Yeni kredi için kaynak sıkıntısı yaşayan bankaların mevduat faizlerini yüzde 15’lerin üzerine kadar çıkarması, konut faizlerini de fırlattı. Vatandaş için konut kredisinde ‘psikolojik sınır’ olarak kabul edilen yüzde 1’in altındaki faiz oranları geçen yıl ağustos ayından itibaren hız kesmeden yükseldi. Şu anda tüketicilere sunulan 10 yıllık en düşük konut kredisi faizi aylık yüzde 1.15 ile son 23 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Üstelik, bankalar arasında sadece bir kaçı faizi bu oranda tutuyor. Müşterisine aylık yüzde 1.35 faiz teklif ederek konut kredisi kullandırmakta isteksiz davranan bankaların sayısı da oldukça fazla.

Faiz oranları bu seviyelerdeyken bankacılık sektörünün konut kredisi kullandırma hızı da yavaşladı. Faiz oranı yüzde 1’in altıdayken aylık ortalama 2.5-3 milyar lira seviyesinde kredi kullandıran bankalar, faizlerin zıpladığı 28 Aralık 2017-1 Şubat 2018 arasındaki 5 haftalık süreçte sadece 717 milyon liralık konut kredisi kullandırabildi. 1 Şubat itibarıyla toplam konut kredisi hacmi 192 milyar 341 milyon lira oldu.

basliksiz-2

1 YILDA YÜZDE 32 ARTIŞ

Merkez Bankası’nın haftalık verilerine göre, bankalarca kullandırılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama yıllık faiz oranı 2 Şubat haftasında yıllık yüzde 14.55 (yüzde 1.21) olarak gerçekleşti. Konut kredilerinde en son 6 yıl önce 2012 Ocak sonunda bu faiz oranları uygulanmıştı. 2 Şubat 2017’de bankaların ortalama yıllık yüzde 11.41 faiz oranı ile karşılaştırıldığında aradan geçen bir yılda 100 bin liralık 120 ay vadeli konut kredisi maliyetinin yüzde 32 arttığı hesaplanıyor.

YIL SONUNDA ZIPLADI

Merkez Bankası’nın geçen yıl yaptığı son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında geç likidite penceresi üzerinden yaptığı fonlamayı yüzde 12.25’ten yüzde 12.75’e yükseltmesi konut kredisi faizlerini de yerinden oynattı.

Yarım puanlık artış bir haftada tüketiciye 10 bin TL ek maliyet olarak yansıdı. 22 Aralık’ta bankaların tüketicilere sunduğu 10 yıllık en düşük konut kredisi faizinin aylık oranı yüzde 1.01 seviyesindeyken, 10 bin liralık tutarın 120 ay vadede geri ödemesi 172 bin 999 lira olarak hesaplanıyordu. 29 Aralık’ta bu oran yüzde 1.13’e zıplayınca aynı kredinin geri ödeme tutarı 183 bin 158 liraya çıktı.

2.5 milyon kişi borçla ev aldı


TÜRKİYE Bankalar Birliği’nin (TBB) Aralık 2017 raporuna göre 2 milyon 495 bin kişi konut kredisi kullanarak bankalara borçlandı. Konut kredisinde tasfiye olunacak alacaklar toplamı ise 820 milyon liraya ulaştı. Kişi başı ortalama konut kredisi riski ise 79 bin 289 lirayı buldu. İstanbul’da kişi başı ortalama konut kredisi riski 108 bin 768 liraya çıkarken, bu rakam Gaziantep’te 90 bin 540 lirayı buluyor. Konut kredisi kullanımının son 12 ay içerisinde (Ocak-Aralık 2017) en hızlı arttığı şehir ise yüzde 48.9 ile Hakkari oldu.