İtalya’da oy verme işlemi başladı
İtalya’da yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de 16 Nisan’da yapılacak anayasa değişikliği referandumu için oy vermeye dün sabah başladı. İtalya’da 3 bin 200’ü başkent Roma’da olmak üzere yaklaşık 14 bin seçmen bulunuyor. Sandıklar 9 Nisan saat 21.00’a kadar açık kalacak.
1- Esnafın kötü giden işleri açılacak mı?
Erdoğan Toprak (CHP İstanbul Milletvekili, iş dünyasından sorumlu başdanışman): Esnafın işi açılmaz, iç piyasa da hareketlenmez. Çünkü Türkiye’deki piyasa dengeleri, iç piyasa ile dönmüyor. Esnafın işi; turizmle, sanayide üretim yapıp ihraç edenle ilgilidir. Türkiye fakirleştiğinde esnafın işi azalır. Terör olduğu için turist gelmiyor. İhracatımızın yüzde 49’unu yaptığımız Avrupa ile kavgalıyız. Türk mallarına gizli bir ambargo uygulanıyor. Kişi başına düşen gelir 12 binden 9 bin dolara geriledi. İşsizlik yüzde 12’lere ulaştı. Turizmde yüzde 40 düşüş var. Başkanlık gelirse gelirdeki azalma devam edecek. Esnafın işi daha kötü olacak. Son 15 yıldır tek başına iktidar, son 2.5 yıldır fiili başkanlık var hangi kanunu çıkaramadılar ki başkanlık olunca ekonomi iyi olacak. Hayır çıkarsa Türkiye tekrar hukuk devletine dönecek. Ekonominin pusulası hukuktur. Hukuku olmayan can ve mal güvenliği olmayan bir ülkeye yatırım da gelmez, esnaf da nefes alamaz.
2- Bir kararnameyle Suriyeli mültecilere Türk vatandaşlığı verilebilecek mi?
Fikri Sağlar (CHP Mersin Milletvekili- Kültür ve Devlet eski Bakanı):
Evet çıkarsa Cumhurbaşkanı hemen her konuda Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarma yetkisine sahip olacak. Vatandaşlık yasasını da bu çerçevede değiştirerek Suriyelileri vatandaşlığa alabilir. Mevcut Türk Vatandaşlığı Kanunu’nda, süre başta olmak üzere bazı kısıtlamalar var. Bunları değiştirip hafifleterek, milyonlarca Suriyeliyi vatandaş yapabilirler. Resmi rakamlara göre 3.5 milyon ama, gayri resmi olarak sayıları çok daha fazla olan Suriyeliler, bir gecede T.C vatandaşı olur. Evet çıkarsa zaten demokrasi, hukuk, eşitlik, her şey ortadan kalkacağı için bunu engelleyecek bir merci de kalmaz.
Mehmet Gökdağ (CHP Gaziantep Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu üyesi): EVET çıkarsa Suriyelilere Kanun Hükmünde Kararname ile vatandaşlık verilecek ve 2019’da yapılacak başkanlık seçiminde de oy kullanacaklar. Vatandaşlık verecekler çünkü garanti oy olarak görüyorlar. Ne kadar Suriyeli var yetkililer bile bilmiyor. 6 milyon bile olabilir. Gaziantep’te resmi rakam 400 bin, gerçek rakam 800 bin… Elini kolunu sallayarak gelen sınırı geçti. Suriyelilere insani olarak yardım elinin uzatılmasını destekliyoruz ancak bu devlet ciddiyetiyle yapılmadı. Kim hırsız, kim terörist kontrol bile edilmedi. Hiçbir ülkenin vatandaşı olmak bu kadar kolay değil.
3- Meclis, güçlenecek mi? Vekiller bakanlardan hesap sorabilecek mi?
Sabih Kanadoğlu (Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı): TBMM’nin yasama yetkisi anayasa uyarınca devredilemez. Ancak cumhurbaşkanına verilen kararname çıkarma yetkisiyle adeta devredilmiştir. Milletler arası antlaşmaları kanunla uygun bulma yetkisi, cumhurbaşkanına da tanınmıştır. ‘Milli güvenliğin sağlanmasından ve silahlı kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından TBMM’ye karşı Bakanlar Kurulu sorumludur’ hükmünden Bakanlar Kurulu ibaresi çıkarılmış, yerine cumhurbaşkanı konulmuştur. Cumhurbaşkanın TBMM’ye karşı hiçbir sorumluluğu yoktur. Yasama yetkisi kısıtlanan, denetimi yolları kaldırılmış TBMM işlevsiz kalmıştır.
Yekta Güngör Özden (Anayasa Mahkemesi eski Başkanı): TBMM’nin işlevi azaltılmakta, yetki alanı daraltılmaktadır. Bakanlar Kurulu ile bakanları denetlemek ve Bakanlar Kurulu’nun belli konularda kararname çıkarmak yetkisi kaldırılmaktadır. Bakanlar, cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacaktır. Görevleriyle ilgili suçlardan dolayı soruşturma açılması da sağlanması da güç nitelikli çoğunluğa bağlı kılınmıştır. Gensoru ve sözlü soru yöntemleri kaldırılmıştır. Yasama organının yürütme organı üzerindeki üstünlüğü ve ağırlığı kalkmakta, siyasal denetim geçersiz kılınmaktadır. Cumhurbaşkanının, bakanlarını Meclis’in onayı olmadan atayıp çalıştırması da yasama gücünün azalmasıdır. Meclis işlevsiz duruma gelmese de işlevinin etkisi ve önemi kalmayacaktır.
‘Boşanmayı bile yasaklayabilirler’
CHP Bursa Milletvekili ve Anayasa Komisyonu üyesi Nurhayat Altaca Kayışoğlu, yeni anayasa ile cumhurbaşkanına verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisinin sınırı olmadığını savundu.
Cumhurbaşkanına verilmek istenen KHK yetkisinin “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevleri” kapsadığına işaret eden Kayışoğlu, bu başlık altındaki konuların hiçbir sınırlama olmadan Cumhurbaşkanına devredilmek istendiğini belirtti. Kayışoğlu, değişiklik metninde yer alan ‘temel haklar konusunda kararname düzenlenemez’ ifadesinin kocaman bir yalan olduğunu öne sürerek şunları söyledi: “Örneğin başkan boşanmayı yasaklayabilir, kıdem tazminatını kaldırır, işçi ve memurun çalışma saatlerini artırabilir. Vatandaşın tarlasına, arabasına, parasına el konulabilir, ücreti düşürülebilir, sosyal güvenlik hakkı sınırlanabilir, emekli maaşı kesilebilir. Çok beğendiği kıyılarla ilgili istediği kararnameyi çıkarabilir. Gazilerimiz, gençlik, çocuklar, aile hakkında kararname çıkarabilir.”
