Özel Haber: Çağrı Kaçmaz
Mustafa Kemal Atatürk, Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında halkın bağımsızlığı için harekete geçilmesi gerektiğini düşünen cesur bir komutandı. Bu düşünce hayatına mal olacak kadar tehlikeli bir sürecin başlangıcı olsa da, o bağımsızlıktan yoksun bırakılmış hayatın ölümden daha kötü olduğunu düşünen cesur bir vatanseverdi. Biz de günümüz Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna giden en önemli hareketin başlangıcının sebeplerini sizler için derledik. Bir daha bu güzel ülkenin yeni bir Kurtuluş Savaşı'na ihtiyaç duymaması dileğiyle, 19 Mayıs 1919 Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlu olsun.
1- 1.Dünya Savaşı'nı Osmanlı Devleti için bitiren Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra İtilaf Devletleri'nin 13 Kasım 1918'de zamanın başkenti olan İstanbul'u işgal etmesi, ordunun onurlu komutanları tarafından kahredici bir durumdu.
2- Bu komutanlar arasında idealistliği, siyasi karakteri, askeri dehası ve zekası ile öne çıkan bir komutan vardı; Mustafa Kemal Atatürk. Osmanlı Devleti tamamıyla İstanbul'da İtilaf Devletleri'ne teslim olmuş durumdayken, Mustafa Kemal Atatürk kurtuluşun Anadolu'dan geleceğinin farkındaydı.
3- Osmanlı Ordusu, İtilaf Devletleri ile yapılan anlaşma hükümlerince terhis ediliyordu. Resmi ve sivil birçok vatansever yönetici, aydın, asker tutuklanıp savaş suçlusu ilan ediliyordu.
4- Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7'inci maddesi İtilaf Devletleri'nin kendi güvenliklerini tehdit edebilecek her durumda Anadolu'yu işgal edebileceğini öngörüyordu. Bu durum toprak bütünlüğünün güvenini sarsan ve Türkiye'yi yabancıların merhametine bırakan en sarsıcı maddeydi.
5- Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Ahmet İzzet Paşa istifa etmiş ve Tevfik Paşa Hükümeti kurulmuştu. Padişah Vahdettin ise 1 ay sonra halkın hükümet nezdindeki tek dalı konumunda olan Mebusan Meclisi'ni feshetti. Bu tüm ipleri İtilaf Devletleri'ne teslim eden bir karardı.
6- İtilaf Devletleri'nin baskıyı arttırması neticesinde Tevfik Paşa Hükümeti de istifa ettirildi. Bu hükümetin yerine İngiliz manda ve himayesini savunan Damat Ferit Paşa yönetimi getirildi.
7- 1919'un Mayıs ayında İtilaf Devletleri Osmanlı topraklarını paylaşmak için aralarında hala bir anlaşmaya varamamıştı. Bu sebeple görüşmeler belirsiz bir geleceğe ertelenmişti. Mustafa Kemal Atatürk bu anlaşmazlığın bulunmaz bir fırsat olduğunu düşünerek zamanın Harbiye Nazırı olan Cevat Paşa ve Şakir Paşa ile Kuva-yi Milliye'nin temellerini atan görüşmeler gerçekleştirdi.
8- İtilaf Devletleri Yüksek Konseyi'nin 7 Mayıs'ta aldığı karar ile 15 Mayıs'ta İzmir Yunanlılar tarafından işgal edildi. Bu vatansever ordu üyeleri için bardağı taşıran son damlalardan biriydi ve Mustafa Kemal Atatürk'ün olağanüstü yetkilerle donatılarak 9. Ordu Müfettişi unvanı ile Samsun'a çıkması için altyapı oluşturma çalışmalarını hızlandırdı.
9- İngilizler 9 Mart 1919 tarihinde Samsun'a askeri birlik çıkardı. Buna tepki ise Hamdi isimli bir teğmenin askerleri yanına alarak dağa çıkması ile geldi. İngilizler Türk halkının silahlanması üzerine bu bölgeye olağanüstü yetkiler ile bir komutanın gönderilmesini istedi. Bu kişi ise siyasi dehasını kullanarak kendini ve hedeflerin İtilaf Devletleri'ne karşı ustalıkla gizleyen Mustafa Kemal Atatürk olacaktı.
10- Atatürk'ün İstanbul'da yarattığı Kuva-yi Milliye ruhunu bozmak ve uzaklaştırmak için bu durum İstanbul Hükümeti için bulunmaz bir fırsat görülüyordu. Osmanlı Devleti'nin son padişahı Vahdettin ile Atatürk arasında şöyle bir konuşma geçti:
“ -Paşa, Paşa! Şimdiye kadar devlete çok hizmet ettin! Bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir! Bunları unutun, asıl şimdi yapacağın hizmet hepsinden daha önemli olabilir. Paşa, Paşa! Devleti kurtarabilirsin!" dedi. Atatürk bu sözlerden hayrete düşer ve halkı kurtarma planın deşifre edilmiş olabileceğini düşünür. Ama arkasında onu bekleyen ve ona güvenen bir Türk Milleti vardır. Bu sancılı yolun sonu, günümüzde yeterince kıymetini bilemesek de nesillerce özgür ve onurlu yaşanacak hür Anadolu topraklarına çıkacaktır.
Atatürk’ün sözlerine, fotoğraflarına ve Sözcü Gazetesi’nde hazırlanan tüm içeriklerine ulaşmak için ‘İzindeyiz Atatürk’ mobil uygulamamızı indirebilirsiniz.
