Ekonomi nerede tıkanıyor?

Sır­tı­mı­zı iki hi­kâ­ye­ye da­ya­mış gi­di­yo­ruz. Bi­rin­ci­si; Ame­ri­ka ha­riç zen­gin eko­no­mi­ler­de iş­ler hiç iyi git­mi­yor. Av­ru­pa Bir­li­ği, Ja­pon­ya, Çin… Çin Mer­kez Ban­ka­sı bi­le pa­ra­sal ola­rak ge­niş­li­yor… Hep­si Ame­ri­ka'yı tak­lit ede­rek du­ru­mu to­par­la­ma pe­şin­de­ler… İşin as­lı Ame­ri­ka'da pi­ya­sa­ya o ka­dar faz­la do­lar sü­rül­dü ki, muh­te­me­len bek­le­ni­len­den hız­lı bir enf­las­yon­la yüz­le­şe­cek. Du­ru­mu ko­tar­mak, dü­şün­dük­le­rin­den çok da­ha zor ola­cak.
Avan­ta­jı şu; Dün­ya eko­no­mi­le­ri­nin kö­tü git­me­si bi­ze za­man ve kre­di sağ­la­yan sü­re­ce dö­nü­şü­yor. Bu­nun an­la­mı açık; Dı­şar­ıdan borç­lan­mak zor­laş­ma­ya­cak, ama ma­li­yet­ler ar­ta­cak.

UYAR­DI­LAR

İkin­ci­si; Ta­bi­i ki pet­rol fi­yat­la­rın­da ya­şa­nan çö­küş… Ame­ri­ka pet­rol fi­yat­la­rı­nın be­li­ni kır­dık­ça hem eko­no­mi­si­ni hız­lı bü­yü­tü­yor hem de Rus­ya'ya diz çök­tü­rü­yor. Rus­ya'nın mev­cut fi­yat­lar­la yıl­lık kay­bı 160 mil­yar do­lar ci­va­rın­da…
Ya biz? Bi­ze bu du­rum ilaç gi­bi ge­li­yor. Kö­tü ha­ber, Tür­ki­ye eko­no­mi­si ilaç ile kur­ta­rı­la­ma­ya­cak du­rum­da… Ope­ras­yon ge­re­ki­yor. Ni­te­kim S&P kre­di no­tu­mu­zu ne­ga­tif gö­rü­nüm­de bı­ra­kır­ken, IMF uya­rı­lar ya­par­ken bu du­rum­dan bah­se­di­yor­lar.

BOR­CU 3'E KAT­LA­MA­LI­YIZ Kİ…

Eko­no­mi­mi­zin fıt­ra­tın­da hız­lı bü­yü­mek var. Ya­vaş­la­dı­ğı­mız ya da dur­du­ğu­muz an­da kri­ze gi­re­riz. Çok ba­riz… Ma­ale­sef hız­lı bü­yü­mek için de da­ha çok bor­ca gö­mül­me­li­yiz. Du­ru­mu o ha­le ge­tir­di­ler.
AK­P'­nin ilk yıl­la­rın­da yüz­de 1 bü­yü­mek için mil­li ge­li­rin yüz­de 1'i ka­dar borç­lan­ma­mız ge­re­ki­yor­du. Şim­di yüz­de 1 bü­yü­mek için bul­ma­mız ge­re­ken dış borç, mil­li ge­li­ri­mi­zin yüz­de 3'ü dü­ze­yi­ne ka­dar çık­tı. Her da­im gü­nü kur­tar­ma po­li­ti­ka­la­rı ile yol alan bir eko­no­mi­de, or­ta va­de­de tı­kan­ma ya­şa­na­ca­ğı su gö­tür­mez bir ger­çek… Şim­di bu ger­çek­le yüz­le­şi­yo­ruz.

İKİ AYA TES­LİM OLUR

Hay­ret ve­ri­ci şe­kil­de, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na bil­gi­len­dir­me su­nu­mu ya­pan Mer­kez Ban­ka­sı, tem­kin­li ve ka­bul edil­miş eko­no­mi te­ori­si­ni uy­gu­la­yan bir gö­rü­nüm ver­di. Du­ru­mun far­kı­na var­mış. Doğ­ru ola­nı yap­tı.
Pe­ki, Mer­kez fa­iz dü­şür bas­kı­sı­na ne ka­dar da­ya­na­bi­lir? Baş­ka­nın ta­rih­sel dav­ra­nış­la­rı­na ba­kar­sak faz­la da­ya­na­maz. Ön­ce­ki de­ne­yim­ler­le sa­bit, bir iki aya be­yaz bay­ra­ğı çe­ker.
Ar­ka­sın­dan ne ge­lir? He­men söy­le­ye­yim… S&P'­nin uyar­dı­ğı gi­bi yıl­da 200 mil­yar do­la­rı aşan dış fi­nans­man ge­rek­si­ni­mi ile Ge­liş­mek­te Olan Ül­ke­ler ka­te­go­ri­sin­de en kı­rıl­gan­lar lis­te­si­nin zir­ve­sin­de otur­ma­ya de­vam ede­riz.
Gün ge­lir fa­iz­ler dü­şü­rül­dü­ğü ye­rin iki, üç pu­an üze­ri­ne çı­kar­tı­lır. Mec­bu­ri­yet­ten!