Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Sırbistan'a düzenlediği "tarihi" ziyaret kapsamında, Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç ile bir araya geldi.

Arnavutluk'tan başbakan düzeyinde 67 yıl aradan sonra Sırbistan'a ilk kez ziyaret kapsamında sabah saatlerinde başkent Belgrad'a gelen Rama, Başbakanlık binası önünde askeri törenle karşılandı.

Sırbistan'a "tarihi" bir ziyaret gerçekleştiren Arnavutluk Başbakanı Rama'nın, Sırbistan Başbakanı Vuçiç ile ortak basın toplantısında "Kosova ve Metohiya konusu bitmiştir, o artık bağımsızdır" ifadesini kullanması gerginliğe neden oldu.

KOSOVA KONUSU GERGİNLİK YARATTI

Rama'nın açıklamaları üzerine söz alan Sırp başbakan, Arnavutluk Başbakanı Rama'nın Kosova ile ne ilgisi olabileceğini sorarak, şunları kaydetti:

"Arnavutluk Başbakanı Rama'nın açıklamalarındaki provakasyon nedeniyle şaşkınım. Hiç kimsenin Belgrad'da, Sırbistan'ı küçük düşürmesine izin vermem. Bu benim işim. Kosova ve Metohiya, Sırbistan Anayasası'na göre, Sırbistan'ın bir parçasıdır ve Arnavutluk'la hiçbir ilgisi olmamıştır, olmayacaktır."

Meydana gelen "kazadan" dolayı üzgün olduğunu söyleyen Vuçiç, Rama'nın fırsattan istifade ederek, daha önce üzerinde anlaşmadıkları bir konu hakkında konuştuğunu ancak her şeye rağmen Arnavutluk Başbakanı Rama ile müzakereye devam edeceğini söyledi.

BÖLGE İLİŞKİLERİNE VURGU

Başbakanlık binasında basına kapalı yapılan görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında ilk olarak Sırbistan Başbakanı Vuçiç konuştu.

Davetini kabul ederek Belgrad'a gelen Arnavutluk Başbakanı Rama'ya teşekkür eden Vuçiç, Rama'nın Sırbistan'a ziyaretinin yeni bir başlangıç olacağını ve sadece iki ülke arasındaki ilişkilere değil, tüm bölge ülkeleri arasındaki ilişkilere katkı sağlayacağına inandığını ifade etti.

Vuçiç, 67 yıl sonra Arnavutluk'tan başbakan düzeyinde Sırbistan'a gerçekleştirilen bu ilk ziyaretin önemine vurgu yaparak, sorunların sadece karşılıklı olarak konuşularak çözülebileceğini söyledi.

Sırbistan'da yaşayan Arnavutların ve Arnavutluk'ta yaşayan Sırpların iki ülke arasındaki işbirliğinde köprü vazifesi üstlenmeleri gerektiğine işaret eden Vuçiç, Arnavutluk Başbakanı Rama ile iki ülke vatandaşlarının sadece kimlik kartları ile karşılıklı ziyaretler gerçekleştirebilmesini öngören anlaşmanın imzalanması için uzlaştıklarını da belirtti.

RAMA'DAN KOSOVA'YI TANIMA ÇAĞRISI

Rama, burada yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki tarihin iki ülkenin geleceğine etki etmesine izin vermeyeceklerini belirterek, Balkan ülkeleri olarak Avrupa ile birleşme hedefinde olduklarını, Avrupa'nın tüm Balkan ülkelerini barış yolunda bir araya getirebileceğini vurguladı.

Avrupa Birliği'nin (AB) alternatifinin bulunmadığına dikkati çeken Rama, siyasi reformların ve yeni yatırımların tüm bölge ülkelerinin önceliği olması gerektiğini söyledi.

Rama, Sırp başbakanı da gelecek yıl Tiran'ı ziyaret etmeye davet ederek, bir sonraki resmi ziyaret için yeniden 67 yıl beklemeye gerek olmadığını ifade etti.

Sırbistan ile Arnavutluk'un birbirine düşman ülkeler olmadığını öne süren Rama, iki ülke arasında yoksulluk, işsizlik, kamu borçları ve ticari açık gibi ortak düşmanların bulunduğunu söyledi.

Rama, Sırbistan'a Kosova'nın bağımsızlığını tanıma çağrısında bulunarak, bunun sadece bölge güvenliği için değil, tüm Avrupa'nın güvenliği için önemli olduğunu ileri sürdü.

Kosova ile Sırbistan arasındaki diyalog sürecinin önemini de vurgulayan Rama, bu diyalog sürecinin bölgeyi yeni bir çağa yönlerdiğini için son derece faydalı olduğunu kaydetti.

Rama, Kosova'nın bağımsızlığı konusunda iki ülkenin farklı görüşlere sahip olduğunu belirterek, "bağımsız Kosova"nın gerçek olduğunu, gerçeğin tek ve değişmez olduğunu ifade etti.

GERİLİMİN TARİHİ NEDENİ

Tatil edilen maç sırasında "Büyük Arnavutluk" bayrağının asılı olduğu bir maket uçak stadyumda uçurulmuş, Arnavutluk bayrağı Sırp taraftarlarca yakılmış, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın kardeşi Olsi Rama gözaltına alınmıştı.

Sırbistan ile Arnavutluk arasındaki gerilimin birçok tarihi nedeni var. Arnavutlar kendilerinin antik çağlardan bu yana bölgede yaşayan İlliryalıların soyundan geldiğine, Slavların ise ancak İ.S. 6'ncı yüzyılda bölgeye yerleştiğine inanıyor. Sırplar ise Arnavutları "geri kalmış medeniyet" olarak görüyor.

Arnavutluk, Osmanlı İmparatorluğu'ndan 1912'de bağımsızlığını kazandıktan sonra Sırbistan'ın saldırısına uğradı. Sırbistan, 1912 ve 1913'te meydana gelen Balkan Savaşlarında kendisine Adriyatik Denizi'ne koridor açmaya çalıştı. Sırpların bu sırada çok sayıda savaş suçu işlediği savunuluyor.

MİLOŞEVİÇ'İN SIRPLAŞTIRMA HAREKATI

İkinci Dünya Savaşı sonrasında da her iki ülke farklı yollar izlemeyi tercih etti. Enver Hoca liderliğindeki Arnavutluk önce Stalin, ardından Mao'ya biat ederek komünizmin "ultra ortodoks" yolunu seçti. Komünist Arnavutluk'ta tüm dinler yasaklandı. Merkezinde Sırbistan'ın yer aldığı Yugoslavya'da ise "gulaş komünizmi" olarak anılan sistem uygulandı. Yugoslavya vatandaşlarına Arnavutluk'a kıyasla daha müreffeh ve seyahat özgürlüğünün uygulandığı bir ülke sunuldu.

Tito'nun 1980'de ölümü sonrası işbaşına gelen Slobodan Miloşeviç'in başlattığı Kosova'yı Sırplaştırma harekâtı Arnavutluk'un tepkisini çekti. 800 bin Arnavut Makedonya ve Arnavutluk'a sürüldü. Miloşeviç'i NATO müdahalesi durdurabildi. Kosova 2008'de bağımsızlığını ilan etti. Belgrad, Kosova ve Arnavutluk'un birleşmesine karşı çıkıyor. Gözlemciler, iki ülkenin birleşmesinin Makedonya ve Karadağ'da yeni gerilimlere kapı aralayabileceğine dikkat çekiyor.