[old_news_related_template title="Trump bekleneni yaptı: İran'la nükleer anlaşmadan ayrıldı" desc="ABD Başkanı Trump, Barack Obama'nın 2015 yılında İran'la P5+1 ülkeleriyle birlikte imzaladığı nükleer anlaşmadan ayrılma kararı aldı. Trump, 'Özünde kusurlu' olarak tanımladığı anlaşma hakkında, 'Korkunç ve tek taraflı yorumlarını yaptı." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2018/05/iecrop/trump-reuters_16_9_1525841874.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2018/dunya/trump-bekleneni-yapti-iranla-nukleer-anlasmadan-ayrildi-2396411/"]
Uluslararası kamuoyunun Trump'ın hamlesine ilk yorumları şu şekilde:
Ruhani: Anlaşmadan çekilmiyoruz
Trump'ın açıklamalarına İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'den hızlı bir yanıt geldi. İran devlet televizyonunda açıklamalarda bulunan Ruhani, "Artık altı devletle bir anlaşma yerine beş devletle bir anlaşmaya sahibiz" dedi. Trump'ı İran'a karşı "psikolojik bir savaş" düzenlemekle suçlayan Ruhani, "Trump'ın bu savaşı kazanmasına izin vermeyeceklerini" söyledi. Kararın ülkesi için "tarihi bir deneyim" niteliğinde olduğunu belirten Ruhani, Trump'ın "uluslararası anlaşmaların altını oyma alışkanlığı" olduğunu söyledi. İran lideri, "İranlı diplomatların gelecek haftalarda diğer beş müzakere ortağıyla sürecin geleceğini görüşeceklerini" kaydetti.
Mecliste bayrak yakıldı
İran'ın haber ajansı ISNA'nın aktardığı haberde ise, İran meclis sözcüsü Ali Laricani'nin sert ifadeleri yer aldı. "Trump'ın bu anlaşmayı yönetecek zihinsel kapasitesi yok" dedi. Öte yandan İran meclisinde ABD bayrağının ve anlaşmanın bir kopyasının temsili olarak yakıldığı belirtildi. Haberde, mecliste "Amerika'ya ölüm" sloganlarının atıldığı aktarıldı. Laricani, Trump'ın sadece şiddet dilinden anladığını söylerken, "Trump diplomatik bir şov yaptı" dedi.
İsrail'den destek, Avrupa'dan eleştiri
Açıklamanın hemen ardından İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'dan Trump'ın kararıyla ilgili bir açıklama geldi. Anlaşmayı bir "felaket tarifi" olarak betimleyen Netanyahu, "tamamıyla desteklediğini" belirttiği kararı "cesurca ve doğru" olarak nitelendirerek övdü.
ABD'nin yeni Berlin Büyükelçisi Richard Grenell, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "İran'da faaliyet gösteren Alman şirketleri operasyonlarını derhal azaltmalı" dedi.
İlk yorum Kalın'dan
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, attığı tweette ABD'nin İran kararının "istikrarsızlığa ve yeni çatışmalara" yol açabileceğini söyledi. "Çok taraflı anlaşmanın diğer ülkelerle devam edeceğine" vurgu yapan Kalın, Türkiye'nin "nükleer silahların her türüne karşı kararlı tutumunu sürdüreceğini" belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da CNN International'a açıklamalarda bulundu. Erdoğan, Trump'ın bu kararının "yeni krizler" doğurabileceğini söylerken, "Bölgede yeni krizler istemiyoruz. Jeopolitik bir savaş çıkmasını istemiyoruz ve bunu beklemiyoruz. Bence bunda kaybeden ABD olacak. Sonunda ABD kaybedecek" dedi. CNN'den Becky Anderson'a konuşan Erdoğan, bu kararın sadece bölgeyi değil, bütün dünyayı etkileyeceğini dile getirdi. Erdoğan, Trump'ın anlaşmaya saygı göstermesi gerektiğini dile getirirken," Uluslararası mekanizma böyle çalışmıyor. Uluslararası anlaşmalar isteğe göre bitirilemez. Eğer bir belgenin üzerinde imza varsa buna saygı göstermek zorundasınız" dedi.
Erdoğan daha sonra, "ABD'nin İran nükleer anlaşmasından çekilmesinin sonucunda kaybeden amerika olacaktır. Çünkü yaptığınız bir anlaşmaya sadık kalmıyorsunuz" dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Roma'da yaptığı açıklamada, anlaşmanın "çalıştığını ve işe yaradığını" ve Tahran'ın nükleer silah geliştirmemesini garanti ettiğini söyledi. Mogherini, AB'nin İran anlaşmasını "koruma konusunda kararlı" olduğunu kaydetti.
Obama: Ciddi bir hata
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Trump'ın kararına Twitter üzerinden tepki gösterdi. ABD'nin kararını eleştiren Macron, Almanya, Fransa ve İngiltere'nin karardan duydukları memnuniyetsizliği dile getirdi. Macron, bu konuda "Kollektif olarak daha geniş kapsamlı bir biçimde çalışacaklarını" söyledi. İngiltere Başbakanı Theresa May de, İran nükleer anlaşmasına "bağlı olduklarını" dile getirdi.
Almanya'nın Avrupa ile İlişkilerden Sorumlu Devlet Bakanı Michael Roth, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada "Washington'dan iyi haber gelmedi. Şimdi biz Avrupalılar, kurtarılacak şeyleri kurtarmak durumundayız" ifadelerini kullandı.
Geçen yıl koltuğunu Trump'a devreden eski ABD Başkanı Barack Obama'dan da halefinin kararına tepki geldi. Obama Trump'ın kararını "yanlış" ve "ciddi bir hata" olarak nitelendirdi.
