Dünya genelinde 2008 krizinden bu yana birçok ülke oturum izni ve pasaport karşılığında yatırımcı çekmek için programlar açarken, Türkiye’den de binin üzerinde aile bu yolla yurtdışına açıldı. Portekiz’den Karayipler’e, Malta’dan ABD’ye kadar birçok ülkede uygulanan programlar asgari yatırım miktarı, vade ve sağladığı haklar bakımından çeşitlilik gösteriyor. Kriz öncesinde sadece birkaç ülkede bu tür programlar mevcutken, özellikle Rusya, Çin ve Ortadoğu zenginlerini hedef alan onlarca ülke yabancı yatırımcıları çekmek için ayrıcalıklar sağlamaya başladı. Ancak henüz bu ülkelerin hepsinde gerekli hukuki altyapı mevcut değil.

130 ÜLKEDE SERBEST DOLAŞIM

Örneğin, Avrupa Birliği (AB) üyesi olan ada ülkesi Malta’da 400 bin Euro’ya satın alınan 2+1 daire yıllık 15 bin Euro kira geliri sağlayabiliyor. En az 5 yıl sonra satmak kaydıyla 250 bin Euro’luk devlet tahvili alanlar süresiz oturma izni alarak Schengen Bölgesi’nde serbest seyahat hakkı elde ediyor.

Devletlerin yatırım programlarından biri, gayrimenkul satışı. İspanya, Portekiz, Yunanistan ve Karayip Adaları gibi yerlerde uygulanan bu yöntemde miktarlar 200 bin dolardan başlıyor, 2 milyon Euro’ya kadar çıkıyor. Gayrimenkulü belli bir süre kullanan veya kiraya veren kişi, oturum iznine veya vatandaşlığa sahip oluyor. İkinci yöntem, İngiltere’de yaygın olduğu gibi, yatırım hesabı açarak o ülkeye para taşımak ve 5 yıl sonunda sürekli oturum iznine, sonrasında vatandaşlığa başvurmak. ABD’de öne çıkan yöntemde, hazırlanmış bir projeye 5 yıllığına düşük faizle borç veriliyor ve karşılık olarak oturum ve çalışma hakkı sağlayan Green Card (Yeşil Kart) alınıyor. Karayip ülkelerinde öne çıkan modelde, devletin oluşturduğu bir fona, geri dönmeyecek şekilde daha düşük miktarlarda para yatırılması karşılığında pasaport veriliyor. Bu ülkelerin pasaportları 130 civarında ülkede serbest seyahat imkanı sağlıyor. Örneğin, Dominika’dan 100 bin dolar karşılığında ve 4-5 ay gibi kısa bir sürede pasaport almak mümkün.

PORTEKİZ KAZANDIRIYOR

Bugünlerde öne çıkan ülkelerden biri turizm patlaması yaşayan Portekiz. Artan oda talebine karşılık vermek üzere eski yapıların dönüştürülmesine yönelik projelerden 500 bin Euro karşılığında 60-70 metrekarelik bir daire alındığında yüzde 4 ile 7 arasında yıllık kira getirisi elde edilebiliyor. Böylece doğrudan oturum izni elde edilirken, 5 yıl sonunda vatandaşlığa başvurmak veya gayrimenkulü satmak imkan dahilinde.

ABD’de ise 500 bin dolarlık yatırım miktarı alt sınırının eylül sonunda 800 milyon dolara veya 1.3 milyon dolara çıkacağına dikkat çekiliyor.

Hukuka değer verilmesi şart


Yeni Bir Hayat şirketi kurucusu Şevki Akaydın, 2011’den bu yana yaklaşık bin aileye hizmet verdiklerini söyledi. Onlarca ülkenin yatırım karşılığı çeşitli vaatlerde bulunduğuna dikkat çeken Akaydın seçici davranılması gerektiği uyarısında bulunuyor. Akaydın, “Ülke programlarını kabul ederken baktığımız birkaç kriter var. Birincisi, ülkenin istikrarlı olması, hukuki değerlere önem vermesi lazım. İkincisi, başvuracağı programın mutlaka ülkenin meclisinden geçip yasalaşmış, yasayla çerçevesi net çizilmiş, yatırımın şeklinin belirlenmiş olması gerekli” diye konuştu.