Faizin önündeki engel AKP

RECEP GENEL / SÖZCÜ

Fa­iz in­di­ri­mi­ne de­vam et­me­si bek­le­nen Mer­kez Ban­ka­sı Baş­ka­nı Mu­rat Çe­tin­ka-­ya'nın ka­bu­su si­ya­si be­lir­siz­lik ol­du. Bir yıl ara­dan son­ra ye­ni­den gün­de­min ilk sı­ra­la­rı­na tır­ma­nan si­ya­si be­lir­siz­lik fa­iz in­di­ri­mi­nin önün­de­ki en bü­yük en­ge­le dö­nüş­tü.

AK­P'­nin Ah­met Da­vu­toğ­lu'nu is­ti­fa­ya zor­la­ma­sı ile baş­la­yan si­ya­si be­lir­siz­lik­ler do­la­rın 3 li­ra­ya ka­dar yük­sel­me­si­ne yol aç­tı. Si­ya­si kri­zin eko­no­mi yö­ne­ti­mi ve hü­kü­me­tin eko­no­mi po­li­ti­ka­la­rı­na iliş­kin ye­ni be­lir­siz­lik­ler ya­rat­ma­sı ile ya­ban­cı ya­tı­rım­cı­lar hız­la ül­ke­den çı­kar­ken, hü­kü­met baş­kan­lık ve ana­ya­sa de­ği­şik­li­ği için re­fe­ran­dum he­sap­la­rı ya­pı­yor.
Ya­ni, her fır­sat­ta fa­iz in­di­ri­mi is­te­yen AK­P'­nin at­tı­ğı adım­lar si­ya­si is­tik­ra­rı ze­de­ler­ken, fa­iz in­di­ri­mi için ge­rek­li olan dü­şük enf­las­yon ve za­yıf kur denk­le­mi­ni de alt üst et­ti. Or­ta­ya çı­kan ye­ni tab­lo ve yurt­dı­şı pi­ya­sa­lar­da bo­zu­lan ha­va Mer­kez Ban­ka­sı'nın sa­de­leş­me adım­la­rı­na de­vam et­me­si­ni zo­ra sok­tu.

‘FA­İZİ İN­Dİ­R' BAS­KI­SI DE­VAM EDİ­YOR

Cum­hur­baş­ka­nı Tay­yip Er­do­ğa­n'­ın da­nış­man­la­rı Mer­kez Ban­ka­sı'na “fa­iz in­di­ri­mi­ne de­vam et” çağ­rı­sı yap­ma­la­rı­na kar­şın, Çe­tin­ka­ya or­ta­da bir hü­kü­met yok­ken, fa­iz ka­ra­rı­nı açık­la­mak zo­run­da ka­la­cak.

24 Ma­-yı­s'­ta Mer­kez Ban­ka­sı Pa­ra Po­li­ti­ka­sı Ku­ru­lu (PPK) fa­iz ka­ra­rı­nı gö­rüş­mek için top­la­na­cak. Ay­nı gün Mec-­li­s'­te 65'in­ci hü­kü­met prog­ra­mı­nın okun­ma­sı bek­le­ni­yor. Ye­ni hü­kü­me­tin 29 Ma­yıs Pa­zar gü­nü Mec­li­s'­te gü­ven oy­la­ma­sı­na git­me­si bek­le­ni­yor.

25 BAZ PU­AN­LIK İN­Dİ­RİM YE­TER­Lİ

Mer­kez Ban­ka­sı mart ayın­da fa­iz in­di­ri­mi­ne baş­la­dı. Mer­kez Ban­ka­sı Baş­ka­nı Mu­rat Çe­tin­ka­ya ise kol­tu­ğa otur­du­ğu ilk gün 50 baz pu­an­lık in­di­ri­me git­ti ve fa­iz in­di­ri­mi­nin de­vam ede­ce­ği me­sa­jı ver­di. Çe­tin­ka­ya'nın ce­sur dav­ran­ma­sın­da­ki en bü­yük fak­tör, enf­las­yon üze­rin­de ağır bir bas­kı uy­gu­la­yan do­la­rın 2.7870 li­ra­ya ka­dar ge­ri çe­kil­me­siy­di. An­cak, AK­P'­de ya­şa­nan de­rin çat­lak plan­la­rı alt üst et­ti.
Ya­tı­rım­cı­nın ye­ni­den ar­tan si­ya­si be­lir­siz­li­ğe odak­lan­ma­sı ile do­lar 3.0010 li­ra­ya ka­dar yük­sel­di. Üs­te­lik eko­no­mi yö­ne­ti­min­de kök­lü bir de­ği­şi­min ya­şa­na­bi­le­ce­ği, Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Meh­met Şim­şe­k'­in ku­ru­la­cak ye­ni ka­bi­ne­de yer al­ma­ya­ca­ğı yö­nün­de­ki de­di­ko­du­la­rın ger­çek ol­ma­sı du­ru­mun­da kur­da­ki oy­nak­lı­ğın de­vam et­me­si bek­le­ni­yor.
Eko­no­mist­ler, Çe­tin­ka­-ya'nın fa­iz in­di­ri­me adım­la­rı­nın ke­sin­ti­ye uğ­ra­ma­sı­nın pi­ya­sa­lar­da kay­gı­la­rı ar­tı­ra­ca­ğı­nı ban­ka­nın 25 baz pu­an­lık sem­bo­lik bir in­di­rim ka­ra­rı al­ma­sı­nın ise pa­ra pi­ya­sa­la­rı­nı des­tek­le­ye­ce­ği­ni ifa­de edi­yor. Fa­iz in­di­ri­mi­nin 50 baz pu­an ol­ma­sı du­ru­mun­da ise do­lar­da­ki yük­se­li­şin hız ka­za­na­ca­ğı ifa­de edi­li­yor.

G7 ZİR­VE­Sİ KA­FA KA­RIŞ­TIR­DI

Ne­ga­tif fa­iz uy­gu­la­yan Av­ru­pa Mer­kez Ban­ka­sı (ECB) ve Ja­pon­ya Mer­kez Ban­ka­sı (BOJ) baş­kan­la­rı bu yıl iki kez fa­iz ar­tı­rı­mı yap­ma­yı plan­la­yan ABD Mer­kez Ban­ka­sı (FED) Baş­ka­nı Ja­net Yel­len ile G 7 zir­ve­sin­de bir ara­ya gel­di. An­cak baş­kan­lar pa­ra po­li­ti­ka­la­rı üze­ri­ne an­la­şa­ma­dı. Ja­pon­ya Ma­li­ye Ba­ka­nı Ta­ro Aso, ABD ile bir an­laş­ma­ya va­ra­ma­dık­la­rı­nı be­lir­te­rek “On­la­rın bir se­çi­mi var, bi­zim de bir se­çi­mi­miz va­r” de­di.
Ja­pon­ya Mer­kez Ban­ka­sı Baş­ka­nı Ha­ru­hi­ko Ku­ro­da, ise top­lan­tı­dan son­ra yüz­de 2 enf­las­yon he­de­fi­ne ulaşmak için “ye­ter­li mü­him­mat” ol­du­ğunu açık­la­dı. Ku­ro­da, fa­iz oran­la­rın­da in­di­ri­me git­mek için hâ­lâ ze­min ol­du­ğu­nu da söz­le­ri­ne ek­le­di. Zir­ve­yi de­ğer­len­di­ren To­ka­i Tok­yo Araş­tır­ma Mer­ke­zi Ba­şe­ko­no­mis­ti Hi­ro­aki Mu­to, “Ja­pon­ya ve ABD'nin ya­kın gelecekte bir­lik­te ha­re­ket ede­ce­ği­nin be­lir­ti­si yo­k” de­di. Ja­pon­ya ve AB­D'­nin bir an­laş­ma­ya va­ra­ma­ma­sı önü­müz­de­ki dö­nem­de pa­ra po­li­ti­ka­la­rı­nın şe­kil­len­me­si ba­kı­mın­dan da önem­li ola­cak. İki ban­ka ha­zi­ran ay­ın­da bir gün aray­la fa­iz ka­rar­la­rı­nı açık­la­ya­cak.

FAİZ KARARI, DOLARIN YÖNÜNÜ BELİRLEYECEK

Destek Yatırım Menkul Değerler Araştırma Müdürü Murat Tufan, bu hafta TL'nin kaderinin yurtiçindeki siyasi ve ekonomik kararlarla şekilleneceğini söyledi. Yeni başbakanın belirlenmesinin ardından bir sonraki adımın yeni ekonomi yönetiminin nasıl şekilleneceğinin önemli olduğunu kaydeden Tufan, “Piyasalar, ekonomi yönetiminde kimlerin olacağını ve reformların devam edip etmeyeceğini takip edecek” diye konuştu.

Diğer yandan Merkez Bankası'nın faiz kararının TL üzerinde önemli bir etki yaratacağını anlatan Tufan, enflasyonun gerilemeye devam etmesinin Merkez Bankası'nın faiz koridorun üst bandında indirime devam etmesine zemin hazırladığını belirtti. Tufan, “Geçen çarşamba ABD Merkez Bankası'nın (FED) açıkladığı toplantı tutanaklarından sonra haziran ayında faiz artışı gerçekleştirebileceği yönündeki beklentinin artması ile dolar yeniden 3 lira seviyelerine yaklaştı. Merkez Bankası , bu durumu değerlendirmeye alabilir. Faiz indirimlerinin devam etmesi halinde dolar 3.0150-3.0280 lira seviyelerine doğru yükselebilir. Borsa İstanbul'da ise yeni bir trend başlayabilmesi için 80.000 puan seviyesinin aşılması önemli olacak. Aksi halde yükselişler satış fırsatı olarak değerlendirilir” yorumunu yaptı.

ÇETİNKAYA'NIN İŞİ ÇOK ZOR

Türkiye'de hareketlenen siyaset sahnesinin piyasalardaki tedirginliği artırdığını kaydeden Alan Menkul Değerler Kıdemli Analisti Eda Önder Öztürk, ekonomi yönetimine gelecek yeni isimlerin bu hafta kilit bir öneme sahip olduğuna dikkat çekti. Öztürk, yeni ekonomi yönetiminin ve hükümet programının piyasalar tarafından yakından takip edileceğini dile getirdi.

Bu hafta 24 Mayıs'ta gerçekleşecek olan Merkez Bankası toplantısının da belirleyici bir etken olduğunu kaydeden Öztürk, göreve gelmesinden bu yana ilk sınav başarıyla atlatan Merkez Bankası  Başkanı Murat Çetinkaya'nın bu kez işinin zor olduğunu dile getirdi. Öztürk, dövizde görülen yükseliş eğilimi ve küresel piyasalarda oluşan FED'in faiz artırım beklentileri  göz önünde bulundurulduğunda  faiz indirimi için uygun bir zamanlama olmadığını ifade etti.

EN BÜYÜK RİSK FED OLUR

ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Rıdvan Baştürk, piyasalarda ABD Merkez Bankası'nın (FED) faiz artırımına ilişkin beklentilerin yükseldiğine işaret ederek, TL açısından bu durumun önemli bir risk yarattığını kaydetti. FED'in faiz artışına gideceği beklentileri ile doların değer kazandığını anlatan Baştürk, şu değerlendirmeyi yaptı: “Türk varlıkları açısından en büyük risk olarak FED'e ilişkin beklentiler artmaya devam ediyor.  FED'in faiz artırımına gideceği yönündeki beklentilerin arttığı  bir dönemde Merkez Bankası'nın faiz indirme ihtimali ve bu indirimlerin devam edeceği sinyalini vermesi Türk varlıklarının negatif ayrışmasına neden olabilir. Böyle bir durumda dolar, kritik eşik olan 3 liranın üzerindeki hareketlerde tarihi zirveler görülebilir.”

FAİZ İNDİRİMİ ERTELENEBİLİR

Venbey Yatırım Araştırma Müdürü Barış Ürkün, 24 Mayıs'ta gerçekleşecek Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı ile yeni kabinenin piyasalar açısından kritik bir eşik olacağını aktardı. Salı günkü Merkez Bankası toplantısından bir faiz indirim kararının çıkıp çıkmamasının kur üzerinde etkisini hissettireceğini dile getiren Ürkün, “Açıkçası salı günkü toplantıda hem FED'in faiz artırım beklentilerinin yeniden güçlenmesi, hem yurtiçindeki siyasi belirsizliklerin etkisiyle  Merkez Bankası'nın bu toplantıda faiz indirimine ara verme ihtimali bir adım önde  gidiyor” diye konuştu. Ürkün, Merkez Bankası'nın mayıs ayı enflasyon rakamlarını görmeyi tercih edebileceğini dile getirdi.  Altın fiyatlarında beklenen düşüşlerin yaşandığını kaydeden Ürkün şöyle devam etti: “Altının ons fiyatında spekülatif uzun pozisyonlardaki olası düzeltmeleri de hesaba katarsak 1.225 ve 1.200 dolar doğru bir hareket görebiliriz. Altının ons fiyatı için 1.300  dolar üzerindeki fiyatlamalar için  öncelikle 1.295 ve 1.307 üzerinde kalıcı hareketlerin görülmesi gerekiyor.”

MERKEZ YANGINA KÖRÜKLE GİDEBİLİR

Son dönemde dolar alımlarının artmasına karşın haziran ayında ABD Merkez Bankası'nın faiz artırmasını beklemediğini ifade eden Alnus Yatırım Menkul Değerler Stratejisti Dr. K. Dağhan Gökçe, önümüzdeki dönemde TL için iki kritik toplantı olduğunu dile getirdi.  Gökçe, “24 Mayıs'ta Merkez Bankası toplantısı var. 14-15 Haziran tarihlerinde ise ABD Merkez Bankası (FED) toplantısı var. Güncel durumda Merkez Bankası'nın ateşe körükle gitme, FED'in ise olayı yumuşatma olasılığı yüksek görünüyor” dedi. 15 Haziran'a kadar dolar ve Euro'da yaşanacak olası bir türbülansın geçici olacağını dile getiren Gökçe “Dolar, erken seçim olasılıkları ve sadece Türkiye'ye özgü durumlardan dolayı 2015 yazında olduğu gibi 3.05-3.10  lira bölgesine doğur yönelebilir” şeklinde konuştu.