Besinlerdeki margarin, mısır ve ayçiçek yağı genellikle trigliserit formundadır. Bu yağlar, vücut dokularında da trigliserit olarak depolanır. Besinlerle alınan trigliseridler, karaciğerde farklı yollardan metabolize olur.
Trigliserit nedir?
- Eğer çok fazla doymuş yağ tüketirseniz, karaciğeriniz çok fazla kolesterol üretir ve bu kolesterol kan dolaşımına katılır.
- Eğer fazla miktarda besin tüketirseniz, karaciğeriniz aşırı tükettiğiniz bu besinleri trigliseride çevirir ve vücudunuzda yağ olarak depolanır.
- Eğer alkol tüketiyorsanız, karaciğeriniz, kanınızda dolaşan alkolden daha fazlasını üretir.
- Trigliseridi karbonhidrat açısından zengin yiyecekler de yükseltir. Örneğin şeker, patates, pirinç, nişasta ve undan zengin her türlü besin trigliserit nedenidir.
Normal değerleri kaç olmalı?
Sağlıklı bir kişinin trigliserit seviyesi 150 mg’nin altındadır; 200 mg’nin altındaki değerler normal sayılır. Eğer rakam 200-400 mg arasındaysa kişi izlemeye alınır; diyet gibi tavsiyelerde bulunulur. Özellikle de 400-500 mg’nin üzerindeki rakamlar ciddiye alınmalıdır. Eğer aç karna alınan kan örneğinde ölçülen rakam 1000 mg’nin üzerindeyse yoğun bir tedavi gerekir.
Yüksekliği nelere yol açar?
Kanda trigliseridlerin yüksek olması, diğer risk faktörleriyle bir araya geldiğinde kalp hastalığı oluşma riskinizi artırabilir. Yüksek trigliserit miktarını da içine alan diğer risk faktörleri; yüksek kolesterol, ailede kalp hastalığı öyküsü olması, sigara kullanımı, yüksek tansiyon ve obezitedir.
Hangi testler yapılmalı?
Trigliserit yüksekliği saptanan birinde öncelikle açık ya da gizli bir şeker hastalığının olup olmadığının mutlaka araştırılması lazım. Çünkü şeker hastalıklarında, hatta gizli şekeri olanlarda trigliserit yüksekliği sağlık problemine dair ilk işaretlerden biri olabilir. Bu nedenle açlık insülin ve şeker değerleri yanında, tokluk insülin ve şeker değerlerine de bakmak, gizli bir şeker ve/veya insülin direnci probleminin varlığını araştırmak gerekir.
Nasıl tedavi edilir?
- Tedavi için öncelikle beslenme planını değiştirmek gerek. Şekerli, unlu, nişastalı besinleri, yağı ve alkolü ciddi ölçüde sınırlamak şart... Tatlı meyvelerden, meyve sularından, kolalı, gazlı, şekerli içeceklerden de vazgeçmek gerek. Yumurta sarısı haftada 3-4 kezden fazla tüketilmemeli. Sebze, et, balık, tavuk, yoğurt, peynir ve kısmen bakliyat içerikli bir beslenme planı uygulanması en doğrusudur. Kurutulmuş meyve tüketmek de trigliserit seviyenizi düşürmenize yardımcı olur.
- İdeal kilo hedeflenmeli ve ona ulaşılmalıdır. Kilo vermek trigliserit seviyenizin düşmesini sağlar.
- Günlük fiziksel aktivite artırılmalıdır.
- Sigara içilmemelidir.
- Alkol tüketiyorsanız, miktarı ve tüketim sıklığı ayarlanmalıdır.
