Bir ekonomi çizeceksin

Pi­ya­sa, do­lar, bor­sa, fa­iz… Ge­çin bun­la­rı… Ben si­ze ger­çek bir re­sim çi­ze­yim.
Tür­ki­ye eko­no­mi­sin­de vi­tes kü­çült­me ya­ni ka­lı­cı ya­vaş­la­ma 2012 son­la­rın­dan iti­ba­ren ken­di­ni gös­ter­di…
Bı­ra­kın ge­liş­me­yi mev­cut du­ru­mu­mu­zu ko­ru­mak için bi­le yüz­de 4 bü­yü­me­si ge­re­ken Tür­ki­ye için oyun de­ğiş­ti. Bun­dan son­ra Tür­ki­ye'nin mev­cut re­fah dü­ze­yi­ni bi­le ko­ru­ma­sı zo­ra gir­di.
Ni­te­kim ya­vaş­la­ma­nın et­ki­le­ri çok açık bir şe­kil­de iş­siz­lik ora­nın­da gö­rü­nü­yor. Ta­rım-dı­şı nü­fu­sun se­kiz­de bi­ri, genç­le­rin ise ner­dey­se beş­te bi­ri iş­siz… Za­ten ta­rım is­tih­da­mı baş­lı ba­şı­na öl­çü­le­me­yen bir ya­lan… Hiç ora­ya gir­me­ye­lim ama tar­la­lar­da yok pa­ra­ya ça­lı­şa­cak en az bir mil­yon Su­ri­ye­li'­nin ül­ke­miz­de ika­met et­me­ye baş­la­dı­ğı­nı da unut­ma­ya­lım.

Ka­ra­ka­lem iş­siz­lik

He­sap­la­ma­la­ra gö­re Tür­ki­ye'de 3 mil­yon ci­va­rın­da iş­siz var, ama “iş ol­sa ça­lı­şı­rı­m” di­yen­le­ri he­sa­ba ka­tın­ca ra­kam 5.5 mil­yo­na yük­se­li­yor.
Giz­li iş­siz­le­ri de ka­ta­lım… TÜ­İK'­in he­sa­bı­na gö­re 3.5 mil­yon ci­va­rın­da ka­mu ça­lı­şa­nı söz ko­nu­su… Po­pü­list po­li­ti­ka­lar ol­ma­sa ay­nı işi 2 mil­yon ki­şiy­le ya­par­sı­nız. An­cak o za­man oyu kim­den ala­cak­sı­nız? Özet ge­çe­lim: So­nuç­ta 15 yaş üs­tü 57 mil­yon do­la­yın­da­ki nü­fu­sun 28 mil­yo­na ya­kı­nı ise iş­gü­cü dı­şın­da yer alı­yor; bun­la­rın da 12 mil­yo­na ya­kı­nı ev ha­nı­mı… Ya­rı­sı iş­gü­cü­ne dâ­hil bi­le ol­ma­yan nü­fu­sa sa­hip bir ül­ke ne­re­ye ka­dar gi­de­bi­lir?

Ya­tı­rım pa­le­ti

BDDK ve­ri­le­ri­ne gö­re 2004 so­nun­da 26.5 mil­yar TL olan ha­ne hal­kı borç yü­kü, 2014 Ey­lül so­nu­na ge­lin­di­ğin­de 346 mil­yar TL'­yi geç­ti. Bu­nun an­la­mı açık, Tür­ki­ye ar­tık iç tü­ke­ti­mi ar­tı­ra­maz.
De­ğir­me­nin dön­me­si için dı­şa­rı­dan pa­ra gel­me­si ge­re­ki­yor. Son iki yı­lın ve­ri­le­ri bi­ze özel sek­tö­rün sa­bit ser­ma­ye ya­tı­rı­mı yap­ma­dı­ğı­nı, em­lak ve ar­sa dı­şın­da ya­ban­cı doğ­ru­dan ya­tı­rım da gel­me­di­ği­ni söy­lü­yor.
Ha­ber­ler­de Ga­ran­ti Ban­ka­sı'nın İs­pan­yol­la­ra sa­tıl­mış ol­du­ğu­nu du­yu­yor­su­nuz­dur. O beş yıl ön­ce sa­tıl­mış­tı, an­laş­ma ta­ri­hi ye­ni gel­di. Yok­sa ar­tık ban­ka­la­ra bi­le ta­lip kal­ma­dı!

Işık ve göl­ge oyun­la­rı

Şim­di eli­miz­de ne var? Bü­yü­me­yen, iş­siz­li­ği ar­tan, borç­lu, tü­ke­ti­mi art­ma­yan, dış açık, ca­ri açık ve­ren, it­ha­lat ba­ğım­lı­sı bir ül­ke… Sa­na­yi ya­tı­rı­mı­nın ol­ma­dı­ğı, ya­ban­cı ya­tı­rım­cı­nın sa­de­ce kı­sa va­de­li ola­rak bor­sa ve fai­ze pa­ra ge­tir­di­ği bir pi­ya­sa­… Ya çö­züm bul­ma­sı ge­re­ken­ler ne ya­pı­yor? Cum­hur­baş­ka­nı ha­li­fe­ci­lik oy­nar­ken, ik­ti­dar se­çim ze­hir­len­me­si ile doğ­ru dü­rüst adım ata­mı­yor, ol­ma­ya­cak pa­ket­le­re amin di­yor.
Hal böy­le olun­ca, gi­dip de si­ze bun­la­rı an­la­ta­cak de­ğil­ler ya­… Kü­ba'ya ca­mi dik­me­nin tam za­ma­nı!