4

“Geldi bahar ayları gevşer gönül yayları” demişler…
Gerçekten de insanın içi kıpır kıpır olup, aşık olası gelmiyor mu bu bahar aylarında?
Bir yaşam sevinci, bir mutluluk… Aslında bu mutluluğun sebebi vücudumuzun ürettiği bazı salgılarmış…
Serotonin, dopamin, oksitosin ve endorfin.
Halk arasında mutluluk hormonu diye biliniyorlar ama bunlar beyin içinde yapılan kimyasallar olduğundan bilimsel olarak ‘nörotransmitter’ olarak adlandırılıyorlar.
Peki, ne işe mi yarıyorlar?
Beyin serotonin salgılayınca neşeli, canlı ve zinde hissediyormuşuz. Serotonin yeterince salgılanmadığında ise depresif, karamsar ve öfkeli oluyormuşuz.

* * *

1

Görünen o ki ülkemiz insanında yaygın olarak serotonin eksikliği bulunmakta… Genellikle karamsar ve öfkeliyiz!
Peki nasıl tamamlarız bu eksikliği?
Güneş ışınlarından faydalanarak… Yani güneşlenmek mutluluğunuza yardımcı oluyor. Her ne kadar uzmanlar cilt kanseri için uyarsalar da, gerekli tedbirleri alarak güneşlenmek ruhumuza iyi geliyor anlaşılan.
Egzersiz yapmak da serotonin salgılanmasını artırıyor. Hem de sağlıklı ve zinde bir vücuda kavuşuyorsunuz.
Zaten insan kendini güzel hissedince ister istemez mutlu oluyor.
Ya da peynir, çikolata, yumurta yiyebilirsiniz.
Mesela ben çikolatasız bir hayat düşünemiyorum.
Çikolata sevmeyenleri de anlayamıyorum.
Nasıl yani? O ne demek! Çikolata nasıl sevilmez? Anlayabildiğim bir olay değil bu. Bu durumu bana anlatmak, doğuştan kör olan birine mor rengi anlatmak gibi bir şey.

* * *

2

Serotonin salgılamak için yapılacak en önemli şey düzenli uyumak. Günde en az sekiz saat.
Uyku gerçekten de hem vücudumuz hem de zihin sağlığımız için çok önemli. Her gün aynı saatte uyumayı prensip edinmeliyiz. Hele benim gibi gece kuşu olanlar buna çok dikkat etmeli.
Bildiğim kadarıyla rahmetli Vehbi Koç uykusuna çok dikkat eder, her gece ne olursa olsun aynı saatte yatarmış. 94 yaşında vefat etti.

* * *

Diğer bir nörotransmitter olan dopamin ise bizi keyifli, hayata bağlı, kendine güvenli hissettiriyormuş. Demek ben seyahat ederken bol bol dopamin salgılıyorum çünkü en çok keyif aldığım şey bu.
Eksikliğinde ise kendimizi üşengeç, unutkan, canı sıkkın hissediyormuşuz. Bende genelde dopamin eksik galiba... Daha çok seyahat etmeliyim.
Dopamini artırmak için müzik dinleyin, sizi mutlu eden hobiler edinin. İnsanın hobisi olması da çok önemli. Gıda olarak balık, avokado, muz, elma ve patates yiyebilirsiniz.

* * *

Oksitosin bize sevgi dolu, şefkatli, cömert ve paylaşımcı hissettiriyormuş. Demek anne olunca insan bol bol oksitosin salgılıyor. Erkeklerde ise üretimin az olduğu aşikar.
Eksikliğinde yalnız, sevgisiz ve huzursuz hissediyormuşuz. Ama üzülmeyin, oksitosin salgılamak kolay.
Evcil bir hayvan besleyin; bir canlıyı sahiplenip sorumluluğunu almak size mutluluk olarak geri dönecek.
Sevdiklerinize sarılın, masaj yaptırın, hayal kurun. Yakın temas ve dokunmatik şeyler işe yarıyor demek. Hayal gücünüzü de kullanarak seçenekleri genişletebilirsiniz bence.

* * *

3

Son olarak endorfin…
Endorfin bize neşeli, rahat ve pozitif hissettiriyormuş. Eksikliği bizi stresli, gergin ve isteksiz yapıyormuş.
Bu transmitteri artırmak için aşık olmak lazımmış.
Eğer aşık olamıyorsanız acı biber yiyebilirsiniz. Aynı etkiyi yapmasa da endorfin salgılanmasına yardımcı oluyor.
Düzenli yürüyüş yapmak ve bol bol gülmek de işe yarıyor.
Yani işin kısası, mutluluğa giden yol hayata pozitif bakmak, düzgün beslenmek, spor yapmaktan geçiyor.