İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr.Osman ERK

Kemik sağlığı için çok önemli

kemik-yumusamasi D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde kas zayıflığı ve kemik yumuşamasına yol açan ‘osteomalazi’ hastalığı ortaya çıkar. Raşitizm ve osteomalazi hastalığı 19. ve 20. yüzyıllarda hızlı sanayileşmeyle birlikte ortaya çıkan hava kirliliği sonucu Avrupa’da, beslenme yetersizliği ve örtünme sebepleriyle gelişememiş ülkelerde çok sık olarak ortaya çıkmıştır. Balık karaciğer yağıyla bu hastalıklar başarıyla önlenmiştir. Raşitizmde belirti ve bulgular çok değişiktir. Başlangıçta kan güçsüzlüğü, hafif kemik ağrıları vardır. Daha sonra çocuklarda kemik eğriliği ve şekil bozuklukları ortaya çıkar. Paytak yürüme ve merdiven çıkma güçlüğü gelişir.

Kansere ve enfeksiyonlara karşı korur

kanser-karsiti Çocukluk, gençlik yıllarında güneş ışınları ve besinler yoluyla yeterli miktarda D vitamini alanlarda göğüs, kolon ve prostat kanseri riskinin azaldığı bilinmektedir. Yeterli D vitamini, hipertansiyon, kalp yetersizliği, beyin felci, Parkinson, demans ve multiplskleroz (MS) gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır. Astım ve alerjik hastalıklar D vitamini eksikliğinde daha sık olarak ortaya çıkar. D vitamininin obezite ve diyabete karşı koruyucu etki yarattığı çalışmalarda gösterilmiştir. Kış aylarında zatürre ve grip gibi hastalıkların ve ölüm sıklığının artması, D vitamini eksikliğiyle ilişkilendirilmektedir.

Eksikliği nasıl anlaşılır?

eksikligi-nasil-anlasilir D vitamini düzeyleri kanda 25 (OH) D vitamini tayiniyle kolayca tespit edilebilir. Özellikle kış aylarında D vitamini düzeyleri tespit edilmeli ve gerekirse D vitamini takviyesi yapılmalıdır. D vitamini düzeyleri düşük olanlarda tartışmalı olmakla birlikte günde 1000-2000 İÜ D vitamini takviyesi yapmak yeterli olacaktır.

Vitamin değil güneş hormonu

gunes-hormonu Hayvansal ve bitkisel besinler D vitamini ihtiyacını karşılayamaz. Yaz aylarında ve diğer güneşli günlerde güneş ışınlarının çok dik gelmediği saatlerde, güneş kremi kullanmadan 20-30 dakika güneş ışınlarına maruz kalmak D vitamini ihtiyacının giderilmesi ve depolanması için zorunludur. Güneş kremi kullanmak D vitamini üretimini engelleyebilir. Yaz aylarında depolanan D vitamini bütün yıl boyunca duyduğunuz ihtiyacı karşılayamaz. Yaz ayları dışında da güneş ışınlarına maruz kalmak sağlık açısından değerlidir. Yaz aylarında güneş ışınlarının dik olarak dünyaya ulaştığı 10.00-17.00 saatleri dışında güneşlenmek deri kanserine karşı koruyucudur ve yeterli D vitamini sağlar. Kış aylarında ise 10.00-17.00 saatleri arasında güneş ışınlarına maruz kalmak maksimum yarar sağlar. Güneş ışınlarının kanserojen olabileceği düşüncesi yaşlılarda D vitamini yetersizliğine yol açmaktadır.