İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman ERK Ülkemizde ve dünyada palmiye yağının kanserojen olduğu iddiasıyla gözler bu yağla yapılan ürünlere çevrildi. Oysa işlem görmüş, ısıtılmış, rafine edilmiş yani doğallığı bozulmuş bütün yağlar için aynı tehlike söz konusu... 4 İşlenmiş yağlardan uzak durun Günlük beslenmede, doymuş hayvansal yağlar ve işlenerek toksik karakter kazanabilen bitkisel yağlar sıkça yer alır. Oysa yanlış ve fazla yağ tüketimi obezite ve diğer metabolik hastalıklara yol açar. Omega 3 içeren sağlıklı yağların kullanımı ise yetersizdir. Mısır özü, soya, kanola, ayçiçeği, aspir, safran, pamuk gibi insan eliyle dikilen bitkilerdeki yağlar bol miktarda omega 6 içeren, işlemden geçirilmiş, doğal olmayan yağlardır. Zararlı ve işlenmiş yağlar diyetten çıkarılmalı, doğal yağ bulunan çiğ ayçekirdeği, kabak çekirdeği, kuruyemişler, zeytin, avokado, yeşil yapraklı sebzeler gibi kaynaklara yönelinmelidir. 2 Ürün etiketlerini dikkatle inceleyin Tüm besinsel yağlar aynı miktarda kalori içerir ama vücuda etkileri farklıdır. Trans yağlar ve bazı doymuş türdeki yağlar kalp, damar ve bağışıklık sistemine en fazla zarar veren yağlardır. Yapay şekilde oluşturulmuş, doymuş yağ taklidi olan yağlardır. Dolayısıyla ürün etiketlerindeki toplam yağ, doymuş, tekli ve çoklu doymamış yağ miktarları dikkatle incelenmelidir. Fazla trans yağ kullananlarda kalp krizi geçirme riski 3-5 kat arasında artış göstermiştir. 1 Yüksek ısıda pişirilen yiyecekler ve kanser Yiyeceklerin yüksek ısıya maruz bırakılması heterosiklik aminlerin, sıvı yağların yüksek ısılara maruz bırakılması trans yağ ve HNE gibi bileşiklerin oluşumuna neden olur. Bu kanserojen bileşikler prostat, meme, kolon, yemek borusu, akciğer, karaciğer ve diğer kanserlerin artışına neden olur. 3 Çifte kavrulmuş toksin Fazla miktarda omega 6 içeren bitkisel yağlar en dayanıksız yağ moleküllerinden oluşur. Bu yağ molekülleri ısıtıldığı zaman zarar görür ve insan için toksik (zehirli) hale gelir. Isı ve kimyasal işlemler sonucu trans yağlar ve serbest radikaller ortaya çıkar. İnsan yapısı trans yağlara yabancıdır. İçinde zaten trans yağ bulunabilen bitkisel yağlarda kızartmayla birlikte daha fazla trans yağ ve serbest radikal ortaya çıkar. 5 Çok fazla ve yanlış tüketiyoruz Diyette mutlaka yeterli miktarda ve doğru yağ bulunmalı. Çünkü gündelik hayatta tüketilen yağların miktarı ve cinsi sağlık açısından son derece önemlidir. Yanlış ve fazla yağ obezite, diyabet, kansere yol açar. Doğada kızartma yağı ve kızartılmış yiyecek bulunmaz. Kızartma yağlarından, kızartılmış yiyeceklerden sakınılmalıdır. Rafine edilmiş, yüksek ısılarda işlenmiş yağlardan ve her türlü yiyecekten uzak durulmalıdır. Yağ kaynakları doğal, işlenmemiş, ısıtılmamış ve kimyasallara maruz kalmamış olmalıdır. Günlük yağ ihtiyacını doğal ve bütün besinlerden sağlamak mümkündür. İster soğuk sıkım, ister sıcak sıkım olsun her türlü rafine yağdan uzak durmaya çalışılmalıdır.