Üretim, “iki girdiden bir çıktı” elde etmektir. Ekonomik üretim (kârlı diye okuyun) ise elde edilen bir çıktının, kullanılan iki girdiden daha fazla piyasa değeri olmasıdır. İktisadi olmayan (kârsız diye okuyun) üretim ise, çıktının piyasa fiyatının, girdilerin toplam maliyetinden düşük olmasıdır.

ÜRETİMİN İKİ GİRDİSİ

Üretimin birinci girdisi “malzeme”, ikincisi ise “bilgi”dir. Bu bilgi, teknolojik ve ekonomik bilgilerin toplamıdır. İş yerlerinde bu iki girdi kümesi işlenir, sonunda “ürün” ortaya çıkar. Binlerce yıldır, ister tarımda, ister sanayide, isterse hizmet sektöründe olsun, elle yapılan ürünün “kalitesini yükseltmek ve maliyetini düşürmek” için her geçen gün, malzeme işlenirken daha çok mekanizasyona başvurulmuştur. Üretim makineleri, basitten karmaşığa doğru gelişmiş, otomasyona ve daha sonra robotlara ve entegre sistemlere geçilmiştir. Üretimin ikinci girdisi olan “bilgiyi” işlemek için ise çoklukla “içinde hafıza ve zekâ” bulunan “insan beyni” kullanılmıştır.

İNSAN KOLU YERİNE MAKİNE KOLU, İNSAN BEYNİ YERİNE ELEKTRONİK BEYİN

Bilgi işleyen makineler (elektronik beyinler/ bilgisayarlar) çok sonraları (ilk defa) II. Dünya Savaşı’ndan sonra üretim sürecine bilfiil katılmıştır. O yıllardan sonra, nihai ürünlerin, hem yüksek nitelikli, hem de düşük maliyetli olması için “bilişim” (iletişim ve bilgi işleme) aygıtları da mal ve hizmet üretiminde yaratılan “katma değeri” doğrudan artırmaya başlamıştır.

SEKTÖRÜN PAZARLAMA STRATEJİLERİ

Gerek donanımcı, gerek yazılımcı IT (Enformasyon Teknolojisi) firmalarının pazarlama stratejilerinin hedefi “esir müşteri” (captive customer) yaratmak olmuştur. Mesela “değiştirme talebini garantiye almak” için önceleri “alma-kirala” diye bir satış yöntemi kurmuşlardır. Daha sonra “biz makine değil, çözüm üretiyoruz” diye müşterilerinin içine girilmiş ve içeri giren firma dışarı çıkmamıştır. İlk yıllarda müşterilere “yatırdığınız parayı emekten tasarruf ederek” çıkarırsınız denmiştir. Bu fos çıkınca, bu sefer de “yönetim becerisi yükseltiyoruz” iddiasını orta atmışlardır. Yöneticiler bu tezi hemen satın alıp, “gönüllü esir müşteri” olmuşlardır.

DÖRDÜNCÜ SANAYİ DEVRİMİ

IT sektörünün önde gelenleri, beş yıl kadar önce “Sanayi 4.0” diye yeni bir pazarlama kampanyası başlattılar. Zaten yıllardır, dipsiz kuyuya dönen IT’ye yatırım yaparak “bilgi obezi” haline gelen firma yöneticileri, bu yeni modadan geri kalmamak için, zokayı hemen yutmuştur. Rasyonel yönetim, “optimizasyon” demektir. Hüner, optimum malzeme, optimum bilgi ile optimum kalitede, optimum fiyatla piyasaya ürün sunup “maksimum kâr” elde etmektir. Görünür rütbe-i aklı CEO’nun, şirketinin Gelir Tablosu’nda.
Son söz: IT harcamanla değil, kazandığınla övün.