Alışveriş listenizdekileri ararken marketin içinde dört dönüyorsanız yalnız değilsiniz. Özellikle ekmek, süt, yumurta gibi birçok insanın temel gıda maddeleri arasında yer alan ürünler birbirlerinden çok uzağa yerleştiriliyor ki siz ihtiyaçlarınıza ulaşmak için sağa sola bakınırken listenizle ilgisi olmayan şeyleri de görün. Dahası reyonların koridorlar şeklinde olması da dümdüz gidip alacağınızı almaktansa, aralarda dolaşmanıza sebep oluyor.
SEBZE MEYVE REYONU
Sağlığınız için çok faydalı olan güzeller güzeli sebze ve meyveler, cüzdanınız için o kadar da faydalı olmayabilir. Neden mi? Çünkü markete girer girmez karşımıza çıkan sebze-meyve tezgâhlarının o rengarenk görüntüsü bizi daha fazla para harcamaya itiyor. Renkli sebze ve meyveleri gördüğümüzde bir anda neşeleniyor ve daha fazla para harcamaya eğilimli oluyoruz. Dahası sepetimizi önce sağlıklı malzemelerle doldurduğumuzda ilerleyen raflarda karşımıza çıkacak abur cuburlara elimizi uzatırken de kendimizi o kadar da kötü hissetmiyoruz.
NEDEN SAAT KULLANMIYORLAR?
Sağlığınız için çok faydalı olan güzeller güzeli sebze ve meyveler, cüzdanınız için o kadar da faydalı olmayabilir. Neden mi? Çünkü markete girer girmez karşımıza çıkan sebze-meyve tezgâhlarının o rengarenk görüntüsü bizi daha fazla para harcamaya itiyor. Renkli sebze ve meyveleri gördüğümüzde bir anda neşeleniyor ve daha fazla para harcamaya eğilimli oluyoruz. Dahası sepetimizi önce sağlıklı malzemelerle doldurduğumuzda ilerleyen raflarda karşımıza çıkacak abur cuburlara elimizi uzatırken de kendimizi o kadar da kötü hissetmiyoruz.
PAHALI ALGISINDA DEĞİŞİKLİK
Süpermarketlerde çok satılması hedeflenen pahalı ürünler, daha az satılması sorun olmayacak aşırı pahalı türdeşlerinin yanına konur. Böylece "Aa o kadar da kötü değilmiş" demeniz beklenir. Nitekim siz de tam olarak bunu der, normalde pahalı diye almaktan vazgeçeceğiniz bir şeyi alıp çıkmış oluverirsiniz.
KASANIN YANINDA SATILANLAR
Bütün zararlı yiyeceklerin çağrılarına karşı çıkarak ihtiyaçlarınızı alıp kasaya kadar geldiniz. Yeni bir sınavla karşı karşıyasınız. O üç kere görüş başınızı çevirdiğiniz çikolata kasanın yanında duruyor ve nedense bu sefer direnemeyip alıyorsunuz. Bunun nedeni "ego tükenmesi" denen durum. Kendinizi kontrol kaynaklarınız zaten sınırlı ve zaman içinde de tükeniyorlar. Tam "Kasaya geldik oh artık rahatız" dediğinizde gafil avlanıyorsunuz.
DAR KASA KORİDORU
Sağından solundan mütemadiyen abur cuburlar çıkan kasa koridorlarının o kadar dar olmasının nedeni, aldığınız gereksiz şeyleri son anda bırakmak isterseniz koyacak yer bulamayıp mecburen satın almak zorunda kalmanızın hedeflenmesi.
GÖZ SEVİYESİ KURALI
Süpermarketlerde, türdeş ürünlerden en pahalı olanı göz hizanıza ya da hemen altına yerleştirilir. En ucuz olan ürünler ise ya en altta ya da en üsttedir. Dolayısıyla onları görme ihtimaliniz pahalı ürünleri görme ihtimalinizden daha zayıftır. O nedenle alışveriş yaparken ilk gördüğünüzü almak yerine bütün rafı taramalısınız.
ÇOCUKLARA YÖNELİK UYGULAMALAR
Süpermarketler çocuklu müşterileri çok sever. Onlar için özel arabalar bile üretirler. Yeter ki huysuzlanmasınlar ve siz de içeride uzun uzun dolaşın. Üstelik sizin alacağınız ürünler göz seviyenizdeyken çocuğunuzun alması hedeflenen ürünler de alt kısımlara yerleştirilir ki çocuğunuz görüp isteyebilsin.
FAZLA SEÇENEK
İki ürünün fiyatlarını gramajlarını kıyaslayabilirsiniz ama ya karşınızda aynı üründen 12 tane birden varsa ne olacak? Bütün rasyonel seçimlerinizi bir kenara bırakıp duygusal tercihler yapmaya başlayacaksınız. Ambalajı en güzel olan, reklamı en neşeli olan ya da en yakınızdaki...
TADIM BÜFELERİ
Her gittiğiniz markette illa size ızgarada pişmiş dilim sucuklar ya da küçük peynir küpleri ikram etmeye çalışan birileriyle karşılaşıyorsunuz değil mi? Uzak durun onlardan. Çünkü her ne kadar bedava tadım yapıyormuş gibi görünseniz de nihayetinde hiç aklınızda yokken 3 kangal sucuk, 4 kalıp peynir alıp çıkabilirsiniz. Çünkü size bir şey ikram eden birilerine hayır demekte zorlanır, iyiliğinin karşılığını vermek istersiniz.
GÜZEL KOKULAR
Bir önceki maddede bahsettiğimiz sucukların kokusu bir yandan, unlu mamuller reyonunda fırından yeni çıkmış ekmeklerin kokusu bir yandan derken karnınızın acıkmaması imkânsız. İnsanların açken tok hallerine kıyasla daha fazla alışveriş yaptıklarını da bilim kanıtlamış zaten. Eh hazır buraya kadar gelmişken şu kuru pastalardan bir paket alsanız kötü mü olur? Evet, yine geldiniz oltaya.
MÜZİĞİN TEMPOSU
Süpermarkette çalan bu sakin müzikler sayesinde her zaman yürüdüğünüzden daha yavaş yürüdüğünüzü fark ettiniz mi hiç? Çünkü o müzik sayesinde sakinleşiyor, acele etmiyor, o tempoda yürümeye başlıyorsunuz. En iyisi içeri girerken kulaklıklarınız takılı olsun. Sizin müziğiniz, sizin temponuz, sizin alışverişiniz...
İNDİRİM KARTLARI
İlk defa gittiğiniz bir süpermarket bile olsa size "Falanca kartınız var mıydı?" diye sorar kasiyerler. "Yok" dediğinizde de hemen ücretsiz kart çıkarmanıza yardımcı olmayı teklif eder, bu sayede bilmem ne kadar indirim kazanabileceğinizi söylerler. Güzel tabii ama bu kart sayesinde bütün satın aldıklarınızın kaydının tutulduğunu, karşınıza çıkan reklamların, indirimlerin sizin alma alışkanlıklarınıza göre şekillendirildiğini de unutmayın.
BÜYÜK ALIŞVERİŞ ARABALARI
Alışveriş arabalarının tasarımının yıllardır aynı olduğunu ama boyutlarının günden güne büyüdüğünü biliyor muydunuz? Peki, bu büyük arabaların içine 3-5 parça ürünü koyup kasaya gitmeye utanıyorsunuz değil mi? Hiç değilse birkaç parça daha alıp "Sepet dolu görünsün" diye düşünüyorsanız, yapmayın, gelmeyin bu oyunlara.
İLGİLİ ÜRÜNLER
Bu sistem internetteki alışveriş siteleri tarafından icat edilmedi tabii ki, çok analog bir geçmişi var. Çok alakasız reyonlar olsalar bile, mısır gevreğinin yanına süt, kedi mamasının yanına tüy toplayıcı rulo koyduklarında size iyilik yaptıklarını düşünüyor olabilirsiniz. Ama gerçekten o süte ihtiyacınız var mıydı acaba?
FİYAT ETİKETLERİ
Süpermarketlerdeki etiketlerinde hiç tam fiyat görüyor musunuz? Fiyatların sonu hep ya 99 kuruştur, ya 49 kuruş. Çünkü 4 lira 99 kuruşluk bir ürün aslında pratikte 5 lira olsa da beyniniz 4'ü algılamayı tercih eder. Dahası fiyat etiketlerinde para birimi de yazmaz. "Sadece 4.99!" Para birimi olmadan para harcadığınızı daha az hissedersiniz
MANEVRA ZORLUĞU
Yanlışlıkla bir koridora girdiğinizde arabanızı sağa sola çarpmadan rahatlıkla döndürüp çıkabiliyor musunuz? Muhtemelen hayır. Onun yerine koridorun sonuna kadar ilerleyip oradan devam etmek zorundasınız. Hem belki bu arada ihtiyacınız olduğunu fark etmediğiniz bir şeyleri de alabilirsiniz. Güzel olmaz mı?
