Eğer yakın bir zamanda çocuk sahibi olmak için uygun koşullara sahip olamayacağınızı düşünüyorsanız ve özellikle de erken menopoz riskiniz varsa, teknoloji önemli bir fırsat sunuyor: Yumurta dondurma. Peki bu işlem hakkında neler biliyoruz? Bahçeci Sağlık Grubu Başkanı Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Bahçeci, sozcu.com.tr okuyucuları için merak edilen soruları yanıtladı.

KİMLER İÇİN AVANTAJ SAĞLIYOR?

Öncelikle yumurta dondurma işlemi nedir? Kısaca anlatabilir misiniz?

Yumurta dondurma işlemi kadının yumurtalığından elde edilen yumurtanın dondurularak ileriki dönemlerde kullanılmak üzere saklanmasıdır. Çocuk sahibi olmak isteyen ama kariyer hedeflerinden vazgeçemeyen ya da erken menopoz riski taşıyan kadınlar için son dönemde akla gelen ilk seçeneklerden birisi yumurta dondurmak. Kadınlar hayallerini süsleyen prensi bulamayıp aradığı şartlarda eş adayıyla tanışamasa da o vakte kadar bebek sahibi olma hayallerini yumurta dondurma işlemi sayesinde koruyabiliyor ve böylelikle anne olma zamanını kendilerinin kontrol edebilme gücüne sahip oluyorlar.

Yumurtalık dondurma, erken menopoz riski olan kadınlar için avantaj sağlıyor Yumurtalık dondurma, erken menopoz riski olan kadınlar için avantaj sağlıyor


40 YIL SAKLANABİLİYOR

Yumurta dondurmada başarıyı olumlu anlamda etkileyen kriterler nelerdir?

Bizler laboratuarlarımızda özellikle son dönemde vitrifikasyon adı verilen dondurma tekniğini uygulamaktayız ve bu yöntem pek çok laboratuarda programlı dondurma tekniklerinden daha başarılı sonuçlar vermekte. Bu durumda eğer dondurma/çözme teknikleri ne kadar iyi uygulanırsa tedavi gören hastaların toplam gebelik elde etme şansı da o kadar artar. Bunun haricinde dondurulan yumurta hücreleri eğer saklandıkları koşullar değiştirilmeden korunur ise çok uzun süreler kaliteleri bozulmadan saklanabilirler. Dünyada bu konuda başarılı örnekler şimdilik 30-40 yıl ile sınırlı fakat zaman geçtikçe bu sayılar da daha yukarılara çıkacak.

YUMURTA DONDURMA İÇİN EN KRİTİK YAŞ

Yumurta dondurma işlemi için hangi kriterler önemli? Özellikle hangi yaş grubuna öneriyorsunuz? En geç ne zaman yapılabilir?

Türkiye’de mevcut yönetmelik kapsamında üreme fonksiyonları için risk teşkil edecek kanser tanı ve tedavileri ile ciddi cerrahi işlem görecek kişiler ile böyle bir endikasyonu olmayan ancak yumurta rezervi azlığı ve/veya erken menopoz riski taşıyan bekar kadınlar yumurtalarını dondurabiliyor. Bu imkan adı geçen problemler nedeni ile yakın gelecekte çocuk sahibi olma şansı riske girecek veya ortadan kalkabilecek bayanlar için son derece önemli bir imkan ancak tekniğin bu kişilere faydalı olabilmesi için toplumun geneli tarafından konunun bilinmesi ve anlaşılması ilk ve en önemli aşama. Kliniğimizde yumurta dondurma işlemi için kimlerin başvurduğu ve sonuçlarını ortaya koymak amacıyla kapsamlı bir çalışma yürütmekteyiz. Çalışmanın ön bulguları; kliniğimize yumurta dondurma amaçlı başvurup işlemi yapılan hastaların yaş ortalamasının 39,6 olduğunu gösteriyor. Mevcut tıbbi literatüre göre tek bir seansta yeterli yumurta dondurma şansları yüksek olan 35 yaş altı bayanların oranı ise sadece %14.

Yumurtaları donduruyor ve zamanı durduruyor olsak da dondurma işlemi sırasındaki kadının yaşına bağlı yumurta kalitesini değiştirme gücüne sahip değiliz. Dolayısı ile işlem yaptırmak isteyen kadınlara gerekli bilgilendirmeyi yaparken göz önüne alınması gereken en önemli parametre, yumurtaların dondurulduğu sırada kadının yaşı. Yumurta rezervi az olan kadınların tüp bebek tedavisi ile bebek sahibi olma ihtimalleri 40 yaşında %20’ler civarında iken 45 yaşta %1’e düşmektedir. Bu sonuçlara bakıldığında, işlemin mümkün olan en erken yaşlarda yapılması hem işlem yükü hem de ileride dondurulan yumurtalar ile başarılı ve sağlıklı bir bebek sahibi olmak için en doğru yaklaşım.

EN ÇOK METROPOL KADINLARI TERCİH EDİYOR

Türkiye'de bu uygulama ile ilgili istatistiki bir bilgi var mı? En çok hangi bölgelerde tercih ediliyor?

2017 itibariyle her ay yaklaşık 100 civarında kadın yumurta dondurma talebi ile kliniklerimize başvuruyor. Başvurular yasal ve tıbbi olarak değerlendirildikten sonra gerekli şartların sağlanabildiği durumlarda yumurta dondurma işlemini gerçekleştiriyoruz. Aldığımız başvuruların önemli bir kısmı özellikle metropol şehirlerde yaşayan, kariyerine odaklanmış, 40 yaş üzeri ve menopoz dönemine yaklaşan bayanlardan geliyor. Bu konuda önemle vurgulamak istediğimiz nokta, yumurta dondurma uygulamalarında dondurulup saklanan yumurta hücrelerinin gelecekte çocuk sahibi olma amacı ile kullanımlarında başarı önemli ölçüde kadın yaşına ve yumurta kalitesine bağlı. Bu nedenle yakın bir gelecekte çocuk sahibi olma planı olmayan fakat yumurtalık rezervi azalma eğiliminde olan 40 yaş altındaki bayanların çok zaman geçirmeden uygulama hakkında bilgi alması ve planlama yapabilmesi oldukça önemli.