Örneğin, “her şeyin kontrolünü elinde tutma isteği...” Bu istek neredeyse “her vatandaşın bir kumandası olsa da kullansak” arzusuna varmışken, paraya yön veren bu kurumun kontrolünün “görünürde” de olsa kendinde olmaması canını sıkıyor olabilir.
CUMHURBAŞKANI SPEKÜLASYON YAPMAZ
Merkez Bankası ile ilgili her açıklamanın ardından, döviziyle borsasıyla tüm piyasalar alt üst oluyor. Kavganın nedeninin bu olduğu da öne sürülebilir. Ama “Cumhurbaşkanı spekülasyon yapmaz, yapmamalı!”
Diğer yandan, “gündem değiştirmek” ya da “seçim öncesi düşman yaratmak” gibi son derece basit ve siyasi sebeplerden de kaynaklanıyor olabilir...
“CUMHURİYET”İN MERKEZ BANKASI
Ama kavganın altında yatan esas neden belki de bambaşka:
“Cumhuriyet...”
Merkez Bankası’nın tam ismi “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası”. Dikkat ederseniz Türkiye “Cumhuriyeti” değil “Cumhuriyet” Merkez Bankası.
BAĞIMSIZLIK İLKESİ
Bu bir yazım hatası değil. Bilinçli olarak yapılmış. Gerekçesi de son derece anlamlı:
TBMM’de 11 Haziran 1930 tarihinde kabul edilen ilk Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nda “Bağımsızlık İlkesi” gözetilmiş ve bu hassasiyet bankanın unvanına da yansıtılmış.
OSMANLI BANKASI DEĞİL
Böylece Merkez Bankası’nın, olumsuz çağrışımları olan “Osmanlı Bankası” deneyiminden farklılığına dikkat çekmek üzere Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkilendirilmesi istenmiş.
Ayrıca, “bağımsızlığını vurgulayabilmek” için kamu kurumlarından bütünüyle farklı olarak “Cumhuriyet” unvanı seçilmiş. Bu unvan ile bankanın bir “Cumhuriyet kurumu” olduğu, ama merkezi idare yani “hükümetin kurumu olmadığı” vurgulanmak istenmiş (“Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Bağımsızlık”, TCMB Yayını, Ankara, 2012).
SIRADAKİ CUMHURİYET DEĞERİ
Erdoğan’ın, Osmanlı ve eskiye dönme sevdasını artık bilmeyen kalmadı.
Cumhuriyet’in tüm değer ve kazanımları ise birer birer itibarsızlaştırılıyor, siliniyor.
Sıradaki Türkiye “Cumhuriyet” Merkez Bankası olabilir.
