Yrd. Doç. Arzu Önal
Sözlerine kulak verin
Okulda başarısız olan çocukların bir kısmı, evde öfkesini kontrol edemeyen anne-babalarıyla karşı karşıya kalabiliyor. Oysa bu tür durumlarda ebeveynler öfkelenmek yerine çocuklarının sözlerine kulak vermeliler. Bu konuşma sırasında hangi deneyimlerle mutlu olduğunu, hangileriyle hayal kırıklığı yaşadığını, eğlendiğini, üzüldüğünü anlatmasını sağlayın. Durum değerlendirmesi yaptıktan sonra mevcut hatalar ve sorunları birlikte belirleyip, çözüm önerileri getirerek yıl içinde yapabileceklerini birlikte planlayın.
Desteğinizi belirtin
Karnesini değerlendirmek için çocuğunuzla kendinize özel bir zaman ayırın. Derslerinde başarılı olmuşsa, bu başarısını nasıl takdir ettiğinizi belirtin. Karnesi kötü ise dersleri konusunda nerede hata yaptığını bulmasını sağlayın ve bu hataları düzeltme konusunda ona hep destek olacağınızı belirtin.
Sorumluluklarınızı unutmayın
Günümüzde, çocuklarının öğretim durumunu ancak karne gördükten sonra öğrenen ebeveynler bile var. Fakat bütün bir öğretim döneminin başarısını koskoca bir zaman dilimi belirliyor. Bu zaman diliminde daima çocuklarınızla iletişim halinde olmalı ve öğretim konusundaki gelişmeleri yakından takip etmelisiniz. Karneyle gelen sonucun ne kadarının çocuğu yansıttığı, ne kadarının aile içi ilişkilerle ilgili olduğunu saptamak önem taşıyor. Bu nedenle başarı ya da başarısızlığında mutlaka ailenin de payı olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Üzerinize düşen sorumluluklar konusunda tekrar düşünmeye çalışın.
Yaşına göre davranın
Küçük yaştaki öğrencilere motivasyon amaçlı verilen karneler, ortaokul ve lise yıllarında daha değerli hale gelir. Dolayısıyla karneleri değerlendirirken ebeveynlerin sergilediği tavırlarda çocuklarının yaşını dikkate almaları çok önemlidir. Karne konu olduğunda küçük çocuklara yol gösterici bir tutum sergilemek gerekir. Daha büyük yaştaki çocuklarda ise çözüm önerisini onlara bırakmak daha doğru bir tavır olur.
Abartıdan uzak olumlu tavırlar
Okul hayatında başarılı olan bir çocuğun ailesi tarafından gördüğü takdir şekli de çok önemli. Bu süreçte, “Zaten bu senin görevin” gibi sert cümleler kurmak yerine, yerine, ‘bir öğrenci olarak üzerine düşen görevleri çok güzel bir şekilde yerine getirdin, tebrik ediyorum, bu bizi de çok mutlu ediyor’ demek daha pozitif bir yaklaşım olabilir. ‘Zaten sen dünyanın en zeki, en akıllı, en başarılı çocuğusun, başka türlü bir karne beklenemezdi’ gibi realiteden uzak, abartılı ve beklenti düzeyi çok yüksek söylemlerden de kaçının.
Manevi ödüllere ağırlık verin
Peki başarılı olduklarında hiç ödüllendirmeyecek miyiz? Yrd. Doç. Dr. Arzu Önal Sönmez, soruyu şöyle yanıtlıyor: “Onunla gurur duyduğunuzu mutlaka belirtin. Maddi ödüllerden çok birlikte zaman paylaşmak, tatil yapmak gibi manevi ödüllere yönelmeye çalışın. Fakat uzun süredir hevesle beklediği hediyeler de yaşına uygun olmak suretiyle verilebilir. Bu sayede, beklemeyi, başarmanın verdiği keyifle hak etmeyi öğrenir ve kazandığı ödülün kıymetini daha iyi anlar. Büyük ve aşırıya kaçan ödüller beklentilerini her seferinde daha da artırarak memnuniyetsiz olmasına neden olabilir. Bu durumda ders çalışmamak için büyük ödülden vazgeçmeyi seçenek haline getirebilir.”
