Burçak Cürül Öztürk | bozturk@sozcu.com.tr

HIV pozitif olduğu yönünde iddialar gündeme bomba gibi düşen Charlie Sheen, hastalığını bugün NBC Today'e verdiği özel röportaj aracılığı ile açıkladı. Sheen, ’HIV pozitif’ olduğunu açıkladıktan sonra sosyal medyada ise HIV pozitif ile AIDS'in farkı ile ilgili yeni bir tartışma başladı.

1- HER HIV POZİTİF AIDS DEMEK DEĞİL



HIV (Human Immmunodeficiency Virus), Türkçe’de “İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü” olarak adlandırılan bir virüstür. Adından da anlaşılabileceği gibi bu virüs insan bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve tedavi alınmadığı durumda etkisiz hale gelmesine neden olur. Bağışıklık sistemi çöken vücut, normalde kolaylıkla direnç gösterebileceği hastalık etmenlerine açık ve savunmasız hale gelir. AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) ise HIV tarafından oluşturulan, Türkçe’de “Edinsel Bağışıklık Yetmezliği Sendromu” olarak adlandırılan bir hastalıklar bütünüdür. Tedavi olanaklarından yararlanılmadığı durumlarda zamanla zayıflayıp savunmasız hale gelen HIV pozitif birey aynı zamanda AIDS gelişimi de görülmüş kişi demek değildir. AIDS, enfekte bir kimsenin HIV nedeniyle ciddi enfeksiyonlardan birini geliştirmiş ya da kan testleriyle ölçülebilen bağışıklık sistemi hücrelerinin HIV tarafından yüksek düzeyde tahrip edilmiş olmasıyla tanımlanabilir .

Pozitif Yaşam Derneği’nin çalışmalarında da anlaşaılacağı gibi HIV genel kanının tersine yaş, cins, eğitim, sosyo-ekonomik düzey ya da cinsel yönelim farkı gözetmeksizin herkese bulaşabilir. HIV, bağışıklık sistemini zayıflatan bir virüs. HIV, "İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü" olup İngilizce yazılımının (Human Immunodeficiency Virus) baş harflerinin kısaltılmasından meydana gelir.

AIDS ise bulaşıcı bir hastalık ve etkeni de HIV. AIDS, doğuştan olmayan, sonradan kazanılan, kişinin bağışıklık (immün, savunma) sistemini etkileyerek çalışmasını önleyen ve sonuçta çeşitli enfeksiyonların ortaya çıktığı hastalıklar bütününe verilen ad. "Akkiz İmmün Yetmezlik Sendromu"nun İngilizce yazılımının (Acquired Immune Deficiency Syndrome) baş harflerinin kısaltılmasından oluşur.

Eğer HIV cinsel yolla alınmış ve ilaç tedavisi uygulanmamışsa 3 ile 8 yıl içinde AIDS tablosu gelişebilir. Kan yoluyla alınan HIV’in yine ilaç kullanılmadığı zaman AIDS’e dönüşme süresi ise 1.5 ile 2 yıl. Ancak HIV pozitiflik tedavi ile kontrol altına alınırsa AIDS gelişmeyebiliyor ve kronik bir hastalık olarak ömür boyu devam ediyor.

2- HIV POZİTİF, HIV TAŞIYICISI, AIDS FARKLARI NELERDİR?




Kişi HIV ile karşılaştığı andan itibaren "HIV pozitif", "HIV enfekte" veya "HIV taşıyıcısı" olarak adlandırılır. Toplumsal algıda bu hastalık için "AIDS" adı kullanılmaktadır; ancak Dünya Sağlık Örgütü "HIV/AIDS" teriminin kullanılmasını önermektedir. Çünkü, hastalığın etkeni "HIV" adı verilen bir virüstür. AIDS ise hastalığın seyri sırasında, eğer hasta tedavi almıyorsa klinik ilerleyecek ve enfeksiyonların çok fazla olduğu, kilo kaybı ve kasların erimesi ile giden döneme girecektir, bu döneme "AIDS" adı verilmektedir. Bu nedenlerden dolayı hastalığın adını "HIV/AIDS" olarak bilinmektedir.

3- İLK NEREDE ORTAYA ÇIKTI ?




Bilinen ilk AIDS vakaları 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde genç, cinsel yönelimi homoseksüel olan erkeklerdi. HIV/AIDS hastalığının sadece cinsel yönelimi homoseksüel olan erkeklerde görüldüğü zannedilirken, kısa sürede bunun doğru olmadığı anlaşılmıştır. Hastalığın biseksüel erkeklerle kadınlara ve kadınlardan da gebelik ve emzirme ile bebeklere bulaştığı ortaya çıkmıştır. Günümüzde dünyada en sık olarak korunmasız yapılan heteroseksüel cinsel temasla bulaşmaktadır.

4- NASIL BULAŞIYOR ?




AIDS üç yolla bulaşıyor:

- Kanında bu virüsü taşıyan biriyle normal ya da anal ve oral cinsel ilişkiye girilmesi sonucu, özellikle korunmasız bir şekilde cinsel ilişkinin gerçekleşmesiyle HIV virüsü sağlıklı kişiye bulaşır.
- Hamile ve HIV virüsünü taşıyan anneden bebeğe, gebelikte veya doğumda bulaşabilmektedir.
- AIDS’li ya da HIV virüsüne sahip kişilerin kanlarına temas sonucu veyza organ nakliyle hastalık ya da virüs bulaşır.

5- HIV, HANGİ YOLLARLA KİŞİLERE BULAŞMAZ?




" Dokunmak, tokalaşmak, sarılmak ile,
" Aynı yerde oturmak, aynı havayı solumak,
" Aynı banyoyu, duşu, tuvaleti, havuzu ve saunayı paylaşmakla,
" Giysilerin ortak kullanılması ile,
" Tabak, çatal, kaşık, bıçak, bardak paylaşılması ile,
" Telefon kulaklığı, kapı tokmağı ile,
" Gözyaşı, ter, tükürük ile,
" Sivrisinek, böcek, arı sokması ile HIV bulaşmamaktadır.

6- CİNSEL YOL İLE HIV NASIL BULAŞMAKTADIR?




HIV, erkek ve kadının cinsel salgılarında yoğun olarak bulunduğundan, kondom (kaput, kılıf, prezervatif) kullanılmadan yani korunmasız yapılan her türlü cinsel temasla bulaşabilmektedir.

7- BELİRTİLERİ NELER?




AIDS’in virüs bulaştıktan yaklaşık 10 yıl sonra ortaya çıkıyor. Vücuda giren virüs, kan hücrelerine zarar veriyor ve yok olmasına neden oluyor. Bu hücreler yok olmaya başladığında vücudun savunma mekanizması zarar görüyor ve hastalığa yakalanma ihtimali çok artıyor.

Hastalıkta ateş yükselmesi, iştahsızlık ve kilo kaybı, vücudun bazı bölgelerinde oluşan uçuk ya da yaralar, akciğer hastalıkları, geceleri terleme, ishal ve öksürük ortaya çıkar.

BONUS:


AIDS Hakkında Zihinleri Körelten Söylemler


1. Sadece eşcinseller de olan bir hastalık değildir. Korunmasız ilişkide ve kan temasında herkesten herkese geçebilir.
2. Anal ile bulaşma riski daha güçlüdür. Çünkü sıvısız sürtünmeden dolayı doku aşımı gerçekleşir ve bu kan temasının olmasına sebebiyet verir. Ayrıca sperm ve vajinal suda aids virüsü yer alabiliyor.
3. AIDS dışkı ve tükürük ile bulaşmaz.
4. Sinemalarda koltuklara AIDS'li kişilere batırılmış iğneler yoktur. Olamaz çünkü aids virüsündün dışarıda 10 dakika yaşayabilir.
5. AIDS' li bir kişi ile karşılıklı konuşmanızda veya öpüşmenizde aids virüsü size bulaşmaz.
6. Eğer ağız içinde yara veya kanama yok ise öpüşmekle aids bulaşmaz.
7. AIDS hastalığı homoseksüel hastalığı değildir. Sağlık bakanlığı raporuna göre bir çok kişi bu sebepten dolayı test olmaktan korkuyor.
8. AIDS'li bir kişi ile aynı ortamda yaşamanız aynı eşyaları kullanmanız sizi bu hastalığa ortak etmez yani bulaşmaz.
9. Sivrisinekler ile AIDS bulaşmaz.
10. Türkiye de AIDS hastası olan kişilerin penisi kesilmiyor.