1- Kahvaltıda şekerli yiyecekler tüketmek gün içinde beynin daha iyi çalışmasını sağlar.
Yanlış: Kahvaltıda şekerli yiyecekleri fazla tüketmek günün geri kalanında devam edecek bir kısırdöngü başlatır. Kahvaltı şekerli yiyeceklerden oluşursa kandaki glikozda hızlı bir yükselme olur. Bir saat gibi kısa süreden sonra kan şeker seviyesi düşer, enerji seviyesi aşağı çekilir ve açlık açığa çıkar. Bundan sonra da vücut hızlı bir doyum ve gereken şeker seviyesini yerine getirmek için başka şekerli atıştırmalıklara ihtiyaç duyar.
2- Kahvaltıyı atlamak davranışsal ve duygusal problemlere neden olur.
Doğru: Kahvaltı atlandığında, gün içinde açlık ve enerji seviyelerinde hissedilecek düşüşler olur. Böylece sağlıklı düşünmek ve duyguları kontrol etmek zorlaşır. Kahvaltıyı atlamak özellikle çocuklarda konsantrasyon, özgüven ve sosyal etkileşim eksikliğine, hiperaktiviteye ve sinirlilik gibi durumlara neden olur.
3- Sağlıklı bir kahvaltı iki ya da dört farklı besin grubunu içermelidir.
Yanlış: Sağlıklı bir kahvaltı en az üç ve daha fazla besin grubundan oluşmalıdır. Bu besin grupları tahıllar, sebze, meyve, süt ürünleri, et ve alternatifleri olabilir. Böylece gün içinde gerekli olan enerji seviyesi de sağlanmış olur.
4- Kahvaltıda fazla yemek sağlık açısından doğrudur.
Yanlış: Kahvaltıda önemli olan çeşitliliktir. Sadece dört adet kızarmış ekmekten ya da üç elmadan oluşan bir kahvaltının sağlıklı olmasını beklemek yanlış olur. Çok değil ama farklı çeşitlerden oluşan bir kahvaltı yapmak güne doğru başlamak için ihtiyacınız olan enerji ve besinleri sağlamaya yardımcıdır.
5- Her sabah kahvaltı yapmak kilo vermenizi garanti eder.
Yanlış: Güne sağlıklı bir yiyecekle başlamak yeme isteğini kontrol etmenizi sağlar. Fakat bu sadece sağlıklı zayıflama denkleminin küçük bir parçasıdır. Kilo vermede başarılı olmak için en önemli nokta, yiyecekleriniz konusunda akıllı seçimler yapmak ve porsiyon kontrolünü sağlamaktır.
6- Kahvaltıda yumurta yemek kesinlikle sağlıksızdır.
Yanlış: Bazı kişiler, yumurtanın çok fazla kolesterol içerdiğini ve bu nedenle kalp hastalığı riski yarattığını savunur. Fakat yapılan son bilimsel araştırmalara göre beslenmenizdeki yiyeceklerin içeriğinde bulunan kolesterol kandaki kolesterolü yükseltmez. Yumurta yemek iyi huylu kolesterolü yükseltir ve bunun da kalp hastalıkları riskini yükseltmekle hiçbir ilgisi yoktur. Özetle, yumurta sağlıklı bir yiyecektir; birçok besin öğesi, spesifik antioksidanlar içerir ve göz sağlığınızı korur. Fakat fazla tüketilen her şeyin zararlı olabileceğini unutmadan, kahvaltılarda en fazla iki adet yumurta tüketmek doğru olandır.
7- Eğer öğün atlarsam kilo verebilirim.
Yanlış: Öğün atladığınızda kan şekerinizin dengesi bu durumdan olumsuz anlamda etkileneceğinden bu, çok yanlış bir inanıştır. Öğün atlamayı alışkanlık haline getirdiğinizde ise hem bir sonraki öğünde daha fazla besin tüketirsiniz hem de uzun süre herhangi bir besin tüketmeyen vücut sinyaller yollayıp kendini korumaya alır ve yediklerinizi depolama eğilimi gösterir. Ayrıca çok akıllı bir mekanizma olan metabolizma öğün atlandığında koruma içgüdüsüyle yavaşlar ve kalori yakmamaya başlar. Bu durumun devamında kan şekeri dengesizlikleri ileri boyutlara taşınabilir. Fakat vücudu bir makine gibi düşünürsek, sürekli çalışır durumda tutmak için uygun miktarlarda, sık sık besin alımını sağlamak büyük önem taşır.
8- Zayıflamak için kahvaltıda ekmeği kesmem şart.
Yanlış: Genellikle ekmek alınan tüm kiloların sorumlusu ilan edilir. Zayıflamaya karar verenlerse işe önce ekmek yemeği kesmekle başlar. Halbuki yapılacak doğru hareket ekmeğin türünü değiştirmek ve ekmeğe dayalı beslenmeden vazgeçmektir. Beyaz ekmeğin nişasta oranı tam tahıllı ekmeklere göre daha yüksektir. Yani doyuruculuğu daha azdır ve kan şekerinin hızla yükselip düşmesine sebep olur. Beyaz ekmek yerine posa ve mineral bakımından daha zengin olan tam tahıllı, kepekli, çavdarlı ve yulaflı ekmek türlerini tercih edebilirsiniz.
Sağlıklı öneriler
İşte güne doğru başlamanız için uygulamanız gereken sağlıklı kahvaltı tavsiyeleri:
1- Tahılsız olmaz: Yüksek lifli kahvaltı gevreğinin üzerine biraz müsli, orta boy ve kabuklu bir elma, az yağlı süt ya da yağsız yoğurt ekleyin. Bu kombinasyon, lif, protein, kalsiyum ve potasyum alımını sağlar. Bir başka kahvaltı alternatifi olarak sıcak tahıl tüketebilirsiniz. Örneğin, dört yemek kaşığı yulaf, bir su bardağı süt ve bir orta boy rendelenmiş elmayı pişirin. Ilık hale gelince de üzerine kırmızı meyve ve bir çay kaşığı tarçın serpin. Bu bol lifli kahvaltı güne mükemmel bir başlangıç yapmanızı sağlayacak. Tam tahıllı ekmek, yağsız peynir, domates veya kırmızıbiberle yapılan tost da son derece sağlıklı ve doyurucu bir kahvaltıdır.
2- Orman meyveleriyle daha sağlıklı bir başlangıç yapın: Sağlıklı kahvaltı için bir diğer alternatif ise içine orman meyveleri (ahududu, böğürtlen, yaban mersini, dağ çileği) konmuş yoğurdun üzerine bir kaşık pekmez ve kavrulmuş badem dilimleri koymaktır. Bu alternatif, protein ve sağlıklı karbonhidrat açısından da zengindir ve tok hissetmenize yardımcı olur.
3- Beslenmenize yön verin: Yarım yağlı yoğurt, orman meyveleri ve pekmezle yapılan içecekler bir diğer akıllıca seçimdir. Bu besin, protein ve süt ürünleri açısından oldukça yüksektir ve eğer aceleniz varsa bir kaba koyup yanınızda götürebilirsiniz.
4- Yumurtayı sakın es geçmeyin: Bazıları için omlet bir kahvaltının vazgeçilmezidir. Bir bütün yumurta ve bir yumurta beyazından yapılmış omletlerinizi tam tahıllı kızarmış ekmek, hafifçe sürülmüş tereyağı ve biraz meyveyle süsleyerek protein açısından yüksek, mükemmel bir kombinasyon hazırlayabilirsiniz.
5- Lavaşa yer açın: Kahvaltınıza kepekli lavaşla tat katabilirsiniz. Bir diğer maddedeki yumurta tarifini de kullanarak kendinize düşük karbonhidratlı, ekstra lif için tam tahıllı bir dürüm hazırlayabilir ve bunu biraz domates püresi veya kırmızıbiber, düşük yağlı ekşi krema ve bir parça peynirle süsleyebilirsiniz.
6- Lor peynirini unutmayın: Biraz meyve ve kuruyemişle birlikte lor peyniri, proteinle kalsiyum açısından zengin ve sağlıklı bir kahvaltı seçeneği olabilir. Ekstra lif sağlayan lor peyniri markalarını süpermarketlerde bulabilirsiniz ya da süte limon sıkıp ısıtarak kendiniz yapabilirsiniz.
7- Hindi füme ve fazlası: Bir bütün yumurta ve bir yumurta beyazıyla çırpılmış omlete eklenen iki dilim hindi füme sağlıklı bir kahvaltı olabilir. Üzerine yarım greyfurt ekleyebilir ve bu protein, lif ve C vitamini dolu yiyeceğin tadını çıkarabilirsiniz.
8- Sabah saati sebzelerini tükettmekten vazgeçmeyin: İçine biraz yumurta ekleyerek kahvaltıda sebze yemenin tadını çıkarabilirsiniz. Bir buçuk su bardağı dilimlenmiş mantar veya bir fincan hafifçe buharda pişmiş sebzeyle iki adet çırpılmış yumurtaya biraz tuz ve taze çekilmiş karabiber de ekleyerek tavada yarım çay kaşığı margarinle pişirebilirsiniz. Damak tadınıza göre içine bir parça domates püresi de ekleyebilirsiniz.
