ABD Başkanı Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması Türkiye'nin ve dünyanın tepkisine neden oldu. Kudüs ve Mescidi Aksa Müslümanlar için ne anlama geliyor? Kudüs neden tartışmalı bir şehir? İsrail'in Kudüs'ü başkent ilan etmesini Türkiye tanımayacağını hatta diplomatik ilişkilerini keseceğini açıklamıştı. İşte Kudüs ve Mescidi Aksa'nın anlam ve önemi...

Kudüs'ün doğusunda yer alan Mescidi Aksa Müslümanlar tarafından kutsal kabul edilen mekânlardan biri ve Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inanılıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Kudüs'ün statüsü konusunda atılacak yanlış bir adım İslam aleminde infiale yol açacaktır" demişti. Aralarında Türkiye'nin de olduğu çok sayıda ülke ABD'ye tepkili.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Trump'ın duyurusundan kısa süre sonra Twitter hesabından bir açıklama yaptı.



Çavuşoğlu, "ABD Yönetimi'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığı ve İsrail'deki Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyacağı yönünde yaptığı sorumsuzca açıklamayı büyük endişeyle karşılıyor ve kınıyoruz. Bu karar uluslararası hukukun ve ilgili BM Kararlarının açık bir ihlalidir" dedi.

Türkiye, İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesebilir.

KUBBET-ÜS SAHRA ÖNEMİ NEDİR?

Mescid'i Aksa ile Kubbet-üs Sahra karşılıklı olarak aynı avlu içinde yer alırlar. Kubbet-üs Sahra çok görkemli bir kubbeye sahip olduğundan genellikle Mescidi Aksa sanılır. Üstü altın kaplı olan Kubbet-üs Sahra Kudüs'ün her yerinden görülür. Bir dönem Kubbet-üs Sahra'yı ele geçiren Haçlılar, burayı kiliseye çevirmişlerdir. Daha sonra Selahaddin Eyyubi, Kudüs'ü fethettikten sonra burayı kilise olmaktan çıkararak, cami olarak ziyarete açmıştır. Bugünkü görünümüne ise Osmanlı padişahları tarafından birçok kez yapılan tamirat ve eklemelerle kavuşturulmuştur. Yüzündeki Çiniler tamamen Osmanlı ürünüdür.

kubbetus-sahra

MESCİD-İ AKSA ÖNEMİ NEDİR?

Mescid-i Aksa kelimesi "en uzak" anlamındadır. Mescid-i Aksa da Mekke'ye olan uzaklığından dolayı böyle adlandırılmıştır. Yani, "en uzak mescid" demektir. Harem-i Şerif yapılarının içerisinde Hz. Süleyman mabedinden kalan batı duvarına bitişik olan dörtgen şeklindeki bu cami, M.S. 638 yılında Hz. Ömer (r.a) döneminde Kudüs fethedildikten sonra inşa edilmiştir. Mescid-i Aksa daha sonra Emevi halifelerinden Abdülmelik bin Mervan zamanında genişletilmiştir.

[old_news_related_template title="Filistin'den ABD'nin Kudüs kararına sert uyarı: 'Hiç bitmeyen savaşlara yol açacaktır'" desc="ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs kararına Filistin'den son dakika sert bir açıklama geldi. Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas kararı reddettiklerini belirterek 'Bu İsrail'in mükafatlandırılmasıdır' dedi. Abbas, karar için 'Uluslararası düzeyde hiç bitmeyen savaşlara yol açacaktır' uyarısında bulundu." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/03/abbas2146739daa.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/dunya/filistinden-abdnin-kudus-kararina-sert-uyari-hic-bitmeyen-savaslara-yol-acacaktir-2121336/"]

KUDÜS'ÜN TARTIŞMALI TARİHİ

Doğusu 1967'de tamamı 1980'de işgal edildi.

Dünyanın en kadim kentlerinden Kudüs, bugün Orta Doğu'da sorunların merkezinde yer alıyor.

İsrail, kentin doğusunu 1967'de işgal etti ve 1980 yılında tamamını başkenti ilan etti. Ancak bugüne kadar Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan hiçbir devlet olmadı. Bu anlamda, Trump'ın kararı da bir ilk olma özelliği taşıyor.

[old_news_related_template title="Trump'dan son dakika açıklaması: Kudüs kararı çoktan alınması gereken bir karardı" desc="ABD Başkanı Donald Trump, Kudüs'le ilgili son dakika açıklaması yaptı. Trump, 'Kudüs kararı geç alınmış bir karardı' dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı, diplomatlarına, 'İsrail, Kudüs ve Batı Şeria'ya gitmeyin' uyarısında bulundu. Saatler TSİ 21:00'i gösterdiğinde ise basının karşısına çıkan Trump, İsrail'in başkenti olarak resmen Kudüs'ü gösterdi ve 'Büyükelçiliğimizi Tel Aviv'den Kudüs'e taşımak için talimatı verdim' dedi. Trump'ın açıklamasına ilk açıklamalar İsrail'den geldi. Türkiye, Birleşmiş Milletler, Mısır, İran ve Fransa ise karara çok sert tepki gösterdi." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/11/trump-8.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/dunya/trump-kudus-karari-coktan-alinmasi-gereken-bir-karardi-2121141/"]

Filistinliler de Doğu Kudüs'ü ileride kurulacak Filistin devletinin başkenti olarak görüyor. Oslo anlaşmalarında Kudüs'ün statüsü barış görüşmelerinin ileri aşamalarına bırakılmıştı.

Üç semavi dinin de Kudüs'te kutsal mekanlarının bulunması, kentin tarih boyunca uluslararası öneme sahip olmasına yol açtı.

[old_news_related_template title="Meclis'ten Kudüs için ortak bildiri!" desc="TBMM'de Kudüs bildirisinde kararı tartışmasız reddetme iradesi ilan edildiği duyuruldu." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/12/880-26.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/meclisten-kudus-bildirisi-2121216/"]



İSRAİL FİLİSTİN ÇATIŞMASINDA KUDÜS'ÜN YERİ

Kudüs'ün statüsü, İsrail-Filistin çatışmasının da en merkezi sorunlarından birini oluşturuyor.

İsrail, 1967 yılındaki Altı Gün Savaşı'nda o zamana kadar Ürdün'ün kontrolü altında bulunan Doğu Kudüs'ü işgal etti. O tarihten bu yana da İsrail işgali altında bulunuyor.

İsrail, 1980 yılında kabul ettiği kanunla Kudüs'ü "bölünmez başkenti" ilan etti. Ayrıca aynı kanunla kentte yaşayan Araplara vatandaşlık verildi.

Araplar da Doğu Kudüs'ü ileride kurulması muhtemel Filistin devletinin başkenti olarak kabul ediyor. 1993 yılında imzalanan Oslo Barış Anlaşmaları'nda Kudüs'ün nihai statüsünün barış görüşmelerinin ileri aşamalarında ele alınması öngörülüyor.

İsrail devletine ait meclis, cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve bakanlıklar gibi resmi kurumlar Kudüs'te yer alıyor.

Ancak İsrail'in Kudüs üzerindeki başkent ilanı uluslararası alanda tanınmıyor. İsrail büyükelçiliğini Kudüs'te tutan hiçbir ülke bulunmuyor. Trump'ın açıklaması bu anlamda bir ilk olma özelliği taşıyor.

Türkiye'nin de İsrail Büyükelçiliği Tel Aviv'de bulunuyor. Ancak Türkiye, Kudüs'te diplomatik temsilcilik bulunduran az sayıda ülkeden birisi.

Türkiye'nin Filistin yönetimi ile ilişkilerini sürdürmek amacıyla Kudüs'te başkonsolosluğu bulunuyor. Kudüs Başkonsolosluğu'nda Türkiye büyükelçi düzeyinde temsil ediliyor.