Doğumdan sonra pek çok kadın emzirmeyle ilgili problemler yaşar... Bunlardan biri de bebeğinizi emzirirken sağlığınızı olumsuz etkileyebilecek mastit hastalığı yani meme iltihabıdır... Şişli Etfal Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Çitgez, mastit hastalığıyla ilgili merak edilenleri anlattı.

Lohusa döneminde sık görülen meme iltihabı hakkında bilgi verebilir misiniz?
Lohusalık, gebelikte vücutta oluşan değişikliklerin, doğumdan sonra vücudun eski haline dönmesine kadar geçen süreye verilen isimdir. Yaklaşık olarak altı hafta kadar sürer. Meme iltihabı (mastit) ise, süt kanallarının her hangi bir nedenle tıkanmasına bağlı olarak gelişir. Ufak, bölgesel bir kızarıklıktan meme absesine kadar değişik şekillerde görülür. Doğum sonrası üç ay içinde annelerin yüzde 10’unda görülebilir.

emzirme

Anne ve bebeğe nasıl bir zararı olur?
Meme apsesi meme de sınırlı olabildiği gibi(lokal), vücuda bakterilerin buluşması durumunda öldürücü olabilir. Anneye biraz ağrılı da olsa gerek kendi tedavisi açısından ve gerekse de bebeğin sağlığı için emzirmenin önemi anlatılmalıdır. Bu mümkün olmazsa memenin pompa ile de olsa boşaltılması gerekir. Aksi takdirde meme iltihabı memeden patlayıp bebeğin ağzına bulaşabilir ve bebek için kötü sonuçlar doğurabilir.

Ne tür şikayetlerle kendini belli eder?
Memede ağrı, ısı artışı, yanma, sertlik, kızarıklık, şişme, sağlam meme dokusu ile mastit arasında bir hat belirir. Meme başında hassasiyet, ciltte soyulma, bazen sırta ve kola yayılan ağrı gibi lokal bulgular görülebildiği gibi meme iltihabına bağlı olarak ateş, titreme, genel durumda bozulma, halsizlik gibi sistemik bulgular da görülebilir.

Bu şikayetler başka hastalıkların belirtisi de olabilir mi?
Bu klinik şikayetler genel olduğu için başka hastalıkların, başka enfeksiyonların da belirtisi olabilir. Hastanın emzirme döneminde olması, ağrının, ısı artışının memede olması nedeniyle meme ilk akla gelen bölge olmalıdır. Ama her zaman altta yatan baka bir neden olduğu da unutulmamalıdır. Memede ağrı kadınların en sık şikayet ettiği konulardan biridir. Meme ağrısı genel olarak hormonal durumlardan dolayı oluşur. Özellikle adet öncesi ağrılar artar, adetle beraber ağrılar geçer. Meme ağrısı, meme kanserinin bir işareti değildir. Tahmin edilenin aksine çoğu meme kanseri hastalarında memede ağrı gelişmez.

meme

NE ZAMAN AMELİYAT GEREKİR?

Meme iltihap ve enfeksiyonlarının tanı ve teşhisi nasıl yapılır?
Klinik bulgu ve şikayetler çok önemli ve yönlendiricidir. Emziren bir kadında memede şişlik ve kızarıklık, bazen memeden iltihap akması durumunda ilk akla gelmesi gereken hastalıktır. Meme ultrasonu yapılabilmesi arada kalan durumlarda yardımcı olabilir.

Meme kanseriyle karşılaşılması durumunda nasıl bir yol izlenir?
Nadir de olsa emzirme döneminde meme kanseri gelişebilir. Emzirme döneminde süt yapımına bağlı olarak memenin büyümesi ve memede süt bulunması nedeniyle, memede kitleler fark edilmeyebilir. Özellikle tedaviye dirençli meme iltihabında, ya da ele gelen bir kitle olması durumunda meme kanserinden şüphelenmek gerekir. Diğer durumlarda olduğu gibi kitlenin şeklini ve yapısını anlamak üzere önce bir meme ultrasonu yapılabilir. Ultrasonda şüpheli bir kitle varlığında, kitleye yönelik biyopsi yapmak gerekir, Patoloji sonucuna göre de gereken cerrahi işlem uygulanır.

Emzirme döneminde meme hastalıklarından korunmanın yolları nelerdir?
Mastitin ana sebebi meme de biriken sütün iltihabıdır. Memede bekleyen süt meme başından, bebeğin ağzından geçen mikroorganizmalar sonucu iltihaplaşır. Bundan korunmanın en belli başlı kuralı ise emzirmeye devam etmek, bebeğin ağzının temiz tutulmasıdır. Ama bebeğin ağzını ne kadar temiz tutarsak tutalım, bebeğin ağzında doğal mikroorganizmalar mevcuttur. Bunlarında meme başından bekleyen süte bulaşmasıyla iltihap gelişir.

meme-kanseri

Cerrahi bir operasyona ne zaman ihtiyaç duyulur?
Antibiyotik kullanılmasına rağmen ağrının geçmemesi memede iltihabı bölgenin artması durumunda cerrahi gerekebilir. Memede iltihabi bölgenin artması ve abse gelişmesi durumunda da cerrahi planlanmalıdır.

Anne olmaya hazırlanan kadınlara meme hastalıklarından korunmak için neler tavsiye edebilirsiniz?
Emziren ya da emzirmeyen bir anne de meme de kızarıklık, ısı artışı gelişmesi durumunda, antibiyotik kullanılmasına rağmen enfeksiyon gerilemiyorsa, ailede meme kanseri varsa, memede ele gelen bir kitle oluşması durumunda doktorlarına başvursunlar.