GALERİVecihi Hürkuş’un 10 adımda hayat hikayesi17 Temmuz 2015 15:40
1Geçtiğimiz gün 46. ölüm yıldönümünde anılan ilk Türk uçağının mucidi Vecihi Hürkuş, maalesef topraklarımızda değeri yeterince bilinmeyen insanlardan biridir. Biz de “Meyve veren ağaç taşlanır” atasözümüzün hakkını sonuna kadar yaşayan bu uçak sevdalısı üretken insanımızı biraz daha yakından tanıyalım ve tanıtalım...
2İlk Düşman Uçağı Düşüren Türk
Vecihi Hürkuş Birinci Dünya Savaşı’na pilot olarak katılmış ve bir hava muhaberesinde Rus uçağını düşürmüştür. Tarihe geçerek ilk uçak düşüren pilotumuz olmuştur.
3Kurtuluş Savaşı’nın İlk ve Son Uçuşunu Yapan Pilot
Kurtuluş Savaşı’nda görev alan Vecihi Hürkuş İnönü ve Sakarya savaşları sırasında oldukça başarılı keşif uçuşları yapmış ve bir Yunan uçağını indirmiştir. İzmir hava meydanına ilk giren ve işgalini gerçekleştiren kişidir.
4TBMM Tarafından Üç Takdirname Verilen Tek Türk
Takdirnamelerin dışında Vecihi Bey’e kırmızı şeritli İstiklal Madalyası da verilmiştir.
5İlk Türk Uçağını İmal Eden Kişi
Vecihi Hürkuş Edirne’ye kazayla inen bir yolcu uçağını almakla görevlendirilir ve başarılı işi sonunda jest olarak uçağa “VECİHİ” adı verilir. Vecihi Bey’in bu olay sonrasında kafasında uçak inşa etme fikri oluşur ve 1923 yılında ganimet olarak ele geçen Yunan motorlarından bir uçak inşa eder. “VECİHİ K-VI” koyduğu uçağını başarıyla uçurur fakat ödül yerine ceza alır. Çünkü çevrede uçuş ehliyeti verecek profesyonel kimse yoktur. Bu sebeple izinsiz uçtuğu için kendisine ceza verilir.
6İlk Türk Sivil Uçağı: VECİHİ XIV
Her ne kadar hevesini kıracak olaylar ile karşılaşsa da Vecihi Hürkuş girişimciliğinden asla vazgeçmemiştir. Kadıköy’de keresteci dükkanı kiralayıp 3 ay içinde ilk Türk sivil uçağı VECİHİ XIV’ü inşa eder. Bu uçak ile önce Yeşilköy, sonra ise Ankara’ya uçmuştur. Türkiye’de “teknik vasıfları tespit edecek kimse olmadığından” uçuş sertifikası alamayınca uçağı sökerek Çekoslovakya’ya gönderip sertifikasını almıştır.
7İlk Türk Sivil Havacılık Okulu Kurucusu
1932 yılında “Vecihi Sivil Tayyare Mektebi” adında ilk Türk Sivil Havacılık Okulu’nu açmıştır. Okulunda 12 pilot yetiştirmiştir. Bu pilotlar arasında Türkiye’nin ilk kadın pilotu olan Bedriye Gökmen de vardır. Maalesef maddi imkansızlıklar yüzünden okul kapanmıştır.
8İlk Eğitim ve Spor Uçağı: VECİHİ XV
İlk eğitim ve spor uçağımız VECİHİ XV’de Vecihi Bey’in hünerli ellerinden çıkmış ve genç kuşak pilotlara hizmet vermiştir.
9160 Beylirlik Uçak Motorlu Deniz Botu: VECİHİ SK-X
Vecihi Hürkuş kurduğu Vecihi Sivil Tayyare Mektebi’nde uçak motoru ile çalışan bir sürat teknesi yapmıştır. Bu olaydan birkaç yıl sonra Türk Hava Kurumu Vecihi Bey’i mühendislik eğitmi alması için Almanya’ya göndermiş, 2 yıl sonra mezun olup döndüğünde ise “2 yılda mühendis olmasının imkansız olduğu” gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı vermemiştir.
109- İlk Sivil Havayolu Şirketi: Hürkuş Hava Yolları
1954 yılında Türkiye’nin ilk sivil havayolu şirketini kurmuştur. Fakat sabotaj, kaçırılma, kaza gibi unsurlar bahane gösterilerek kurduğu şirket tüm uçuşlardan men edilmiştir.
11Yalnız Ölen Türk Havacılığının Efsanesi
16 Temmuz 1969 yılında GATA’da öldüğünde yanı başında pek bir kimse yoktu Vecihi Hürkuş’un. Cenazesinde ise zamanının gazetelerinde çıktığı gibi üç beş yakını dışında katılan olmamıştı. Bu toprakların genellikle üretken ve yaratıcı insanları desteklemek yerine burun kıvırmayı seçen anlayışına kurban gitmiştir bir bakıma Vecihi Bey. Ona hakkını ödediğimiz tek eserin Şener Şen’in canlandırdığı “Gülen Gözler” adında bir komedi filmi olması da durumu özetliyor aslında. abr/> Hazırlayan: Çağrı Kaçmaz