Aldığı sürprz yumurtanın içinden çıkan mavi balina oyuncağı sonrası savcılığa giserek şikayetçi olan anne Mavi Balina Oyunu'nun da tekrar gündeme gelmesini sağladı. İşte oyunda dair merak edilenler...

MAVİ BALİNA OYUNU NEDİR?

Oyunun orijinal adı Siniy Kit. Bu ismin Rus rock grubu Lumen’in bir şarkısından alındığı düşünülüyor. Şarkının sözlerinde “Neden çığlık atarsın / Kimse sesini duymazken / Konu ne, konu ne” diyor. Şarkı “ağı delip geçemeyen devasa bir mavi balinanın” öyküsünü anlatıyor.

Bu oyuna bir şekilde katılan kişilerden, çoğu şiddet içeren 50 talimatı yerine getirmesi isteniyor. 50 günlük bir süreyi kapsayan bu komutlar arasında derin olmayacak şekliyle kol ve bacakların kesilmesi, belirli bir süre boyunca kimse ile görüşülmemesi, yüksek sesli olarak müzik dinlenilmesi gibi aşamalar yer alıyor. 50. günün sonunda da kişiye son aşama olan “yüksekten atlayarak ya da kendini asarak” intihar etme komutu veriliyor.

Oyunun adıyla ilgili ortaya atılan bir başka iddia da zaman zaman balinaların açıklanamaz şekilde karaya vurup intihar eden hayvanlar olması.

Oyunun hızla yayılmış olmasında sosyal medya önemli rol oynuyor. Özellikle 10-14 yaş arasındaki gençler hedef alınıyor. Bu oyunu düzenleyenler, belli etiketler kullanarak ya da sıkça ziyaret edilen gruplara mesaj atarak gençleri oyuna dahil etmeye çalışıyor.

Bu oyun, Rusya’da ilk kez araştırmacı bir gazetecinin 12 yaşındaki bir kız çocuğunun intiharının ardından yaptığı araştırma sonucunda ortaya çıkarıldı. Rusya’da 2016 yılında Nisan ve Kasım ayları arasında 130’dan fazla çocuk intihar etti.

Bilgisayar oyunu bir çocuğun daha ölmesine sebep oldu

Gazeteci, Mayıs 2016’da ergenler arasında bu tarz oyunların oldukça popüler olduğunu ve bu gençlerin internette kendi aralarında iletişim kurabildikleri çok sayıda “ölüm grubunun” bulunduğunu tespit etti.

Çocukları intihara sürükleyen bu oyun, genellikle Rus sosyal medya sitesi Vkontakte ve Instagram üzerinden yayılıyor. Dünyanın farklı yerlerinde bu oyunla ilgili alınan önlemleri derledik:

Sosyal medya siteleri, özellikle Mavi Balina oyunuyla bağlantılı olduğu söylenen intihar vakalarının artmasının ardından çeşitli önlemler aldılar.

Tumblr, özellikle Mayıs 2016’da site içerisinde Mavi Balina bağlantılı aramaların çok ciddi miktarda arttığını tespit etti. Bunun üzerine site, arama sonuçlarını göstermeden önce kullanıcıya bir uyarı mesajı vermeye başladı. Bu mesajda, kullanıcının bulunduğu ülkede psikolojik destek için arayabileceği ücretsiz telefon numaraları gösteriliyor.

YouTube da aynı şekilde “Mavi Balina” kelimeleriyle arama yapıldığında benzer bir pencere açılıyor. Instagram’da da Mavi Balina ile bağlantılı etiketlerle ilgili arama yapıldığında kullanıcıya üç seçenek sunan bir pencere açılıyor. “Yardımcı olabilir miyiz?” başlıklı pencerede Yardım Alma, Sonuçların Görüntülenmesi ve İptal olmak üzere üç seçenek yer alıyor. Ancak bu uyarıların İngilizce terimlerle, yani #BlueWhale olarak arandığında görüldüğü, Türkçe Mavi Balina kelimeleriyle arama yapıldığında ise çıkmadığı anlaşıldı.

BTK Başkanı Sayan’dan ‘Mavi Balina’ itirafı

TÜRKİYE

Mavi Balina oyunu, Türkiye’de son dönemde 14 yaşındaki Furkan Şen’in intiharıyla birlikte gündeme geldi.

Daha sonra Ağustos ayında da 24 yaşındaki Evrim Mertin intihar etti. Mertin’in ailesi, oyunla ilgili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.

Hükümet kanadında ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ve İçişleri Bakanlığı’nın ortak bir çalışma yaptığı açıklandı.Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, Eylül ayında yaptığı açıklamada, “Zararlı içerikli yayınları BTK olarak durdurabiliyoruz ama böyle özel linklerle çalışan oyunlara bir şey yapamıyoruz. Üzerinde çalışıyoruz. BTK ve emniyet uzmanları çalışma yapıyor” dedi.

RUSYA

Rus güvenlik güçleri konuyla ilgili ilk operasyonu Kasım 2016’da yaptı. Oyunda diğer oyunculara talimat veren ‘yöneticilerden’ biri olduğu söylenen 22 yaşındaki Philipp Budeikin yakalandı ve üç yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Ayrıca Rusya’da sosyal medyada intiharı teşvik eden gruplar kurulmasını suç kapsamına alınması ve bu grupları kuranlara hapis cezası getirilmesi de gündeme geldi.

Rusya’da gerek Mavi Balina oynadıktan, gerekse de “ölüm gruplarına” üye olduktan sonra intihar eden bazı gençlerin ölümleriyle ilgili ayrıca soruşturma da açılmaya başlandı.

Ayrıca Emniyet Teşkilatı, intiharlarla ilgili önceden alınan ihbarlara daha fazla önem verilmesi talimatı verdi ve bunun sonucunda da en az üç çocuk intihar etmeden yapılan müdahaleyle kurtarıldı.

HİNDİSTAN

Oyunla ilgili en ciddi sorunların yaşandığı ülkeler arasında yer alıyor.

Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, Mavi Balina oyunuyla bağlantılı 28 intihar ya da intihar girişimi yaşandığını açıkladı.
Bununla ilgili olarak ülke genelinde bir soruşturma başlatıldı.

Yüksek Mahkeme, Mavi Balina’nın ulusal bir sorun olduğuna hükmetti. Hükümetten bu oyunu yasaklamak için bir yol haritası oluşturmasını istedi.

Ayrıca, devlet kanalı Doordarshan ve özel kanallar, en çok televizyon izlenen saatlerde bu oyunla ilgili farkındalık yaratacak videolar yayınlıyor.

Ancak konunun küresel bir soruna dönüşmesiyle birlikte polis, okullar ve çocukların akıl sağlığıyla ilgili çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşları (STK), Mavi Balina ile ilgili sık sık uyarı yapmaya başladı.

Bazı okullar, velilere mektup göndererek, böyle bir oyun olduğunu ve bunun çocuklar için tehlike yarattığını bildirdi. Bazı yerlerde polis ve okul yönetimleri, velilerden çocuklarının bu oyunu oynadığını tespit etmeleri halinde kendilerine bildirmelerini istedi.

[old_news_related_template title="Anne görünce savcılığa koştu! Sürpriz yumurtanın içinden çıktı... | Son dakika haberleri" desc="Nilüfer Akcoşkun Bozbağ aldığı sürpriz yumurtanın içinden mavi balina çıkınca soluğu savcılıkta aldı. Bozbağ, 4 yaşındaki bir çocuğa böyle bir oyuncak nasıl verilir? diyerek savcılığa başvurdu. Sürpriz yumurtadan çıkan mavi balina anneyi savcılığa yöneltti. Dünyada yüzlerce çocuğun mavi balina oyununu oynaması sonucunda intihar haberleri gelmişti. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu da konuyla ilgili oyunun çocukları ve gençleri tehdit ettiği konusunda anne babaları uyarmıştı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/01/surprizbalina880.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/hayatim/yasam-haberleri/surpriz-yumurta-soku-anne-gorunce-savciliga-kostu-son-dakika-haberleri/"]

Çocukların taciz, zorbalık ve mobbinge karşı korunması için çalışmalar yürüten STK’lardan NSPCC, ücretsiz bir yardım hattı oluşturdu.

Çocuklar için arkadaşlarının baskılarına karşı koymalarına yardımcı olmak amacıyla “Nasıl ‘Hayır’ denir?” başlıklı dört maddelik bir liste yayınladı. Burada çocuklara, şu öneriler yapıldı:

Kendine güven: Bu senin kararın ve seni güvende hissettirmeyen ya da rahatsız hissettiren hiçbir şey yapmak zorunda değilsin!

Yargılama: Arkadaşlarının tercihlerine saygı duy ki, onlar da seninkine duysunlar.

‘Hayır’ demeyi bilenlerle zaman geçir: Arkadaşlarına ‘hayır’ demek özgüven ve cesaret gerektirir.

Başka şey öner: Arkadaşlarının yaptıklarını yapmaktan rahatsız oluyorsan, başka şekilde davranmayı öner.

İRAN

İran’da oyunla bağlantılı olduğuna inanılan ilk intihar vakası Ekim ayında yaşandı. İsfahan kentinde iki genç kız, el ele bir köprüden atlayarak intihar etmek istedi. Kızlardan biri ağır yaralandı ve halen komada.

Bir Rus mühendis tarafından dizayn edilen Mavi Balina oyunu, verdiği komutlarla bireylerin kendisine ve çevresindekiler çeşitli zararlar vermesine hatta bireyin intihar etmesine sebep oluyor. Dünyada 130'dan fazla insanın ülkemizden ise 2 kişinin intiharına sebep olan Mavi Balina oyunu hakkında bilgi veren Kocaeli Üniversitesi Uygulama ve Araştırma hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastanesi Çocuk Psikiyatrisi Doç. Dr. Nursu Çakın Memik ve Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Psikiyatrisi Uzm. Dr. Selcen Esenyel, oyunun tehlikelerinden bahsederek, çocukların bu tür tehlikeli oyunlardan nasıl kurtarılacağı hakkında açıklamada bulundu.

cocuk-siddet

200 KİŞİ İNTİHAR ETTİ

Oyunun çocukları tehdit ederek sonuna kadar devam etmesini sağladığını ve sonunda de intihar etmesine sebep olduğuna dikkat çeken Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzm. Dr. Selcen Esenyel, “Mavi Balina oyunu son zamanlarda dünyada ve ülkemizde de tartışılan bir tanesi. İnternette kişilerin aldığı komutları bilgisayar ortamında kamera yöntemiyle devam ettirilen bir oyun. Aslında bu komutlar şiddet ve korku içermekte. Kişiden kolaydan zora giden komutları yapması istenmekte ve kişinin korkusu, cesareti sorgulanmakta ve en sonunda da duygusal bir istismarla kişiden tehdit yoluyla bazı şeyler istenmekte. Oyunun aşamalarında ‘eğer bunu yapmazsan ailene zarar veririz' gibi komutlarla çocuktan sonuna kadar devam ettirilmesi sağlanıyor ve çocuklar da bunu devam ettirme eğiliminde oluyor. En sonunda da çocuk intihara sürükleniyor. Şu ana kadar yaklaşık 200 kişinin Mavi Balina yüzünden intihar ettiği tahmin edilmekte ve bunun engellenmesiyle ilgili çalışmalar sürüyor hem ülkemizde hem de dünyada. Türkiye'de de biri Almanya'da yaşayan biri de Ankara'da yaşayan 2 gencin intihar ettiğini biliyoruz” dedi.

Oyunun aşamalarının şiddet ve korku içermesinin de çocukları cezp ettiğini vurgulayan Esenyel, “Ergenlikte ailesi ile ilişkileri kopuk, okulla ilişkisi problemli ya da arkadaş ilişkisi olmayan, içine kapanık, çekingen, uzun süre bilgisayar ve televizyon başına kapanık çocuk ve ergenlerin bu oyuna daha fazla yakalandığını biliyoruz. Bu tür oyunlarda kurtulmanın yolu, ebeveynlerin sağlıklı iletişiminden geçiyor” ifadelerini kullandı.

ÇOCUKLAR NEDEN MAVİ BALİNA OYUNUNA İLGİ GÖSTERİYOR?

Çocukların bu tür oyunları oynamasının bir sebebinin de merak olduğuna değinen Kocaeli Üniversitesi Uygulama ve Araştırma hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastanesi Çocuk Psikiyatrisi Doç. Dr. Nursu Çakın Memik ise, “Mavi Balina, bu tarz bilgisayar oyunları ve bu riskli davranışlar buz dağının görünen kısmı sadece. Altta yatan bir sürü faktör var aslında. ‘Çocuk buna neden ihtiyaç duyuyor, yapabileceği daha sağlıklı neler var?' sorularını cevaplamak gerekir. Ailenin bunu fark etmesi gerekiyor. O nedenle bu Mavi Balina oyunu merak konusu tabi ki. İnsanlar ismini bile telaffuz etmek istemiyor bazen. Çünkü insanlar bunun üzerinde konuştukça daha çok merak ediyorlar, araştırıyorlar ve kendilerini bu oyunun içinde buluyorlar” şeklide konuştu.

Oyunu çok tehlikeli olduğunu vurgulayan Memik, çocukların bu tür oyunlara yönetiminin nasıl giderileceğine değinerek, “Eğer aile çocuğunun Mavi Balina gibi riskli oyunlar oynadığını fark ediyorsak, mutlaka o ailenin bir uzmandan yardım alması gerektiğini biz öneriyoruz. Çünkü çözümü için sistemli bir şekilde ilerlemek gerekiyor. ‘Bu çocuk neden böyle bir oyunu oynama sebebi duyuyor?' gibi soruları saptamak lazım ve yavaş yavaş ilerlemek gerekiyor” şeklinde konuştu.

ÇOCUĞUNUZU TANIYIN

Ebeveynlerin çocuğunun bu tür oyunları nasıl fark edebileceği hakkında bilgi veren Memik, “Eğer çocuk aileden birazda kopuyorsa, biraz daha uzaklaşıyorsa, endişeliyse, gece uykuları bölünüyorsa, özellikle gece bilgisayarda vakit geçiriyorsa anne ve babanın şüphelenmesi lazım. Sürekli anne ve babanın çocuğunun başında olması gerekmiyor ama arada onu takip etmesi, bazı şeylerin farkında olması gerekir. Anne ve baba çocuğu tanıyorsa çocuğundaki değişiklikleri gözlemler” ifadelerine yer verdi.