Ekonomi nerede tıkanıyor?
Sırtımızı iki hikâyeye dayamış gidiyoruz. Birincisi; Amerika hariç zengin ekonomilerde işler hiç iyi gitmiyor. Avrupa Birliği, Japonya, Çin… Çin Merkez Bankası bile parasal olarak genişliyor… Hepsi Amerika'yı taklit ederek durumu toparlama peşindeler… İşin aslı Amerika'da piyasaya o kadar fazla dolar sürüldü ki, muhtemelen beklenilenden hızlı bir enflasyonla yüzleşecek. Durumu kotarmak, düşündüklerinden çok daha zor olacak.
Avantajı şu; Dünya ekonomilerinin kötü gitmesi bize zaman ve kredi sağlayan sürece dönüşüyor. Bunun anlamı açık; Dışarıdan borçlanmak zorlaşmayacak, ama maliyetler artacak.
UYARDILAR
İkincisi; Tabii ki petrol fiyatlarında yaşanan çöküş… Amerika petrol fiyatlarının belini kırdıkça hem ekonomisini hızlı büyütüyor hem de Rusya'ya diz çöktürüyor. Rusya'nın mevcut fiyatlarla yıllık kaybı 160 milyar dolar civarında…
Ya biz? Bize bu durum ilaç gibi geliyor. Kötü haber, Türkiye ekonomisi ilaç ile kurtarılamayacak durumda… Operasyon gerekiyor. Nitekim S&P kredi notumuzu negatif görünümde bırakırken, IMF uyarılar yaparken bu durumdan bahsediyorlar.
BORCU 3'E KATLAMALIYIZ Kİ…
Ekonomimizin fıtratında hızlı büyümek var. Yavaşladığımız ya da durduğumuz anda krize gireriz. Çok bariz… Maalesef hızlı büyümek için de daha çok borca gömülmeliyiz. Durumu o hale getirdiler.
AKP'nin ilk yıllarında yüzde 1 büyümek için milli gelirin yüzde 1'i kadar borçlanmamız gerekiyordu. Şimdi yüzde 1 büyümek için bulmamız gereken dış borç, milli gelirimizin yüzde 3'ü düzeyine kadar çıktı. Her daim günü kurtarma politikaları ile yol alan bir ekonomide, orta vadede tıkanma yaşanacağı su götürmez bir gerçek… Şimdi bu gerçekle yüzleşiyoruz.
İKİ AYA TESLİM OLUR
Hayret verici şekilde, Bakanlar Kuruluna bilgilendirme sunumu yapan Merkez Bankası, temkinli ve kabul edilmiş ekonomi teorisini uygulayan bir görünüm verdi. Durumun farkına varmış. Doğru olanı yaptı.
Peki, Merkez faiz düşür baskısına ne kadar dayanabilir? Başkanın tarihsel davranışlarına bakarsak fazla dayanamaz. Önceki deneyimlerle sabit, bir iki aya beyaz bayrağı çeker.
Arkasından ne gelir? Hemen söyleyeyim… S&P'nin uyardığı gibi yılda 200 milyar doları aşan dış finansman gereksinimi ile Gelişmekte Olan Ülkeler kategorisinde en kırılganlar listesinin zirvesinde oturmaya devam ederiz.
Gün gelir faizler düşürüldüğü yerin iki, üç puan üzerine çıkartılır. Mecburiyetten!