Sahibi Türk vatandaşı olan, ancak yabancı bayrak taşıyan teknelerin, Türk Bayrağı’na geçişine kolaylık sağlanmasını düzenleyen; “6770 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 18 Ocak 2017 tarihinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilerek yasalaşmıştır. Kanun Cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
Maliye Bakanlığı, Türk Bayrağı takan yatlara bir kereye mahsus gümrük vergisi, damga vergisi ve harç istisnası getirecek. Tasarıda iki ayrı düzenleme söz konusu. Yatlar üzerindeki yıllık harç kaldırılacak ayrıca geçici madde ile de yabancı bayraklı olan ve kanun çıktıktan sonra Türk Bayrağı’na geçecek olan gemi ve yatlar için gümrük vergisi, damga vergisi, harç, veraset ve intikal vergisi gibi tüm vergilerin bir defaya mahsus kaldırılması söz konusu olacak.
06yat-beida-sultan

Türk Bayrağı’na geçişte istisnalar


6770 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 38. maddesi gereğince; 26 Eylül 2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
Yabancı bayrak çekilmiş olan yat, kotra, tekne ve gezinti gemilerinin Türk Bayrağı’na geçişine ilişkin istisnalar

GEÇİCİ MADDE 9- (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yurtdışında bulunan veya yabancı bayrak çekilmiş olan Türk Gümrük Tarife Cetveli’nin 8901.10.10.00.11 ve 8901.10.90.00.11 numaralarında yer alan mallar ile 89.03 tarife pozisyonunda yer alan mallardan yat, kotra, tekne ve gezinti gemilerinin, Türkiye’deki gerçek veya tüzel kişilere bedelsiz olarak intikali veraset ve intikal vergisinden; bunların Türkiye’ye ithali ile kayıt ve tesciline ilişkin iş ve işlemler, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifede yer alan bağlama kütüğü ruhsatnamelerinden alınacak harçlar hariç olmak üzere, gümrük vergisi dahil her türlü vergi, resim, harç, fon ve paylardan müstesnadır.

(2) Birinci fıkra kapsamına giren gemi, yat, kotra, tekne ve gezinti gemilerinin, Türkiye’ye ithali veya kayıt ve tescili öncesi dönemlere ilişkin olarak, bunları Türkiye’ye ithal edenler veya adlarına kayıt ve tescil ettirenler hakkında bunların ediniminden kaynaklı vergi incelemesi veya tarhiyat yapılmaz, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilir, tahakkuk eden tutarlar terkin edilir, tahsil edilen tutarlar ret ve iade edilmez. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Vize Harçları Kaldırıldı

Harçlar Kanunu’nda yapılan değişiklik ile birlikte, bağlama kütüğüne kaydedilen deniz araçlarından yıllık vize harçları kaldırılmıştır.

Türk Bayrağı Dalgalanması Amacı Gerçekleşecek Mi?

Türk sahipli ve yabancı bayraklı teknelerin Türk Bayrağı’na geçmesi için; 2009 yılında benzer bir çalışma yapılmış ve o dönemde, belli bir süre için yüzde 8 olan Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) sıfıra, yüzde 8 olan Katma Değer Vergisi’nin (KDV) ise yüzde 1’e indirilmişti. Bu düzenleme ile 1.237 tekne yabancı bayraktan Türk Bayrağı’na geçiş yapmıştı.
Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, “Amacın Türk Bayrağı’na geçiş yapan vatandaşlarımızın maddi ve manevi olarak zarar görmemesi, Türk Bayrağı’nı daha cazip hale getirmek ve bu düzenleme ile yaklaşık 5.600 yatın Türk Bayrağı çekmesini bekliyoruz. Ayrıca düzenleme kapsamında yabancı bayraklı teknelere belli aralıklarla yurtdışına çıkış yapma zorunluluğu da getirmeyi planlıyoruz” dedi.
Başbakan Binali Yıldırım; “Artık biz Türkiye’nin kıyılarında yabancı bayraklı gemiler dalgalansın istemiyoruz’ dediniz. ‘Limanlarımıza başka ülkelerin bayrağını kıçlarında dalgalandıran yatlar olmasın’ dediniz, bunun için düzenlememizi yaptık. Önümüzdeki hafta düzenlememiz yürürlüğe girecek. Artık Türkiye’deki bütün yatların Türk Bayrağı’na geçmesinin önünü açmış olduk” dedi.
Bu demeçlerden sonra; Kanun Meclis’ten geçti ve Cumhurbaşkanı’nın onayını bekliyor.

16 milyon TL harç kaybı

2009 yılında yapılan düzenlemeyi incelediğimizde; zamanın kısıtlı olduğu, düzenlemenin iyice anlatılmamış olması ve vatandaşın uygulamaya güven duymamasını sıralamak mümkündür. Ancak yine de tekne kullanımı sırasındaki vergi avantajlarından dolayı yabancı bayraktan Türk Bayrağı’na geçişte beklenen ilgi sağlanamadı.
Yabancı bayraklı deniz araçlarının, Türk Bayrağı’na geçişi sırasında büyüklüğüne oranında tescil sırasında 1.000-TL gelir elde edileceği belirtildi. Harçlar Kanunu’nda yapılan değişiklik ile birlikte, bağlama kütüğüne kaydedilen deniz araçlarından yıllık vize harçları kaldırılması ile 16 milyon TL harç gelirinden vazgeçilecek. Amacın gelir hedefi dışında, teknelerin kontrol ve denetim dışında, yabancı bayraklarla ülkemiz marinalarında dolaşmasının önüne geçilmesi olduğu vurgulanmıştır.

Kazanan, Vergi Ödememekte Direnenler Oldu

Yat ve tekne sahipleri yüksek vergiler nedeniyle, uzun yıllardır satın aldıkları yatları yabancı ülkelerdeki şirketler üzerine kaydettirerek kullanmaya devam etmiş ve devlet de bunu seyretmiştir. Yabancı bayrağın vergisel avantajları söz konusu olsa da, 5 yılda bir yurtdışına çıkış-giriş ve marinaya demirleme zorunluluğu küçük yat sahiplerini oldukça zorlamaktaydı. Devlet, yat ve tekne sahiplerini vergi ödemeye ikna edemediği için; yıllık 16 milyonluk harç kaybını göze alarak, bu utanca son verdi.
Bu kez emir demiri kesemedi.