Manisa'nın Soma ilçesine bağlı Yırca Köyü'nde 6 bin zeytin ağacının kesildiği termik santral projesinin ÇED raporuna dair çarpıcı bir rapor yayınlandı. Çevre Mühendisleri Odası tarafından yapılan açıklamada, ÇED raporunda zeytin ağaçlarının kesileceğine dair herhangi bir ibarenin bulunmadığı belirtildi.
Termik Santral Projesinin ÇED Raporuna Dair İnceleme Raporu’nu açıklayan TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkanı Baran Bozoğlu, ÇED'de belirtilmeyen bir hususun uygulamada da gerçekleştirilemeyeceği vurguladı.
ÇEVRE MÜHENDİSLERİNİN TESPİTLERİ
ÇED'in usulsüzlüklerle dolu olduğu ifade edilen odanın raporunda şu ifadeler yer aldı:
* 1/100.000’lik planın iptal edildiği belirtilmektedir. Yani saha plansızdır. Üst ölçekli plan olmadan inşaat izni alınamamaktadır. Peki inşaata nasıl başlanmıştır? (ağaçların kesilmesi, arazinin hazırlanması vb.)
* Halkın katılımı toplantısı 3500 m uzaklıktaki Soma merkezde yapılmıştır. Oysa en yakın yerleşim olan 1125 m mesafedeki Yırcalı köyünde yapılması gerekirdi. Sırf bu nedenle bile ÇED olumlu kararının iptal edilmesi gerekmektedir. Çünkü yönetmelikte ve ÇED sürecinin ilkelerinde en yakın yerleşim yerinde ve halkın kolaylıkla ulaşabileceği yerde toplantıların yapılması zorunluluktur. Yırca köylülerinin, yani ağaçları proje alanında olan insanların toplantıya katılımları için çaba harcanmamış, ÇED süreci adeta köylülerden kaçırılmıştır.
* Proje kapsamında elden çıkacak tarım alanı miktarının belli olmadığı yazılmıştır. Bu netleşmeden kesinlikle ÇED kararı verilmemeliydi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı büyük bir hata yapmıştır. Tarım alanı bile belirtilmeden, tespit edilmeden nasıl ÇED olumlu kararı verilebilir? Nasıl çevresel ve sosyal etkiler değerlendirilebilir?
* Raporun 3 yerinde 4086 sayılı “Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılaştırılması Hakkında Kanuna” göre zeytincilik araştırma istasyonundan izin alınarak faaliyete başlanacağı taahhüt edilmiş. Bu izin alınmış mıdır? Öte yandan, alınacak izin, raporun ekinde bulunan ekolojik değerlendirme raporunda da belirtildiği gibi sadece faaliyetin (kurulacak termik santralin çalışması ile birlikte) zeytin ağaçlarının gelişimi ve üremesini engelleyip engellemediğine ilişkin bir izin olabilecektir. Yani kesilmesiyle ilgili değil…
* Raporda, zeytin ağaçlarının taşınacağından bahsedilmiş ama nasıl, nereye, kaç ağaç taşınacağı ve buna ilişkin izin sürecinden bahsedilmemiştir. Ağaçlar hukuken, ekolojik olarak, bilimsel olarak kesinlikle kesilemez ve sökülmez!
* İlgili bölümlerde dosyada modellemelerde kullanılan meteorolojik verilerin 44 km mesafedeki Akhisar istasyonundan alındığı belirtilmiştir. Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde 18040 Numaralı Soma Meteoroloji İstasyonun ölçüm yaptığı bilgisi yer almaktadır. Ancak bu istasyonun verileri kullanılmamış, daha uzak bir istasyon verisi kullanılmıştır.
* Modelleme çalışmasında 2004 verilerinin kullanılması ise büyük bir skandaldır. Bakanlığın değerlendirme sırasında bu konuları görmemesi düşündürücüdür. Modelleme çalışmasında yapılan bu hatalar termik santralin çalışması ile birlikte en önemli etki olan hava kirliliğinin ön görülemediğini göstermektedir. Bakanlığın en çok sorgulaması gereken bu konunun ÇED raporunda büyük hatalarla geçiştirilmesi çok ama çok büyük bir yanlıştır. Direk olarak halk sağlığı ile oynanmaktadır.
* Raporun hiçbir yerinde zeytin ağaçlarının kesileceğinden bahsedilmemektedir. ÇED raporunda belirtilmeyen bir husus uygulamada gerçekleştirilemez.
* Çevresel fayda maliyet analizinde elden çıkarılacak zeytinlikler ve tarım ürünlerinden bahsedilmemektedir.
