Cumhurbaşkanı icraatından dolayı sorumlu tutulacak mı?

METİN FEYZİOĞLU TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ BAŞKANI


Bütün yetkiler, ya doğrudan ya dolaylı ama illaki başkanın elinde toplanıyor. Mesele, başkana güç vermek değil. Başkanlık sistemlerinde doğal olarak başkan, güçlü bir yürütme organıdır. Bizim meselemiz, başkana verilen bu yetkilerin tamamen denetimsiz bırakılması. Neden mi? Demokratik başkanlık sistemlerinde başkanın denetimi, iki farklı kanattan yapılır: Meclis ve yargı. Bizdeki sorun, Meclis'in de yargının da başkana bağımlı kılınması.

Demokratik başkanlık sistemlerinde başkanın Meclis tarafından denetlenmesini sağlamak için, başkanın tek bir milletvekilinin bile milletvekili olmasında bir etkisinin olmaması gerekir. Türkiye'deki duruma bakalım: Parti genel başkanı, başkan olabiliyor. Parti genel başkanı olarak, milletvekili adaylarını tek tek kendisi belirleyebiliyor. Ön seçim mecburi değil. Sonuç; milletvekili seçilen kişi, kendisini seçen millete değil, kendisini seçilebilecek yerden aday yapan genel başkana şükran duyuyor. Bir daha seçilebilmek için de 5 yıl boyunca genel başkanına hizmette kusur etmemesi lazım. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi aksine bir kanun çıkarabilirler mi? Gelelim yargı denetimi var mı sorusuna: Kanunları ve Cumhurbaşkanı kararnamelerini denetleyecek olan Anayasa Mahkemesi'nin 15 üyesinden 12'sini başkan atıyor. Başkan kim? Aynı zamanda iktidar partisinin genel başkanı. Bu atamaları Meclis'e onaylatma zorunluluğu var mı? Yok.

YEKTA GÜNGÖR ÖZDEN ANAYASA MAHKEMESİ ESKİ BAŞKANI


Cumhurbaşkanının sorumluluğu, görev dışı durumlar için de öngörülmekle, ileri bir adım atılmış görüntüsünü veriyorsa da yargıya gönderme sayılarında aranan nitelikli çoğunluk bunun çok güç olduğu, böylece toplumu inandırmak için olmayacak durumun olacak gibi gösterildiği kanısındayım. Soruşturma açılmasını sağlamak bile güçtür. Cumhurbaşkanının denetlenmesi de çok güçtür. Bu da değişikliği benimsetmek için 98. maddede etkisi az denetim türleri sayılarak öngörülmüştür. Ancak, maddenin başlığı bile kaldırılmıştır. Böylece biçimsel bir denetim amaçlanmıştır. Gensoru ve sözlü soru yöntemleri kaldırılmıştır.

SABİH KANADOĞLU YARGITAY ONURSAL CUMHURİYET BAŞSAVCISI


Cumhurbaşkanının, TBMM'ye karşı hiçbir siyasi sorumluluğu yoktur. Atadığı Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanları için TBMM'de güven oylaması yapılmaz, gensoru verilemez, sözlü soru sorulamaz. Yürütme yetkisini kullanması, denetlenemez. Yapacağı atamalar, görevden almalar, çıkaracağı Cumhurbaşkanı kararnameleri araştırılamaz, sorulamaz ve denetlenemez. Ancak işlediği iddia olunan bir suç hakkında TBMM'nin üye tam sayısının salt çoğunluğu (301 oy) ile soruşturma açılması istenebilir. Açılması için 3/5 (360 oy) Yüce Divan'a sevk için 2/3 (400 oy) gerekir. Sınırsız yetki ve çok sınırlı cezai sorumluluğu olan bir cumhurbaşkanı yaratılmak istenmektedir. Siyasi sorumluluk için TBMM'nin sadece elinde seçimlerin yenilenmesi kararı kalmaktadır.

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, işsizlik azalacak mı, vergiler düşecek mi?" desc="Anayasa değişikliği için her kafadan bir ses çıkıyor, doğrusunu SÖZCÜ yazıyor..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/issizlik-manset.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-issizlik-azalacak-mi-vergiler-dusecek-mi-1776372/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada eyalet sitemi gelebilir mi, Türkiye bölünebilir mi?" desc="Anayasa değişikliği için her kafadan bir ses çıkıyor, doğrusunu SÖZCÜ yazıyor..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/eyalet-1.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-eyalet-sitemi-gelebilir-mi-turkiye-bolunebilir-mi-1776350/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada parlamenter sistem değişecek mi, yetkiler kimde toplanacak?" desc="Anayasa değişikliği için her kafadan bir ses çıkıyor, doğrusunu SÖZCÜ yazıyor..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/yetki-1.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-parlamenter-sistem-degisecek-mi-yetkiler-kimde-toplanacak-1776340/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada devlet memurluğu bitecek mi?" desc="Devlet memuriyeti bitecek mi, güvencesi sona mı erecek mi? CHP milletvekili Aykut Erdoğdu cevapladı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/memur-1.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-devlet-memurlugu-bitecek-mi-1774413/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada kıdem tazminatı kalkacak mı?" desc="Yeni anayasa ile kıdem tazminatı kalkabilir mi ? Cumhurbaşkanı bu konuda KHK çıkarabilir mi? CHP İzmir Milletvekili Musa Çam cevapladı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa-8-wide.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-kidem-tazminati-kalkacak-mi-1774390/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, bankadaki hesaplara el konulacak mı?" desc="Yeni anayasa ile bankadaki hesaplar dondurulabilir, kişi ve kuruluşların mal varlıklarına el konabilir mi? TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu cevapladı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/banka-1.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-bankadaki-hesaplara-el-konulacak-mi-1774362/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada memur-emekli maaşı artacak mı?" desc="16 Nisan referandumu öncesi 'Evet-Hayır' propagandaları tam gaz devam ederken vatandaş, anayasanın yeni 18 maddesinin neler kazandırıp neler kaybettireceğini soruyor. Kafalardaki en önemli sorular ise ekonomiyle ilgili. İşte o soru işaretlerinin cevapları..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa2.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-ekonomi-ucacak-mi-ciftci-rahatlayacak-mi-memur-emekli-maasi-artacak-mi-1772603/"]

 

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, kadın hakları genişleyecek mi?" desc="Kadınlar referandumda 'evet' çıkmasının kadın haklarını kötüleştirebileceği kanısında hemfikir ve yetkinin tek kişide toplandığı bir sisteme karşı..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa-3.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-kadin-haklari-genisleyecek-mi-1772594/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, hakimler ve savcılar bağımsız olacak mı?" desc="Referanduma doğru geri sayım sürerken, siyasetçilerin tartışıp bir türlü uzlaşmaya varamadığı kritik maddelerde aslında ne denildiğini önde gelen hukukçulara sorduk..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa-1.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-hakimler-ve-savcilar-yuksek-kurulunu-kim-sececek-ne-gorev-yapacak-1772562/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, başbakanlık olacak mı ve hükümeti kim, nasıl kuracak?" desc="16 Nisan referandumunda; 'Evet' çıkarsa ne olur? 'Hayır' çıkarsa ne olur?.. Her kafadan bir ses çıkıyor, doğrusunu SÖZCÜ yazıyor... Başbakanlık kalacak mı ve hükümeti kim, nasıl kuracak? Feyzioğlu, Özden ve Kanadoğlu yanıtladı" image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa-4.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-basbakanlik-kalacak-mi-ve-hukumeti-kim-nasil-kuracak-1772559/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, yasama, yürütme ve yargı bağımsız olacak mı? Birbirini denetleyebilecek mi?" desc="16 Nisan referandumunda; 'Evet' çıkarsa ne olur? 'Hayır' çıkarsa ne olur?.. Her kafadan bir ses çıkıyor, doğrusunu SÖZCÜ yazıyor.. Yasama yürütme ve yargı birbirini denetleyebilecek mi? Feyzioğlu, Özden, Kanadoğlu yanıtladı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa6.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-yasama-yurutme-ve-yargi-birbirini-denetleyebilecek-mi-1772539/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, yargı adalet dağıtacak mı?" desc="16 Nisan referandumunda; 'Evet' çıkarsa ne olur? 'Hayır' çıkarsa ne olur?.. Her kafadan bir ses çıkıyor, doğrusunu SÖZCÜ yazıyor... 'Evet' çıkarsa; Hakim ve savcı atamalarında kim söz sahibi olacak? Yargı adalet dağıtacak mı? İşte bu soruların cevabı..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa880.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-yargi-adalet-dagitacak-mi-1772588/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, Cumhurbaşkanının fesih yetkisi olacak mı?" desc="Referanduma doğru geri sayım sürerken, siyasetçilerin tartışıp bir türlü uzlaşmaya varamadığı kritik maddelerde aslında ne denildiğini önde gelen hukukçulara sorduk..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa880.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-cumhurbaskaninin-fesih-yetkisi-olacak-mi-1772580/"]

[old_news_related_template title="Yeni anayasada, cumhurbaşkanı ve yardımcıları suç işlerse ne olacak?" desc="Referanduma doğru geri sayım sürerken, siyasetçilerin tartışıp bir türlü uzlaşmaya varamadığı kritik maddelerde aslında ne denildiğini önde gelen hukukçulara sorduk..." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2017/04/anayasa880.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/yeni-anayasada-cumhurbaskani-ve-yardimcilari-suc-islerse-ne-olacak-1772578/"]