29.01.2016 tarihinde 6663 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yürürlüğe giren genç girişimciye teşvik uygulaması; birçok genç mükellef adayı tarafından bilinmemektedir. Söz konusu teşvik uygulaması önemli avantajlar sağlamakla birlikte, uygulama oldukça sınırlı ve özel şartlar içermektedir. Konuya ilişkin olarak; 292 sayılı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.

Yaş sınırı var…

Genç girişimci teşvik uygulamasından; ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle, adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 29 yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişiler faydalanabilecektir.

hhhhhh

Yani teşvikten faydalanacak genç girişimcilerin; daha önceden ticari, zirai veya mesleki faaliyet ile ilgili gelir vergisi mükellefiyeti olmaması gerekmektedir. Ücret, faiz veya kira gibi gelirler nedeniyle, daha önce mükellef olmuşsa bu durum; teşvikten faydalanmasına engel teşkil etmeyecektir.
Faaliyetin şirket bünyesinde yürütülmemesi gerekmektedir.
Genç girişimcilerin teşvikten yararlanmak için dikkat etmeleri gereken en önemli konu: Kurumlar Vergisi kapsamında, anonim şirket ve limitet şirket gibi bir şirket kurulması halinde, teşvikten yararlanılamayacak olmasıdır.
Adi ortaklık veya şahıs şirketi kurmak suretiyle, faaliyette bulunan mükellefler de ayrı ayrı istisnadan yararlanabilir. Bu durumda mükelleflerin istisnadan yararlanabilmeleri için; tüm ortakların ayrı ayrı istisna şartlarını taşımaları gerekmektedir. Ortaklardan herhangi birinin istisna şartlarını taşımaması halinde, diğer ortaklar da istisnadan faydalanamaz.
Bu istisnadan faydalanmak için; gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olmak şartının, yasa koyucu tarafından öne çıkarıldığını görmekteyiz.

75 bin TL matrah sınırı


Getirilen teşvik uygulamasında; genç girişimcilere nakit para verilmesi gibi bir uygulama söz konusu değildir. Genç girişimcilerin; faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75 bin TL’ye kadar olan kısmı, bazı şartlarla gelir vergisinden istisna olacaktır. Böylece genç girişimciler üç yıl boyunca elde ettikleri gelirlerinin 75 bin TL’si için, gelir vergisi ödemeyeceklerdir. Ancak bu istisna; tevkifat yoluyla ödenen vergiler için geçerli olmayacaktır.
Burada bilinmesi gereken bir başka husus, bir vergilendirme döneminde istisna tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda istisnadan yararlanılmayan tutarın, ertesi yıla devredilememesidir.
Örneğin; 01.01.2017 tarihinde emlak komisyonculuğu faaliyetine başlayan ve istisnadan yararlanma şartlarının tamamını taşıyan Bay Y’nin; 01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasında elde ettiği ticari kazancı 50.000 TL’dir. Bay Y’nin; 2017 yılında yararlanabileceği istisna tutarı 50.000 TL olup, kalan tutar olan 25.000 TL ertesi yıla devredilemeyecektir.
Bilfiil İşin Başında Olunması Gerekiyor…
Genç girişimci teşvikinden faydalanmak için, başka şartlar da söz konusudur. Yani her işyeri açana 75 bin TL matrah indirimi uygulanmayacaktır.
l İşe başlama kanuni süresi içinde bildirilmiş olmalıdır.
l Genç girişimcinin kendi işinde bilfiil çalışması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekmektedir. Seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla, geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmamaktadır. Ayrıca kendi işinde bilfiil çalışması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi şartını sağlayan mükelleflerin, faaliyetin yürütülebilmesi için çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırması da istisna şartını bozmamaktadır.
l Ölüm nedeniyle, faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hali hariç olmak üzere; faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar akrabalarından devralınmamış olması gerekmektedir.
l Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması gerekmektedir.
İstisna güzel ama sermayeyi nereden bulacağız?
Hükümet, ekonomik krizin etkisi ile daralan ticaret hacmini artırmak ve piyasaya yeni ve genç girişimciler girmesini teşvik etmek için; yukarıdaki istisna düzenlemesini getirmiştir. Bugünkü vergi sistemimizde, mükelleflerin gönüllerinden ne koparsa onu devlete beyan ettikleri gerçeği karşısında, sadece kazanç istisnası getirerek bu amaca ulaşmak mümkün değildir. Gençler iş kurmak için, asgari 50 TL-150 TL arasındaki bir sermayeyi nerden bulacaklardır? İlk defa gelir vergisi mükellefi olacak gençlere kredi desteği ile beraber bu istisna uygulanabilir ise; amaç gerçekleşecektir.