Sabah, Habertürk, Milliyet ve Vatan gibi gazetelerin açıkladığı satış ile bayi satışı arasındaki fark büyük. Bayi satışlarında 100 bin adede varan eksik var

SÖZCÜ geçen hafta “temiz basın” için tarihi bir çağrı yaptı... “Gazeteler satışlarını, şeffaf olarak kamuoyuyla paylaşsın. Bağımsız tiraj denetimi olsun” dedi. Amacımız gazetelerin bayi, abone ve sponsor satışları ile bedava dağıtımlarının ortaya çıkmasıydı.

Çağrımıza Hürriyet ve Posta gazeteleri olumlu yanıt verdi. Bu iki yayın kuruluşu, hangi kanaldan, kaç gazete sattığını tek tek açıkladı. Ancak diğer gazeteler, satışlarını açıklamaya cesaret edemedi.



2500 noktada inceledik

Bunun üzerine SÖZCÜ, daha önce yapmış olduğu satış araştırmasını, kamuoyuyla paylaşma ihtiyacı duydu... Satış ekiplerimiz, Türkiye’de yaklaşık 2 bin 500 satış noktasında, örnekleme sistemi ile gazetelerin bayi satışlarını araştırdı. Gördük ki, gazetelerin çoğunun açıkladığı satış rakamlarıyla, bizim tespitlerimiz arasında ciddi fark var.



Rakamlar çelişkili!..

Örneğin Sabah Gazetesi’nin 319 bin olarak açıklanan satış rakamı ile bizim araştırmamız sonucu tahmin ettiğimiz satışı arasında yaklaşık 90-100 bin adet fark bulunuyor. Yani Sabah’ın bayi satışı açıklanandan daha düşük. Tirajı 200 bin olarak açıklanan Habertürk Gazetesi’nde 45-55 bin arasında bir eksik olduğu tahmin ediliyor. Milliyet Gazetesi’nde de durum aynı. 176 bin olarak duyurulan tirajın, 80-90 binlik bölümünün bayi karşılığı yok. Vatan’ın ise 133 bin gösterilen satış rakamının 70-85 binlik kısmının bayide satılmadığı tahmin ediliyor. Peki bunlar bayide satılmıyorsa nerede satılıyor? İşte bu merak konusu. Fark abone veya sponsor satışından mı kaynaklanıyor, yoksa bedava dağıtımdan mı? Bunların parasını gazetenin patronu mu ödüyor, yoksa başka firmalar, toplu alış adıyla mı ödeme yapıyor?

 

Avrupa gibi olmalı

Bu rakamları açıklamaktaki amacımız, kimsenin markasını, satış rakamlarını karalamak değil. Sadece gazetelerin gerçek satış rakamları ortaya çıksın. Okur ve reklam veren yanıltılmasın. Bayiye gidip parasıyla gazete alan okurla, bedava gazete alan okur, reklam verenin gözünde birbirinden ayrılsın. Bunun tek yolu da, tıpkı Avrupa’da olduğu gibi bağımsız tiraj denetiminden geçiyor. Avrupa’da gazetelerin bayi ve abone satışı ile otellere, havayolu şirketlerine ve otobüs işletmelerine yaptıkları satışlar kalem kalem belirtiliyor.

Haydi açıklayın

Çağrımızı yineliyoruz. Gazetelerin açıkladıkları satış rakamları, bağımsız kuruluşlar tarafından denetlensin. Kalem kalem satış rakamları ortaya çıksın. Okur ve reklam veren yanıltılmasın.