CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun dile getirdiği Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yakınlarının Man Adası’na para transferi iddiaları, vergi cenneti ülkeleri Türkiye’nin gündemine getirdi. Peki, bu vergi cenneti ülkeler hangileridir? Kimler buralarda işlem yapıyor? Bu soruların yanıtlarını derledik.

Vergi cenneti kavramı, sağlanan vergi avantajı ve gizlilik nedeniyle geliyor. Bu ülkelerde para transferi yapanlar, neredeyse hiç vergi ödemiyorlar ve gelen-giden paranın kaynağı sorulmuyor. Bu nedenle ‘kara para’ denilen kaynağı belirsiz paralar genellikle bu ülkelere aktarılıyor. Vergi cenneti ülkeler, uluslararası bankacılık sistemine de dahil olduğu için başka bir ülkeden vergi cenneti ülkelere gelen-giden paralar, normal ticaret olarak görülüyor.

DÜNYADA 96 CENNET VAR

Yapılan işlemler yasal olsa da, vergi kaçırıldığı ve gizlilik olduğu için etik görülmüyor. Vergi cenneti ülkelerde onbinlerce şirket ve yüzlerce banka faaliyet gösteriyor. Dünya üzerinde kaç tane vergi cenneti ülke olduğu konusunda da net bir fikir birliği bulunmuyor. Hiç vergi verilmeyen ya da çok az vergi ödenen ülkeler, vergi cenneti ülke olarak değerlendirilebiliyor. Tartışmalı olmakla birlikte en az 96 tane vergi cenneti ülke olduğu iddia ediliyor. Finansal Gizlilik Endeksi’nin (FSI) 2015 verilerine göre, vergi cenneti ülkelerde 21 ila 32 trilyon dolar arasında para tutuluyor.

PANAMA BELGELERİ’NE GİRDİ

Geçen yıl sızdırılan ve büyük tartışmalara neden olan Panama Belgeleri’ne göre vergi cenneti ülkeler arasında Avrupa ülkeleri de dikkat çekerken açılan hesaplarda ise Asya’daki ülkeler ön sıralara yükseliyor. Cennetlere ilişkin sıralamada Avrupa’yı Amerika daha sonra ise Asya ülkeleri takip ediyor. Avrupa’da en gözde vergi cenneti ise Lüksemburg olarak kabul ediliyor. Bu ülkedeki off-shore hesaplarda 3.5 trilyon dolar olduğu ifade ediliyor. Bunların dışında Hong Kong, Cayman Adaları, Monako, Panama, Şeyseller, Bahamalar, Mauritus, İngiliz Virgin Adaları, Amerikan Virgin Adaları, Bermuda, Liberya, Barbados, İrlanda, Belize gibi ülkeler de vergi vermek istemeyenlerin gözdeleri arasında yer alıyor.

AB, 5 Aralık’ta düğmeye basacak


Avrupa Birliği 5 Aralık’ta yapılacak maliye bakanları toplantısında kara para ile mücadeleyi mercek altına alacak. 92 ülkeye ilişkin incelemeler yapan Avrupa Birliği’nin (AB) bu ülkelerden 29’unu yasaklı ülkeler arasına alabileceği dile getiriliyor. ABD merkezli yayın kuruluşu Bloomberg ise AB’nin Türkiye’yi de kara listeye dahil etmeyi tartıştığını ancak sonra listeden çıkardığını ileri sürdü. Bloomberg’in konuya ilişkin haberine göre AB’nin konuya ilişkin hazırladığı raporda, Türkiye’nin şeffaflık sorunlarını çözmediği ve devlet ile şirketler arasında gizli anlaşmalara dayalı vergi rejimini kaldırmadığının belirtildiği ifade edilmişti. Bu arada Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile AB’nin gerçekleştirdiği terörizmle mücadele istişareleri kapsamında bilgi paylaşımı, kolluk kuvvetleri ve adli makamların birlikte çalışmaları ile terörizmin finansmanının önlenmesi konularında işbirliğini geliştirmede görüş birliğine varıldığını açıkladı.