 yılından bu yana sektörde çalışan firma, son yıllarda uluslararası şirketlerin Çin’den yaptıkları ucuz ithalattan şikayet ederek kârlılığının düştüğünü bildirmişti.
29 MİLYON DOLARLIK GİDER
Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre, uluslararası diş fırçası şirketleri Türkiye pazarındaki paylarını artırmak için son yıllarda olağanüstü biçimde ucuz olan Çin ve Vietnam’dan ithalata yöneldiler. Bunun sonucunda 2013 yılında 44.2 milyon adet olan ithal diş fırçası 2016 yılı sonunda 69.9 milyon adede, ithal diş fırçasına ödenen döviz tutarı da 21 milyon dolardan 29 milyon dolara çıktı. Bu dönemde ithal diş fırçalarının adet fiyatı 0.47 dolardan 0.41 dolara kadar düştü.
Yeni kararla birlikte, halen ortalama 0.41 dolara ithal edilen bir adet diş fırçasının ülkeye giriş maliyeti 0.64 dolara yükseldi. Dolayısıyla yeni kararla birlikte iç piyasada diş fırçalarının fiyatında yaklaşık yüzde 50’ye varan oranlarda artış olabileceği ifade ediliyor. Ayrıca, ithal diş fırçasına yaklaşık 21 milyon dolar para ödeyen uluslararası şirketler yeni önlemlere rağmen aynı miktarda ithalata devam etmeleri halinde devlete yaklaşık 16 milyon dolar vergi ödemek zorunda kalacaklar.
ÇİN MALLARI PİYASAYI İSTİLA ETTİ
Ekonomi Bakanlığı, 70 milyon adede dayanan ithal diş fırçasının 25 milyonunun Çin, 21.2 milyon adedinin de Vietnam’dan getirildiğini belirledi. Firmaların ithal diş fırçasını Çin’den 0.36 dolara, Vietnam’dan ise 0.09 dolara (9 dolar cent) getirdikleri belirlendi. Yoğun ithalat nedeniyle 2013 yılında 100 olan ithalatın piyasa payı endeksi 107’ye yükselirken yerli üretimin piyasa payı endeksi 76’ya geriledi. Bunun sonucunda diş fırçasında yerli payı yüzde 22’den yüzde 17’ye düşerken ithalatın payı yüzde 83’e çıktı. Son 3 yıllık dönemde diş fırçası tüketimi yüzde 48 artmasına rağmen yerli firmaların satışındaki artış yüzde 2’de kaldı. Üretimini düşürmeyen yerli firmalar ürünlerini satamayınca stokları arttı, kârlılıkları büyük ölçüde düştü. İthalatın yerli firmaları yok etme riski olağanüstü boyutlara çıkınca da ek vergi uygulamaya alındı.
