ABD yönetimi, Türkiye’deki seçimlerin ardından kamuoyuna yönelik ilk kapsamlı değerlendirmesini Hürriyet’ten Tolga Tanış'a yaptı. Üst düzey Amerikan yetkilisi, son birkaç yıldır Ankara ve Washington arasında yaşanan gerginliklere gönderme yaparak “Seçim sonuçlarının ardından ABD-Türkiye ilişkilerinde reset (başlangıç konumuna geri getirme) bekliyoruz” dedi.
Seçimlerin ardından Türkiye yeni hükümetin nasıl şekilleneceğini tartışırken, Washington yönetimi de seçim sonuçlarının Türk-Amerikan ilişkileri ve bölgesel gelişmelere nasıl yansıyacağına ilişkin kamuoyuna yönelik ilk kapsamlı değerlendirmesini yaptı.
Hürriyet’e konuşan Amerikan yönetimi üst düzey yetkilisi, son birkaç yıldır başta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türk yetkililerin ABD’yi hedef alan yorumları sonrası ABD-Türkiye ilişkilerinde yeni bir döneme girilmesini beklediklerini söyledi. Yetkili, “Seçim sonuçlarının ardından ABD-Türkiye ilişkilerinde reset bekliyoruz. Özellikle son birkaç yıldır Türkiye’de ABD’yi suçlayan yorumlardan sonra buna ihtiyaç var. Bu dönem, ortak değerlerin yanı sıra ortak düşmanlara sahip olduğumuzun da anlaşılmasını umuyoruz” dedi.
Yetkili, “reset” kelimesinin güçlü bir ifade olduğunu hatırlatmamız üzerine ise “Reset derken, geçmiş dönemde yolda karşımıza çıkan tümsekleri gidermekten bahsediyorum. Türkiye bir NATO üyesi ve ABD’nin ortağı. Geçmişte bazı anlaşmazlıklar yaşandı. Bunların aşılmasını kast ettim” dedi. Yetkili, spesifik olarak hangi konulardan bahsettiğinin sorulması üzerine ise “YouTube’un engellenmesi gibi internete ve sosyal medyaya getirilen yasaklar, sınır kontrolü ve ortak düşman meselesi” dedi.
KERRY HASTANEDE ARAYAMIYOR
Yetkili, seçim sonuçlarının ardından ABD yönetiminden hiçbir yetkilinin şimdiye kadar Ankara’daki kimseye kutlama telefonu açmadığı yönündeki soruya ise “Dışişleri Bakanı Kerry şu anda hastanede (geçen hafta İsviçre’de bisiklete binerken ayağı kırıldı). Resmi telefon görüşmeleri yapmıyor” diyerek cevap verdi. Yetkili, Washington Yönetimi’nin seçim sonucunu iyimser karşılayıp karşılamadığı yönündeki soruya ise “Çıkan sonucu saygıyla karşılıyoruz. Ama önemli olan sadece biz değil, yüksek katılım oranında sağlanan başarı açısından Türk halkı da saygıyla karşılıyor. Sonuç, Erdoğan için bir yenilgi değil, Türk demokrasisi için bir zaferdir” yanıtını verdi.
KOALİSYONLARLA ÇALIŞIYORUZ
Yetkili, seçim sonucunun bir koalisyon hükümeti kurulması gerektirdiğinin hatırlatılıp bunun ikili ilişkilerde nasıl bir etkisi olacağına yönelik soruya “Bunun işbirliğimizde belirgin bir etkisi olacağını düşünmüyorum” dedi. Koalisyon hükümetlerinin yavaş bir karar alma mekanizmasının olmasının Türkiye’nin dış politikasını nasıl etkileyebileceği sorusuna ilişkin “Bunu biz de bekleyip göreceğiz” diye konuştu.
ANALİZ
Türkçe ‘tekrar kurma’ ya da ‘baştaki konumuna getirme’ anlamına gelen ‘reset’ sözcüğü, Obama’nın 2008’de başkan seçilmesinden sonra ABD-Rus ilişkilerinin yeni bir şekle kavuşturulması projesinde çok sık kullanılmıştı.
ABD yönetimi, özellikle Suriye konusunda Ankara ile yaşanan farklılıklar nedeniyle yaşanan gerginliklerin ardından Türkiye’deki güçlü bir AKP iktidarından oluşan politik dengenin seçimlerin ardından değişmesinden memnun.
Yönetim, yazılabilir kaydıyla söylenen sözlerde son derece dikkatli bir dil kullanmaya devam ediyor. Örneğin Suriye konusunda Türkiye’nin bölgedeki bazı aşırı uç gruplarla kurduğu ilişkiyi doğrudan eleştiri konusu yapmamaya özen gösteriyor.
Ve ABD’nin IŞİD’e karşı savaşa odaklandığı bir dönem Türkiye’nin Suriye Lideri Esad’ı devirmeye dönük politikasını üstü kapalı biçimde yeriyor.
Ancak yazılmaması kaydıyla yapılan konuşmalarda ise Cumhurbaşkan Tayyip Erdoğan’ın bu dönemde oynayacağı rolden duyulan kaygıyı dillendirmekten çekinmiyorlar.
Zira ABD yönetimi, anayasal sınırlarına çekilinceye kadar Erdoğan’ın sorunlara neden olabileceğine inanıyor.
Özetle ABD; Türkiye’nin içinden geçtiği dönemi ihtiyatlı bir iyimserlikle izliyor.
