E-DEVLET SOYAĞACI KAYITLARINDA DAHA GERİ TARİHLERE NASIL GİDİLİR?
Vatandaşlar 1800’lü yıllara kadar soy bilgilerini sorguladılar. Ardından E-Devlet soyağacı öğrenmede başka bir detay da ortaya çıktı. Soyağacı daha eski tarihlere de gidilebiliyor. Peki nasıl? İşte yanıtı ve e-Devlet soyağacı öğrenme ekranı…
Vatandaşlar günlerdir e-Devlet kapısının uygulamaya koyduğu soyağacı sorgulama hizmeti ile yatıp kalkıyor. Aile tarihini araştıran ve 1300’lü yıllara kadarki kayıtlara ulaşan Kayserili Araştırmacı Hayri Şişlioğlu, daha geri tarihlere kadar soyağacı bilgisine ulaşılabileceğini söyledi. Aile tarihini merak ederek çıktığı bu yolda araştırmalarının 10 yıldır sürdüğünü belirten Şişlioğlu, soy izini 1300’lü yıllara kadar sürebilmesinin yanı sıra, Şeyh Edebali’nin Kayseri bağlantısını ortaya çıkardığını ve Edebali’nin büyük dedesinin Abdülkadir Geylani olduğu bilgisine ulaştığını da söyledi. Şişlioğlu, e-devletin verdiği bilgilerden daha ötesine gitmek isteyen vatandaşlara şu önerilerde bulundu:
“Türkiye’de ilk resmî nüfus sayımı 1904 yılında yapılmaya başladı. E-devlette bu tarih itibariyle hayatta olan büyüğünüz ne zaman dünyaya gelmişse o yıllara kadar gidebiliyorsunuz. Örneğin dedeniz 1904 yılında 80 yaşındaysa, e- devletteki nüfus kayıtlarında 1840’lı yıllara kadar ulaşabileceksiniz. Ancak insanlar istiyorlar ki bu yıllardan daha önceye de gidebilelim. Daha önceye gidebilirler, bunun için de tapu kayıtlarına girmeleri gerekiyor. Çünkü Osmanlı tapu kayıtları ortalama 1850’lerden itibaren tutulmuştur. Dolayısıyla bu vesileyle iki kuşak daha önceki büyüklerini ortaya koyma imkanları doğuyor. Bunun için de tapu kurumlarına müracaat edecekler.
1985 yılından itibaren Özal döneminde insanların devlet arşivlerinden araştırma yapmasına izin verilmiş; bu çerçevede dilekçe ile müracaat edildiğinde tapu kurumları da kendilerine yardımcı olabilecektir. Ondan daha gerisine gitmek isterlerse de, hemen hemen her şehrin eski mahkeme kayıtları yani şer’iyye sicilleri tutulmuş, bunları araştırmaları gerekiyor. Örneğin, Kayserininki yakın tarihe kadar Ankara Milli Kütüphane’de idi, daha sonra Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne geçti. Ben araştırmalarımı Milli Kütüphane’de yaptım. Eğer bir ipucu yakalanırsa çok daha geriye gitmek de mümkün olabilmektedir. Ancak bu yolda sabırlı olmaları gerektiğini bilmelidirler.”
E-DEVLET SOYAĞACI SORGULAMA İŞLEMİ NASIL YAPILIR?
E-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra tek yapmanız gereken nüfus bilgilerinizi güncelleyerek ilgili sekmeye ulaşmak. Bu sekmeye ulaştığınızda öncelikli olarak kendi nüfus bilgilerinizi görüyorsunuz. Burada, ilgili bilgileri kontrol ettikten sonraysa sağ üst köşeden “Belge Oluştur” sekmesine tıklamanız gerekiyor. Kısa yoldan sorgulama sayfasına ulaşmak için arama kısmını da kullanabilirsiniz.
E-DEVLET SOYAĞACI SORGULAMA EKRANI
e-Devlet Alt-Üst Soy bilgisi sorgulama sayfasına giriş yaptığınızda sistem sizi sıraya alıyor ve soy bilginiz hazırlandığında size haber vermek için iletişim bilgisi istiyor. e-Posta hesabınızı ya da telefon numaranızı e-Devlet üzerinden onaylatmış olmanız gerekiyor.
‘SOYAĞACINI ÖĞRENMEK RAHATLATIYOR’
E-Devlet sistemine giriş yapılarak öğrenilen “Alt-üst soy bilgisi, soyağacı” hizmeti vatandaşlar tarafından yoğun ilgi görüyor. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Öğr. Gör. Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Onur Okan Demirci, “Herkesin soy ağacını bu kadar merak etmesi kültürel etkilerden kaynaklıdır. Biraz ataerkil bir yapıya sahibiz. Çocukken anlatılan hikâyeler bile dedemin dedesi, dedemin babası böyleydi diye anlatılırdı. Kökenini öğrenmek insanları rahatlatıyor çünkü `benim kökenim buraya bağlıymış, atalarım böyle güçlü insanlarmış´ diyebiliyor” şeklinde konuştu.
Soy ağacı öğrenme isteğinin kültürel bir durum olduğuna vurgu yapan Yrd. Doç. Dr. Demirci, “Atasözlerinin ön planda olduğu bir toplumuz. Çocuk büyütürken bile çekirdek ailenin dışında büyütüyoruz. Öyküler anlatılırken dedeler, dedelerin babası ve bunun gibi aile büyüklerine değiniyoruz. Kültürümüzde daha eskilere dayanıp ata kültürünü benimsiyoruz. Çünkü bu insanlara içsel olarak işlenmiş bir durum. Kökenini öğrenmek insanları rahatlatıyor çünkü `benim kökenim buraya bağlıymış, atalarım böyle güçlü insanlarmış´ diyebiliyor” dedi.
